Oddawanie krwi - jak się przygotować oraz co jeść przed i po oddaniu krwi

lek. med. Anna Posmykiewicz

Nadmierna senność u dzieci – jakie są najczęstsze przyczyny?

Chirurgiczne usuwanie znamion – jak przygotować się do zabiegu?

Substancje przyjazne jelitom i pożyteczne dla mikrobiomu

Każda jednostka krwi jest zawsze na wagę złota. Centra krwiodawstwa na terenie całego naszego kraju bardzo często apelują do mieszkańców, aby decydowali się oni na oddawanie krwi, bowiem krwi cały czas jest za mało, cały czas jej brakuje. A jej brak lub zbyt mała ilość może niestety doprowadzić do tego, że nie da się uratować pacjenta, który akurat będzie potrzebował transfuzji. Dlatego też naprawdę warto zostać honorowym dawcą krwi, bowiem nasza krew może uratować życie innej osobie.

Jak przygotować się do oddania krwi?

Przede wszystkim, jeśli decydujemy się oddać krew i chcemy zostać honorowym dawcą krwi, musimy do punktu krwiodawstwa właściwego dla naszego miejsca zamieszkania, zgłosić się z dokumentem tożsamości. Może być to zarówno dowód osobisty, jak i paszport, prawo jazdy czy w przypadku uczniów i studentów- legitymacja. Najważniejsze, aby w takim dokumencie zawarte było nasze imię i nazwisko oraz pesel. Kiedy już dotrzemy do punktu pobierania krwi, na podstawie dokumentu tożsamości zostaniemy zarejestrowani- zostanie nam wtedy przydzielony specjalny numer, który będzie figurował na wszystkich próbkach i pojemnikach z krwią, a my dzięki temu zostaniemy w pełni anonimowi. W następnej kolejności otrzymamy do wypełnienia kwestionariusz, w którym będą zawarte pytania dotyczące naszego stanu zdrowia, aktualnie przebytych chorób i ewentualnych chorób przewlekłych oraz zażywanych przez nas leków. W takim kwestionariuszu zawsze trzeba odpowiadać szczerze na wszystkie pytania, bowiem jeśli coś zataimy lub zmienimy prawdę, może okazać się to niebezpieczne dla przyszłego biorcy naszej krwi. Następnie pielęgniarka będzie musiała pobrać od nas próbkę krwi.

Jeśli krew jest przez nas oddawana po raz pierwszy, wtedy wstępne badania laboratoryjne pobranej próbki będą obejmować grupę krwi oraz morfologię krwi z uwzględnieniem poziomu hemoglobiny. Jeśli jednak krew oddajemy już któryś raz z kolei, wtedy oceniana jest jedynie morfologia krwi z poziomem hemoglobiny.

Kolejny krok do oddania krwi to spotkanie z lekarzem, który będzie już miał wyniki z pobranej od nas próbki krwi, w czasie takiej wizyty lekarz zapozna się też z wypełnionym przez nas kwestionariuszem, jak również zbierze od nas szczegółowy wywiad dotyczący naszego stanu zdrowia i zbada nas. Dopiero na tej podstawie zapadnie ostateczna decyzja czy możemy oddać krew i zostać honorowymi dawcami krwi. Jeśli lekarska kwalifikacja będzie pozytywna, wtedy w specjalnym pomieszczeniu pielęgniarka pobierze od nas krew. Sam moment pobierania od nas jednej jednostki krwi nie trwa długo, bowiem jest to około 10 minut. Jednak cała procedura dopuszczenia do oddawania krwi trwa znacznie dłużej - zwykle jest to około jednej- dwóch godzin.

Należy pamiętać też o tym, że w czasie pobierania krwi zostaną jeszcze dodatkowo pobrane od nas próbki krwi, w których będzie badane ewentualne nosicielstwo różnego rodzaju choroby zakaźnych (przede wszystkim chodzi o HIV, wirusy zapalenia wątroby WZW oraz kile).

