Zaćma – objawy, przyczyny, leczenie i operacja
Roman Wodowski

Zaćma – objawy, przyczyny, leczenie i operacja

Niegdyś uważano, że z mózgu, niczym wodospad, spływa do oka płyn powodujący ślepotę – stąd nazwa „katarakta” (greckie „καταρράκτης” oznacza wodospad). Typowo polskie określenie – zaćma – odzwierciedla już aktualną wiedzę o tym schorzeniu. Zaćma to choroba dotycząca soczewki oka. Polega ona na stopniowym, częściowym lub całkowitym jej zmętnieniu (soczewka, która w prawidłowych warunkach jest przezroczysta, stopniowo traci tą cechę).

Objawy zaćmy 

Soczewka znajduje się za barwną częścią oka, czyli za tęczówką i skupia promienie świetlne na plamce żółtej w tylnej części siatkówki. Zmętnienie utrudnia ten proces, a nasze widzenie ulega znacznemu pogorszeniu. Zaćma objawia się więc obniżeniem ostrości wzroku do dali i bliży, niekorygowalnymi okularami czy soczewkami kontaktowymi. Objawy zaćmy mogą się jednak różnić w zależności od miejsca umiejscowienia zmętnienia. Zmętnienia w obrębie kory soczewki mogą np. prowadzić do zjawiska olśnienia przy patrzeniu na źródła światła, powodowane rozszczepieniem promieni świetlnych na zmętnieniach soczewki. W skrajnych przypadkach, kiedy soczewka całkowicie zmętnieje, następuje znaczne upośledzenie widzenia. Należy wyraźnie podkreślić, że zaćma nie boli, nie swędzi ani nie powoduje zaczerwienienia oka czy łzawienia.

Jakie są przyczyny zaćmy?

Najczęstszą postacią jest zaćma starcza. Zaćma może jednak również wystąpić w przebiegu niektórych chorób np. cukrzycy. Istnieje bardzo dużo hipotez na temat dokładnych przyczyn powstawania zaćmy. Jedną z nich jest teoria niszczącego działania wolnych rodników tlenowych. Głównym ich źródłem w soczewce są reakcje fotochemiczne. Ich szkodliwe działanie na białka, lipidy i kwasy nukleinowe kumuluje się wraz z wiekiem, zwłaszcza, że w miarę starzenia organizmu dochodzi w soczewce do obniżenia poziomu antyutleniaczy. Wolne rodniki są uważane także za jeden z głównych czynników patogenetycznych w cukrzycy i zaćmie cukrzycowej. Ryzyko zaćmy zwiększa też sterydoterapia.

Polecane dla Ciebie

Leczenie zaćmy 

Jedynym skutecznym leczeniem zaćmy jest leczenie operacyjne. Obecnie najczęściej stosowaną metodą jest fakoemulsyfikacja soczewki, czyli rozdrobnienie zmienionej chorobowo soczewki przy pomocy ultradźwięków, odessanie jej z oka i umieszczeniu na jej miejscu nowej, sztucznej soczewki. Wprowadzenie w latach 70-tych XX wieku sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych, których pomysłodawcą był angielski okulista Ridley, było niesamowitym przełomem w chirurgii okulistycznej. Podczas operacji trwającej około 30 minut pacjent jest przytomny i świadomy tego, co dzieje się wokół niego. Widzi jedynie światło z mikroskopu operacyjnego. Jest to operacja refundowana przez NFZ.

Kwalifikacja do zabiegu leczącego zaćmę

Lekarz okulista może spotykać się niekiedy z pytaniem ze strony chorego czy zaćma jest już dojrzała do operacji. Otóż jeszcze kilkanaście lat temu faktycznie czekano na intensywne zmętnienie soczewki zwane zaćmą dojrzałą. Obecnie o tym kiedy operować zaćmę, decyduje pacjent wspólnie z lekarzem. Nie ma konieczności oczekiwania, aż zaćma całkowicie dojrzeje. Decyzję należy podjąć, kiedy zaćma prowadzi do zaburzenia dotychczasowego trybu życia, przeszkadza w codziennych czynnościach lub pracy. Problemem w polskich warunkach pozostaje niestety długie oczekiwanie na refundowany zabieg. Zdesperowani pacjenci często decydują się więc na usługi prywatnych ośrodków.

Efekty leczenia operacyjnego zaćmy

Niekiedy bywa, że wbrew oczekiwaniom chorego widzenie ulega poprawie w niewielkim stopniu ze względu na choroby towarzyszące. W większości przypadków po operacji zaćmy pozostaje jednak resztkowa wada wzroku wymagająca korekcji szkłami okularowymi do stałego noszenia. Konieczność noszenia okularów warunkuje typ soczewki, którą zastąpiono usuniętą soczewkę pacjenta.

Postępowanie z zaćmą po operacji

Po operacji usunięcia zaćmy powstała w ten sposób rana goi się przeważnie przez okres około 2 miesięcy. Należy wówczas unikać głębokiego pochylania się, podnoszenia ciężarów. Nie wolno też korzystać z sauny ani bardzo gorących kąpieli. Operowanego oka nie wolno ani uciskać, ani trzeć. Pacjenci, którzy mogą mieć problem z przestrzeganiem tych reguł (np. w czasie snu) mogą zakupić w aptece specjalną osłonę na operowane oko. W ciągu dnia zaleca się stosowanie okularów przeciwsłonecznych dla uniknięcia nadmiernego nasłonecznienia. Bezpośrednio po operacji lekarz zaleci nam również stosowanie przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych kropli. Należy rygorystycznie przestrzegać zaleceń dotyczących ich stosowania.

Czy zaćma po operacji może się pojawić ponownie?

Raz usunięta zaćma nie występuje ponownie. Natomiast może ulec zmętnieniu torebka w której umieszcza się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Objawy tego stanu są podobne do objawów zaćmy, ale leczenie tego problemu jest „prostsze” – wykonuje się ambulatoryjnie zabieg laserowy przywracający ostatecznie widzenie.

Czy suplementy diety z luteiną leczą zaćmę?

Pacjenci z zaćmą często pytają o zasadność stosowania suplementów diety z luteiną. Podkreślmy, że w żadnym wypadku nie mają one działania leczniczego. Stanowią jedynie uzupełnienie naszej diety i tak też należy je traktować. Luteina należy do bardzo licznej grupy związków – karotenoidów (naturalnych barwników roślinnych). Karotenoidy mają silne właściwości antyoksydacyjne (jest przeciwutleniaczem), ale też część z nich ulega w organizmie przekształceniu do witaminy A. Oprócz luteiny do najbardziej znanych w tej grupie należą: likopen, beta-karoten i zeaksantyna. Luteina bardzo dobrze rozpuszcza się w tłuszczach. Ze względu na te właściwości korzystne jest spożywanie produktów będących źródłem luteiny z posiłkami zawierającymi tłuszcze.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym są modulatory homocysteiny? Jak wpływa na zmęczenie i poziom hormonów?

    Homocysteina jest aminokwasem. Nieregulowany poziom tej cząsteczki sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego u ludzi. Suplementy z modulatorami homocysteiny zawierają zazwyczaj witaminę B6, B12, kwas foliowy i betainę (trimetyloglicynę, TMG). Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że regularne przyjmowanie przez minimum kilka tygodni modulatorów homocysteiny może przyczynić się do obniżenia nadmiernego poziomu homocysteiny we krwi.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij