Ciąża Plus: będą darmowe leki dla kobiet w ciąży

Program „Ciąża Plus” zakłada zagwarantowanie kobietom w ciąży darmowych leków. Kto będzie mógł wystawić receptę na leki refundowane? Jak uzyskać dostęp do bezpłatnych leków w czasie ciąży? Które leki zostaną objęte refundacją?

Podstawowe zasady programu „Ciąża+”

Celem rządowego programu jest zagwarantowanie darmowych leków kobietom w ciąży. Nie dotyczy on jednak wszystkich leków, a jedynie tych, które Minister Zdrowia ogłosi na specjalnej liście. Wsparcie nie jest obwarowane żadnymi ograniczającymi kryteriami (m.in. dochodowymi czy wiekowymi). 

Warunkiem zakwalifikowania do uprawnienia jest stwierdzenie ciąży przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub będącego w trakcie specjalizacji z tych dziedzin. Zaświadczenie może również wystawić położna POZ lub położna wykonująca świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej. Posiadając takie zaświadczenie, można skorzystać z uprawnienia „C”, które daje możliwość zakupu darmowych leków ze specjalnego wykazu w ramach programu.

Sprawy regulacyjne

Podstawą planowanego świadczenia jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa weszła w życie 01.07.2020 r., ale art. 5. wymienionego dokumentu stanowi, że pierwszy wykaz dostępnych w ten sposób leków minister właściwy do spraw zdrowia ogłosi nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Przepis przez długi czas był więc martwy, gdyż nie istniała taka lista. Ostateczna wersja wykazu bezpłatnych leków dla kobiet w ciąży musi być określona najpóźniej do 01.11.2020 r. 

Projekt wykazu został ogłoszony przez Ministerstwo Zdrowia 10 sierpnia i przewiduje listę leków refundowanych całkowicie, czyli bezpłatnych dla kobiet w ciąży. Ma ona wejść w życie razem z nową listą refundacyjną w dniu 01.09.2020 r. Od tego momentu lekarze oraz położne będą mieć pełny zakres narzędzi i informacji, aby wypisać kobiecie w ciąży bezpłatne leki.

Jakie leki dla kobiet w ciąży będą za darmo?

Na tę chwilę w projekcie listy bezpłatnych leków dla kobiet w ciąży znalazło się 114 pozycji, ale do 01.09.2020 r. może ona jeszcze ulec zmianom. Ostateczny kształt wykazu leków zobaczymy w dniu jego ogłoszenia. 

Zmiany w wykazie leków refundowanych w tej chwili odbywają się w trybie dwumiesięcznym i w tym samym trybie będą zmieniać się wykazy leków dla kobiet w ciąży. 

Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie lista obejmuje następujące leki:

1. Grupa leków stosowanych w zaburzeniach krzepnięcia krwi (dalteparyna, enoksyparyna, nadroparyna).
2. Różne rodzaje insulin (zarówno krótko- i długodziałające, jaki i szybko- oraz wolnodziałające).
3. Lewotyroksyna – hormon tarczycy.
4. Metoprolol – kardioselektywny β₁-bloker stosowany w nadciśnieniu.
5. Progesteron – steroidowy hormon płciowy.

Z pełną listą można zapoznać się tutaj (załącznik do obwieszczenia): Projekt obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, który wejdzie w życie 1 września 2020 r.

Jak uzyskać dostęp do bezpłatnych leków w czasie ciąży?

Podstawą do nabycia uprawnienia będzie ciąża, którą musi stwierdzić lekarz posiadający specjalizację w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub w trakcie specjalizacji z tych dziedzin. Może być ona stwierdzona również przez położną podstawowej opieki zdrowotnej lub położną wykonującą świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej. Na podstawie ich oceny otrzymamy zaświadczenie, które będzie obowiązywało przez całą ciążę, lecz nie dłużej niż 15 dni po planowanej dacie porodu. Data obowiązywania zaświadczenia będzie wpisana do dokumentu i w tylko w tym okresie będą przysługiwały kobiecie darmowe leki zgodne z wykazem.

Wiadomo zatem kto może taką receptę wystawić, w jakim trybie oraz co musi zostać umieszczone na recepcie (znacznik C). W przepisach nie określono jednak, czy farmaceuta może uzupełnić informację, że kobieta jest w ciąży, jeśli lekarz zapomni wpisać uprawnienia „C” na recepcie. Można założyć, że w tej kwestii będzie podobnie jak z uprawnieniem „S” (senior). Wiadomo natomiast, że recept takich nie wystawią pielęgniarki w żadnym zakresie oraz farmaceuci dla siebie i swojej rodziny (recepty pro auctore i pro familiae).