Po kilku dniach od pobrania krwi musimy ponownie zgłosić się do centrum krwiodawstwa i odebrać nasze wyniki badań.

Co jeść przed oddaniem krwi? A co jeść po oddaniu krwi?

Przed oddaniem krwi koniecznie trzeba zajść lekki posiłek. Należy pamiętać też o tym, że przed oddaniem krwi należy dużo pić, przede wszystkim należy pić dużą ilość niegazowanej wody mineralnej. Absolutnie nie powinno się przed zgłoszeniem do centrum krwiodawstwa palić papierosów ani pić alkoholu - zarówno w dniu oddawania krwi, jak i w dniu poprzedzającym jej oddanie. Należy również być wypoczętym i mieć założone luźne, przewiewne ubranie.

Po oddaniu krwi, jeszcze w punkcie pobrań, otrzymamy natomiast tzw. posiłek regeneracyjny, są to zwykle czekolady oraz czasami dodatkowo sok.

Po powrocie do domu natomiast należy jeść regularne posiłki i pamiętać przede wszystkim o tym, aby w dniu oddania krwi dieta była zdecydowanie bardziej niż zwykle bogata w składniki zawierające węglowodany.

Jak często można oddawać krew?

Według zaleceń krew pełna może być oddawana przez mężczyzn nie częściej niż 6 razy w ciągu roku i nie częściej niż 4 razy w ciągu roku przez kobiety, przy czym przerwa pomiędzy kolejnymi razami nie może być krótsza niż dwa miesiące. W ciągu jednego oddawana krwi od osoby, która waży 50 kg lub więcej, pielęgniarka pobiera jedną jednostkę krwi, czyli 450 ml.

Inaczej wygląda sytuacja, jeśli nie oddajemy krwi pełnej, a jedynie osocze lub też koncentrat krwinek czerwonych. W przypadku osocza, może być ono metodą plazmaferezy pobierane nie częściej niż co dwa tygodnie, zaś koncentrat krwinek czerwonych metodą erytroaferezy można pobierać nie częściej niż co dwa miesiące przy pobieraniu jednej jednostki krwinek czerwonych i nie częściej niż co sześć miesięcy przy pobieraniu jednorazowo dwóch jednostek krwinek czerwonych.

Kiedy nie można oddać krwi?

Istnieje szereg przeciwwskazań, które dyskwalifikują nas przy oddawaniu krwi. Przede wszystkim krwi nie może oddać osoba cierpiąca z powodu choroby układu krążenia, zarówno aktywnej, jak i poważnej przebytej w przeszłości. Dlatego też honorowym dawcą krwi nie może zostać osoba po przebytym zawale serca, osoba z chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego, osoba z niewydolnością krążenia i miażdżycą znacznego stopnia oraz osoba z wadą serca (chyba że jest ona całkowicie wyleczona) oraz z chorobą pochodzenia naczyniowo-mózgowego (czyli np. przebyty udar mózgu). Dyskwalifikują też przy oddawaniu krwi skłonność do patologicznych krwawień, poważne choroby układu nerwowego (między innymi padaczka), różnego rodzaju choroby przewodu pokarmowego, układu oddechowego, układu moczowego-płciowego, endokrynologicznego, jak również choroby krwi, choroby skóry, choroby układu odpornościowego oraz choroby zakaźne, cukrzyca i nowotwory. Dawcą krwi nie mogą też zostać pacjenci cierpiący z powodu zaburzeń psychicznych, narkomani, osoby uprawiające prostytucje oraz osoby często zmieniające partnerów seksualnych. Istnieją też przeciwwskazania czasowe do oddawania krwi, do których zalicza się miedzy innymi zażywanie niektórych leków oraz różnego rodzaju inne stany chorobowe, które zawsze wymagają weryfikacji lekarskiej przed oddaniem krwi.

Podziel się: