Jakie badania z krwi są najpopularniejsze? Które warto wykonywać regularnie?

Krew to świetny materiał do badań diagnostycznych i kontrolnych. Dostarcza bardzo wielu informacji, stosunkowo łatwo ją pobrać i choć jej badanie wymaga pewnych przygotowań (np. często warunkiem jest bycie na czczo), nie wiąże się z dużymi obciążeniem dla pacjenta. Najpopularniejsze badanie krwi? Większość z nas pomyśli – morfologia. To badanie podstawowe, ale ważnych informacji dostarczą nam również inne oznaczenia wymagające pobrania krwi.

Morfologia krwi – ogólne badanie krwi

Morfologia pozwala ustalić skład komórkowy krwi pod względem ilościowym i jakościowym, a dzięki temu umożliwia ocenienie ogólnego stan zdrowia i wykrycie ewentualnych problemów (np. infekcje, anemię, zaburzenia krzepnięcia krwi itd).

Co oznaczają skróty?

• RBC – liczba krwinek czerwonych (erytrocytów),
• HGB – zawartość hemoglobiny HGB,
• HCT – hematokryt, stosunek objętości krwinek do całej objętości krwi,
• MCV – średnia objętość krwinki czerwonej,
• MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej,
• MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w jednostkowej objętości krwinek czerwonych,
• WBC – liczba krwinek białych (leukocytów),
• LYM – liczba limfocytów,
• MONO – liczba monocytów,
• PLT – liczba płytek krwi (trombocytów),
• RDW – rozkład objętości krwinek czerwonych.

Wynik zawsze trzeba porównywać z normami podanymi przez laboratorium, w którym zostało wykonane badanie. Wynik morfologii krwi obwodowej dostarcza lekarzowi wielu cennych informacji o tym, co dzieje się w organizmie badanego. Na przykład zbyt mała ilość czerwonych krwinek może świadczyć o anemii (badanie pozwala nie tylko wykryć niedokrwistość, ale także określić, jak bardzo jest nasilona i jakie może mieć przyczyny). Zbyt duża ilość białych krwinek sugeruje stan zapalny, a podwyższony hematokryt zwykle wiążę się z odwodnieniem.

Choć w internecie znajduje się mnóstwo informacji dotyczących poszczególnych parametrów, sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana, niż sugeruje „doktor Google” i łatwo wyciągnąć błędne wnioski. Dlatego interpretacje wyniku trzeba pozostawić lekarzowi, który bierze pod uwagę wiele dodatkowych czynników, między innymi wiek, ogólny stan zdrowia, tryb życia pacjenta, jego dolegliwości i ich objawy, wyniki innych badań, przyjmowane leki itd.

Lipidogram – kompleksowe badanie krwi sprawdzające poziom cholesterolu

Lipidogram, inaczej profil lipidowy, to badanie pozwalające sprawdzić, jak wygląda gospodarka lipidowa organizmu, a przez to ocenić ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.

Kobiety powinny robić lipidogram po 45 roku życia, mężczyźni już po 35. Jeszcze wcześniej powinny zrobić go osoby z nadwagą, cierpiące na cukrzycę i palące papierosy.

W trakcie badania mierzy się:
 
    ▪    cholesterol całkowity,
    ▪    cholesterol LDL („zły”),
    ▪    cholesterol HDL („dobry”),
    ▪    trójglicerydy TG.

Badanie poziomu cukru we krwi

Badanie poziomu cukru we krwi można zrobić przy okazji morfologii krwi obwodowej, z tej samej próbki. Według autorów Diagnostyki laboratoryjnej – ze względu na powszechność cukrzycy – badanie przesiewowe w kierunku tej choroby, polegające na dwukrotnym oznaczeniu poziomu cukru na czczo, powinno być wykonywane przez wszystkich, którzy ukończyli 45 rok życia. Jeśli wynik jest prawidłowy, badanie warto powtarzać co trzy lata.

Wcześniej i częściej powinny je robić osoby:

• z BMI powyżej 25,
• mało aktywne,
• mające bliskich krewnych z cukrzycą,
• mające nadciśnienie.

Częściej powinny badać się także kobiety, które przeszły cukrzycę ciążową, urodziły dziecko ważące więcej niż 4 kg oraz cierpiące na zespół jajników wielotorbielowatych. Badanie poziomu cukru we krwi przeprowadza się na czczo.