Luteina a prawidłowy wzrok. Jak luteina działa na oczy?
Anna Rutkowska

Luteina a prawidłowy wzrok. Jak luteina działa na oczy?

Często mówimy o bronieniu czegoś jak oka w głowie, a utrata wzroku uważana jest za jedno z najgorszych nieszczęść mogących przydarzyć się człowiekowi. Niestety wiele czynników, na przykład światło UV, zanieczyszczenie powietrza czy starzenie się niekiedy prowadzi do groźnych chorób oka. Luteina to znany od lat sposób na zachowanie zdrowych oczu.

Luteina w języku polskim jest nazwą dla dwóch zupełnie różnych substancji. Pierwsza z nich to zwyczajowa nazwa żeńskiego hormonu, progesteronu – leku stosowanego najczęściej w celu podtrzymania ciąży w pierwszych jej tygodniach, w przypadku zaburzeń miesiączkowania bądź innych problemów związanych z jego niedoborem.

Luteina „na oczy” to jednak nie hormon, lecz żółty barwnik ksantofilowy z grupy karotenoidów występujący w wielu produktach, głównie roślinnych, szczególnie w zielonych warzywach, takich jak jarmuż czy szpinak (odgrywa ważną rolę w ochronie wzroku).

Luteina działa zbawiennie na oczy

Jak to się dzieje, że obecny w warzywach barwnik kojarzy się głównie ze zdrowiem oczu? Mechanizm ten nie jest jeszcze do końca poznany, ale wiadomo, iż luteina zawarta w pożywieniu ulega podobnym przemianom jak lipidy. Trafia przede wszystkim do naszych oczu, a mianowicie do ich soczewek oraz tak zwanej plamki żółtej – obszaru o średnicy 5-6 mm będącego niezwykle ważnym miejscem w siatkówce oka. Plamka żółta znajduje się w tylnej i centralnej części siatkówki, odpowiada m.in za ostrość widzenia, widzenie centralne oraz widzenie w wysokiej rozdzielczości. To właśnie w plamce żółtej najgęściej rozmieszczone są fotoreceptory siatkówki – czopki.

Obecność ksantofili (czyli luteiny i zeaksantyny) w plamce żółtej ma znaczenie dla siatkówki oka ze względu na rolę ochronną przed wolnymi rodnikami. To silne antyutleniacze. Co więcej, barwniki chronią oko przed szkodliwym wpływem światła, szczególnie niebieskiego, uważanego za najbardziej destrukcyjne światło widzialne dla naszego wzroku.

Dawka światła niebieskiego (długość fal ok. 440 nm) może być 100 razy mniejsza niż dawka światła pomarańczowego (ok. 590 nm), by spowodować takie same uszkodzenia w tkance oka. To właśnie dlatego tak groźne jest długotrwałe patrzenie w ekran komputera, telefonu czy innych urządzeń emitujących światło niebieskie w dużej ilości.

Pod wpływem starzenia się, złej diety, a także ekspozycji na światło plamka żółta z czasem ulega uszkodzeniom. Proces ten, klasyfikowany jako choroba, określa się jako zwyrodnienie plamki żółtej (ang. AMD – Age-related Macular Degeneration). Prowadzi on do pogorszenia wzroku, utraty zdolności ostrego widzenia czy widzenia centralnego, a w ostatnim stadium choroby nawet do ślepoty.

Gdzie występuje luteina?

Luteina nie może być produkowana przez nasz organizm, co znaczy, że musimy ją dostarczyć z pożywieniem (lub przez suplementację – w aptekach dostępne są kapsułki bądź tabletki z luteiną). Dlatego w przeciwdziałaniu procesom zwyrodnieniowym tkanki oka ważna staje się dieta bogata w zielone warzywa, witaminę E, C oraz cynk.

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na luteinę?
W badaniach działanie wykazywała dawka 5-6 mg na dobę. Eksperyment przeprowadzony w Stanach na 15 pacjentach cierpiących na AMD wykazał, że już 4 mg dziennie poprawiło u chorych ostrość widzenia, a ilość luteiny w plamce żółtej wyraźnie wzrosła.

Gdzie znajdziemy luteinę?
Najwięcej luteiny jest w jarmużu (39,55 mg/100 g), szpinaku (11,93 mg/100 g), sałacie (2,63 mg/100 g), brokułach (2,44 mg/100 g), cukinii ze skórką (2,12 mg/100 g), dyni (2,12 mg/100 g), a mniejsze ilości można znaleźć w zielonym groszku, fasolce, marchewce czy kapuście. Obecna także w owocach, np. jeżynach, malinach, nektarynkach bądź agreście, jednak jej ilość nie przekracza 0,54 mg/100 g (jeżyny). Luteinę zawierają również żółtka jaj kurzych, średnio ok. 1,7 mg/100 g – dokładna zawartość zależy od ilości barwnika w diecie kur.

Pamiętajmy, że żółtko jaja waży ok. 20 g. Aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na luteinę (załóżmy 5 mg/dobę) musielibyśmy zjadać dziennie aż 15 żółtek! Lepiej traktować jaja jako uzupełniające, nie zaś główne źródło tego barwnika. Warto mieć na uwadze, iż luteina (podobnie jak witaminy A, D, E i K) jest rozpuszczalna w tłuszczach, jeśli chcemy zwiększyć jej przyswajalność, dodawajmy do potraw zdrowe oleje lub masło.

Powiązane produkty

Dieta i suplementacja luteiny na oczy

Jeśli mamy wątpliwości czy nasz organizm wchłania z diety dostateczne ilości luteiny, warto wesprzeć oczy odpowiednią suplementacją. Szczególnie polecana dla osób, które na skutek przewlekłej choroby, natężenia pracy, braku czasu, podeszłego wieku i tym podobnych czynników są narażone na niedobory.

Dostępne w aptekach preparaty zawierają zazwyczaj 10-20 mg luteiny. Zwykle są to tabletki lub kapsułki. Co więcej, badania nad przyswajalnością potwierdzają, że suplementowanie jest efektywniejszym sposobem niż jedzenie żywności bogatej w luteinę.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij