Nikotyna zwiększa ryzyko śmierci łóżeczkowej
Katarzyna Szulik

Nikotyna zwiększa ryzyko śmierci łóżeczkowej

Wystawienie matki na działanie nikotyny w trakcie ciąży, poprzez palenie papierosów, korzystanie z e-papierosów czy używanie plastrów antynikotynowych, zwiększa ryzyko śmierci łóżeczkowej u dziecka – wynika z badań przeprowadzonych przez Geisel School of Medicine, czwartą najstarszą szkołę medyczną w Stanach Zjednoczonych, działającą przy Dartmouth College w stanie New Hampshire. Wyniki zostały opublikowane na łamach Journal of Physiology.

Na śmierć łóżeczkową, zwaną również zespołem nagłego zgonu niemowląt lub SIDS (od ang. sudden infant death syndrome), narażone są nawet niemowlęta, które teoretycznie są zdrowe i nie mają wad wrodzonych. Dziecko może umrzeć w trakcie snu. Dokładne przyczyny występowania zespołu nagłego zgonu niemowląt są wciąż badane.

Coraz mniej palaczy

Najnowsze badania przeprowadzone przez Geisel School of Medicine wskazują na związek śmierci łóżeczkowej z paleniem papierosów i nikotyną. Jak podają autorzy: w ciągu ostatniej dekady znacznie zmalała liczba palaczy, ale szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych wciąż ok. 10% kobiet w ciąży pali papierosy.

W ostatnich latach coraz większa liczba kobiet, chcąc rzucić palenie w trakcie ciąży, sięga po elektroniczne papierosy oraz plastry antynikotynowe. Jednakże te środki zastępcze mogą nie uchronić dziecka przez zespołem nagłego zgonu niemowląt – twierdzą naukowcy z Geisel School of Medicine. W związku z rosnącą popularnością środków mających zastąpić papierosy istnieje potrzeba lepszego zrozumienia wpływu nikotyny na rozwój dziecka w trakcie ciąży.

Wpływ nikotyny

Badanie przeprowadzone przez Geisel School of Medicine pokazuje, że nikotyna może wpływać na centralny układ nerwowy i zaburzać reakcje sercowo-oddechowe płodu. W sytuacjach stresujących u nowo narodzonego dziecka może wystąpić niedotlenienie – szczególnie u niemowląt, które cierpią na niedobór serotoniny oraz niedobór receptorów serotoniny w mózgu.

Może to uszkodzić kluczowy mechanizm biologiczny nazywany autoresuscytacją, który chroni niemowlę przed niedotlenieniem. To z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia śmierci łóżeczkowej, ponieważ niemowlę nie jest w stanie zwalczyć stresu środowiskowego, który prowadzi do niedotlenienia (np. zaplątanie w pościel, drobne schorzenie, przeszkoda w oddychaniu).

Naukowcy z Geisel School of Medicine twierdzą, że elektroniczne papierosy, plastry antynikotynowe i inne podobne środki nie są bezpieczną alternatywą dla papierosów w trakcie ciąży. Wystawienie na działanie nikotyny w jakiejkolwiek formie w trakcie ciąży zwiększa ryzyku zespołu nagłego zgonu niemowląt.

Badacze doszli do takich wniosków prowadząc eksperymenty na zwierzętach. Szczury narażone na działanie nikotyny występującej w matczynej krwi lub mleku były obserwowane w sytuacjach braku tlenu.

„Śmierć łóżeczkowa to tragedia dla rodziny. Wciąż nie do końca rozumiemy przyczyny zespołu nagłego zgonu niemowląt, ale nasze badanie jest istotne, ponieważ może pomóc matkom zmniejszyć ryzyku wystąpienia SIDS” – mówi współautorka badania Stella Lee.

Powiązane produkty

Poszukiwanie przyczyn

Naukowcy od lat poszukują jednoznacznej przyczyny śmierci łóżeczkowej, która najczęściej dotyka dzieci między 2. a 4. miesiącem życia.

W 2011 roku na łamach Journal of Physiology ukazały się wyniki badania naukowców z Macquarie University w Sydney, które dowodzą, że do zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej prowadzą zaburzenia dwóch regionów mózgu, kontrolujących wspólne oddychanie i przełykanie.

Zdaniem naukowców przyczyna może tkwić w mechanizmie obronnym organizmu, który polega na zamknięciu strun głosowych i wywołaniu odruchu kaszlu i przełykania. Jest on szczególnie ważny dla niemowląt, które często doświadczają zalegania pokarmu w ich gardłach. Mechanizm ten zapobiega dławieniu się, ale jest również potencjalnie groźny dla człowieka, ponieważ w chwili zatrzymania oddechu maleje stężenie tlenu we krwi, co w skrajnych przypadkach prowadzi nawet do śmierci. 

U dorosłych ryzyko takich konsekwencji jest niewielkie, jednak organizm noworodka może nie być w stanie ich przezwyciężyć. Na tej podstawie naukowcy przypuszczają, że zaburzenie mechanizmu połykania i przełykania może leżeć u podstaw występowania syndromu nagłej śmierci noworodka.

Minimalizowanie ryzyka

Rocznie z powodu SIDS umiera 300 dzieci w Wielkiej Brytanii, 2400 w USA i 200 w Polsce. Ryzyko utrzymuje się do 6. miesiąca życia. Zgodnie z szacunkami, śmierć łóżeczkowa zdarza się średnio raz na kilkanaście tysięcy urodzeń. Brak jasnej przyczyny zaburzenia czynił je niemożliwym w leczeniu, jednak można podjąć działania minimalizujące ryzyko jej wystąpienia. By to zrobić:

  • kładź dziecko do snu wyłącznie na plecach do 6 miesiąca życia;
  • dbaj o zachowanie optymalnej temperatury w pokoju dziecka (18-21 stopni Celsjusza). Niemowlę nie powinno być ani przegrzane, ani wyziębione;
  • nie nakrywaj dziecka kocykiem powyżej ramion, żeby zminimalizować ryzyko zaplątania;
  • nie zasypiaj z dzieckiem na kanapie bądź w fotelu;
  • po spożyciu alkoholu również unikaj zasypiania z dzieckiem.
Karmienie piersią jest jednym z czynników zmniejszających ryzyko śmierci łóżeczkowej, natomiast ciąża powikłana chorobą matki oraz wcześniactwo podnoszą prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Dzieci urodzone przedwcześnie stanowią nawet 30% ofiar śmierci łóżeczkowej. Ryzyko wystąpienia SIDS zwiększa także niska masa urodzeniowa (poniżej 2500 gramów) i ocena w skali Apgar na poziomie niższym niż 6 punktów.

Źródła: The Physiological Society, Journal of Physiology

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij