Dbajmy o oczy latem

Powszechnie przyjmuje się, że słońce wpływa niezwykle korzystnie na nasze zdrowie. Można tu przytoczyć szereg artykułów naukowych na temat jego oddziaływania choćby na nasz układ kostny czy odpornościowy. Oczywiście rozwinęła się także świadomość jakie może mieć skórne konsekwencje nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV (nie tylko w kwestii ewentualnych zmarszczek). Nadal jednak raczkuje wiedza na temat wpływu promieni słonecznych na kondycję narządu wzroku. Jaki wpływ ma słońce na nasze oczy? Jak je chronić? Czy warto zakupić okulary przeciwsłoneczne lub okulary fotochromatyczne?

Wpływ nadmiernej ekspozycji słonecznej na narząd wzroku

Większość z nas pamięta, aby w ramach wakacyjnego wyjazdu spakować do torby podróżnej kosmetyk z filtrem przeciwsłonecznym, ale jedynie garstka pomyśli wówczas o ochronie oczu. Tymczasem promieniowanie powoduje powstawanie wolnych rodników, które uszkadzają struktury komórkowe poprzez utlenianie elementów składowych. Oczywiście oko potrafi się do pewnego stopnia bronić przed słońcem. Pierwszą reakcją jest choćby mrużenie oczu. Uruchamiają się też o wiele bardziej złożone mechanizmy. Ogromne znaczenie ma wtedy sprawny układ antyoksydacyjny (przeciwutleniacze). Niestety, jego wydolność, w obliczu nadmiernej ekspozycji na słońce, nie jest wystarczająca (a ponadto spada wraz z wiekiem lub bywa zaburzona na skutek chorób). W konsekwencji promieniowanie UV może stać się przyczyną: zapalenia spojówek, zaćmy czy zwyrodnienia plamki żółtej. Część jako skutek ostry, część jako odległe powikłania. Nie można też zapominać o nowotworach. Nierzadkie są przecież przypadki czerniaka w obrębie gałki ocznej czy na powiece. 

Przede wszystkim fizyczna ochrona

Aby chronić się przed wspomnianym zapaleniem spojówek i innymi bardziej odległymi, groźnymi skutkami promieniowania, należy zaopatrzyć się w dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że wybierając takie okulary nie wolno kierować się jedynie aspektem estetycznym. Okulary, które zamiast szkieł z filtrami UV mają po prostu dwa przyciemnione kawałki plastiku, w żaden sposób nie chronią wzroku. Co więcej – szkodzą, ponieważ źrenica takiego oka przyzwyczaja się do ciemności, a w rezultacie rozszerza się i wpada do niej więcej szkodliwego promieniowania. W dobrej jakości okulary, z odpowiednim filtrem, zaopatrzmy się u dobrego optyka. Nie upierajmy się wtedy przy najmodniejszych egzemplarzach. Z medycznego punktu widzenia najważniejsze, żeby szkła były dopasowane do twarzy na tyle, aby światło nie wpadało do oczu bokiem. Czy okulary przeciwsłoneczne mogą być zastąpione przez okulary fotochromatyczne z filtrem UV?  Okulary fotochromatyczne są wyposażone w „inteligentne” soczewki, które reagują na światło - przyciemniają się na słońcu, a w pomieszczeniach rozjaśniają się. Jeżeli są państwo narażeni na częste zmiany warunków oświetleniowych, a nie chcecie ciągle zmieniać okularów na przeciwsłoneczne warto rozważyć taką alternatywę. Różnego rodzaju szkła fotochromowe dostosowują się do zmiennych warunków świetlnych z różną szybkością. Należy zwrócić na to uwagę przy zakupie. Ponadto, przy wyższych temperaturach otoczenia pewne soczewki fotochromowe mają tendencję do zaciemniania się w mniejszym stopniu, niż w temperaturach niższych. 

Jak inaczej chronić oczy?

Warto, jak we wszystkich obszarach życia, zwrócić też uwagę na… dietę. Powinna ona zawierać związki z grupy przeciwutleniaczy. Owoce i warzywa starajmy się więc jeść kilka razy dziennie. Warto też sięgnąć po nasiona roślin strączkowych, zdrowe kasze, orzechy, owoce morza, a także porcję zdrowego tłuszczu (tłuste ryby, oleje roślinne takie jak np. lniany). 

Podsumowanie

•    okulary „przeciwsłoneczne” (a więc przeciwsłoneczne tylko z nazwy), bez certyfikowanej ochrony, mogą spowodować większe uszkodzenie oczu niż brak okularów; 
•    dobierz okulary do kształtu twarzy (powinny ściśle przylegać), a oprócz okularów 
w najbardziej słoneczne dni noś kapelusz z szerokim rondem; 
•    stosowanie odpowiedniej ochrony nie zagwarantuje nam, że nie zachorujemy np. na czerniaka gałki ocznej, ale na pewno zmniejszy ryzyko powstania choroby.