Zaćma – objawy, przyczyny, leczenie i operacja
Roman Wodowski

Zaćma – objawy, przyczyny, leczenie i operacja

Niegdyś uważano, że z mózgu, niczym wodospad, spływa do oka płyn powodujący ślepotę – stąd nazwa „katarakta” (greckie „καταρράκτης” oznacza wodospad). Typowo polskie określenie – zaćma – odzwierciedla już aktualną wiedzę o tym schorzeniu. Zaćma to choroba dotycząca soczewki oka. Polega ona na stopniowym, częściowym lub całkowitym jej zmętnieniu (soczewka, która w prawidłowych warunkach jest przezroczysta, stopniowo traci tą cechę).

  1. Objawy zaćmy 
  2. Jakie są przyczyny zaćmy?
  3. Leczenie zaćmy 
  4. Kwalifikacja do zabiegu leczącego zaćmę
  5. Efekty leczenia operacyjnego zaćmy
  6. Postępowanie z zaćmą po operacji
  7. Czy zaćma po operacji może się pojawić ponownie?
  8. Czy suplementy diety z luteiną leczą zaćmę?

Objawy zaćmy 

Soczewka znajduje się za barwną częścią oka, czyli za tęczówką i skupia promienie świetlne na plamce żółtej w tylnej części siatkówki. Zmętnienie utrudnia ten proces, a nasze widzenie ulega znacznemu pogorszeniu. Zaćma objawia się więc obniżeniem ostrości wzroku do dali i bliży, niekorygowalnymi okularami czy soczewkami kontaktowymi. Objawy zaćmy mogą się jednak różnić w zależności od miejsca umiejscowienia zmętnienia. Zmętnienia w obrębie kory soczewki mogą np. prowadzić do zjawiska olśnienia przy patrzeniu na źródła światła, powodowane rozszczepieniem promieni świetlnych na zmętnieniach soczewki. W skrajnych przypadkach, kiedy soczewka całkowicie zmętnieje, następuje znaczne upośledzenie widzenia. Należy wyraźnie podkreślić, że zaćma nie boli, nie swędzi ani nie powoduje zaczerwienienia oka czy łzawienia.

Jakie są przyczyny zaćmy?

Najczęstszą postacią jest zaćma starcza. Zaćma może jednak również wystąpić w przebiegu niektórych chorób np. cukrzycy. Istnieje bardzo dużo hipotez na temat dokładnych przyczyn powstawania zaćmy. Jedną z nich jest teoria niszczącego działania wolnych rodników tlenowych. Głównym ich źródłem w soczewce są reakcje fotochemiczne. Ich szkodliwe działanie na białka, lipidy i kwasy nukleinowe kumuluje się wraz z wiekiem, zwłaszcza, że w miarę starzenia organizmu dochodzi w soczewce do obniżenia poziomu antyutleniaczy. Wolne rodniki są uważane także za jeden z głównych czynników patogenetycznych w cukrzycy i zaćmie cukrzycowej. Ryzyko zaćmy zwiększa też sterydoterapia.

Powiązane produkty

Leczenie zaćmy 

Jedynym skutecznym leczeniem zaćmy jest leczenie operacyjne. Obecnie najczęściej stosowaną metodą jest fakoemulsyfikacja soczewki, czyli rozdrobnienie zmienionej chorobowo soczewki przy pomocy ultradźwięków, odessanie jej z oka i umieszczeniu na jej miejscu nowej, sztucznej soczewki. Wprowadzenie w latach 70-tych XX wieku sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych, których pomysłodawcą był angielski okulista Ridley, było niesamowitym przełomem w chirurgii okulistycznej. Podczas operacji trwającej około 30 minut pacjent jest przytomny i świadomy tego, co dzieje się wokół niego. Widzi jedynie światło z mikroskopu operacyjnego. Jest to operacja refundowana przez NFZ.

Ile czeka się na operację zaćmy w 2024 roku? Sprawdź tu

Kwalifikacja do zabiegu leczącego zaćmę

Lekarz okulista może spotykać się niekiedy z pytaniem ze strony chorego, czy zaćma jest już dojrzała do operacji. Otóż jeszcze kilkanaście lat temu faktycznie czekano na intensywne zmętnienie soczewki zwane zaćmą dojrzałą. Obecnie o tym kiedy operować zaćmę, decyduje pacjent wspólnie z lekarzem. Nie ma konieczności oczekiwania, aż zaćma całkowicie dojrzeje. Decyzję należy podjąć, kiedy zaćma prowadzi do zaburzenia dotychczasowego trybu życia, przeszkadza w codziennych czynnościach lub pracy. Problemem w polskich warunkach pozostaje niestety długie oczekiwanie na refundowany zabieg. Zdesperowani pacjenci często decydują się więc na usługi prywatnych ośrodków.

Efekty leczenia operacyjnego zaćmy

Niekiedy bywa, że wbrew oczekiwaniom chorego widzenie ulega poprawie w niewielkim stopniu ze względu na choroby towarzyszące. W większości przypadków po operacji zaćmy pozostaje jednak resztkowa wada wzroku wymagająca korekcji szkłami okularowymi do stałego noszenia. Konieczność noszenia okularów warunkuje typ soczewki, którą zastąpiono usuniętą soczewkę pacjenta.

Postępowanie z zaćmą po operacji

Po operacji usunięcia zaćmy powstała w ten sposób rana goi się przeważnie przez okres około 2 miesięcy. Należy wówczas unikać głębokiego pochylania się, podnoszenia ciężarów. Nie wolno też korzystać z sauny ani bardzo gorących kąpieli. Operowanego oka nie wolno ani uciskać, ani trzeć. Pacjenci, którzy mogą mieć problem z przestrzeganiem tych reguł (np. w czasie snu) mogą zakupić w aptece specjalną osłonę na operowane oko. W ciągu dnia zaleca się stosowanie okularów przeciwsłonecznych dla uniknięcia nadmiernego nasłonecznienia. Bezpośrednio po operacji lekarz zaleci nam również stosowanie przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych kropli. Należy rygorystycznie przestrzegać zaleceń dotyczących ich stosowania.

Czy zaćma po operacji może się pojawić ponownie?

Raz usunięta zaćma nie występuje ponownie. Natomiast może ulec zmętnieniu torebka w której umieszcza się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Objawy tego stanu są podobne do objawów zaćmy, ale leczenie tego problemu jest „prostsze” – wykonuje się ambulatoryjnie zabieg laserowy przywracający ostatecznie widzenie.

Czy suplementy diety z luteiną leczą zaćmę?

Pacjenci z zaćmą często pytają o zasadność stosowania suplementów diety z luteiną. Podkreślmy, że w żadnym wypadku nie mają one działania leczniczego. Stanowią jedynie uzupełnienie naszej diety i tak też należy je traktować. Luteina należy do bardzo licznej grupy związków – karotenoidów (naturalnych barwników roślinnych). Karotenoidy mają silne właściwości antyoksydacyjne (jest przeciwutleniaczem), ale też część z nich ulega w organizmie przekształceniu do witaminy A. Oprócz luteiny do najbardziej znanych w tej grupie należą: likopen, beta-karoten i zeaksantyna. Luteina bardzo dobrze rozpuszcza się w tłuszczach. Ze względu na te właściwości korzystne jest spożywanie produktów będących źródłem luteiny z posiłkami zawierającymi tłuszcze.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij