Ludzka pamięć. Jak funkcjonuje i jak o nią zadbać?

Jak to działa?

Ludzki mózg można porównać działaniem do komputera. Najmniejszą jednostką funkcjonalną pamięci są neurony, które grupują się ze sobą, tworząc połączenia sieciowe, pomiędzy którymi przesyłane są informacje w postaci impulsów elektrycznych. Im częściej przez dane połączenie płynie informacja, tym bardziej prawdopodobne, że dana sieć neuronów będzie się rozwijała i rozgałęziała. Połączenia neuronalne, jeśli odpowiednio rozwijane i wykorzystywane, powodują, że impuls może płynąć przez nie szybciej, a co za tym idzie pewne wiadomości możemy przetwarzać sprawniej. Rozgałęziona i rozwinięta sieć neuronalna zapewnia bardzo szybkie odtwarzanie informacji, przywoływanie odpowiednich doświadczeń czy łatwe odnoszenie się do wcześniejszych umiejętności. Wszystko co nasz mózg odbiera za informację trafia tam dlatego, że wykonaliśmy określone czynności. To dzięki temu rzeczy wykonywane często przychodzą nam z postępującą łatwością, a rzeczy nowe są dla nas trudne. Nie bez kozery mówi się, że praktyka czyni mistrza i jest to spowodowane właśnie mechanizmami uczenia się.

Informacje zbędne nie zostają zapamiętane

Żyjemy w niesamowitych czasach, gdzie na każdym kroku jesteśmy bombardowani informacjami. Jest to o tyle dobre, że stanowi to bodziec dla rozwoju i poprawy pamięci. Jednocześnie tak duża liczba informacji, jeśli nie systematyzowana, powoduje, że o wiele trudniej o koncentrację, skupienie oraz odpowiednie i uporządkowane zapamiętywanie. Każda z komórek nerwowych łączy się z dziesięcioma tysiącami innych. Takie połączenie nazywane jest synapsą. To synapsy tworzą naszą pamięć, a ich liczba wzrasta w miarę uczenia się nowych rzeczy. Przykładem niech będzie tak zwane nieświadome zapamiętywanie. Za przykład mogą posłużyć filmy oglądane przez Ciebie czy to w telewizji czy w Internecie. Przypomnij sobie jakiś film, który ostatnio był wyświetlany. O czym on był? Łatwo przypomnieć sobie ogólną informację. Takie informacje przychodzą bez problemu. A teraz spróbuj sobie przypomnieć jaki kolor koszuli miał główny bohater filmu? To już o wiele trudniejsze zadanie. Główny kontekst o ile użyteczny i ważny dla odbiorcy jest raczej kojarzony bez trudu. Jeśli chodzi o szczegóły, nie ma znaczenia czy bohater miał koszulę białą czy czarną. Dla naszego mózgu jest to informacja nieużyteczna (o ile nie jesteśmy, na przykład, modową blogerką i właśnie na tym skupiamy swoją uwagę). Tak właśnie działa mózg. Filtruje i zapamiętuje rzeczy potrzebne, jednocześnie prawie natychmiast usuwając z pamięci rzeczy mało istotne.

W podeszłym wieku, też można cieszyć się dobrą pamięcią

Tak naprawdę pojemność pamięci jest nieograniczona. Komórki nerwowe centralnego układu nerwowego nie namnażają się i nie regenerują. Z wiekiem ich liczba połączeń nerwowych maleje, a w tkance mózgowej zachodzą zmiany, które powodują, że siła połączeń znacznie słabnie. Znaczenie mają także zła dieta, używki i brak aktywności fizycznej. Są jednak osoby starsze, które mimo upływu lat mają naprawdę imponującą pamięć. Istnieje kilka sposobów, aby ją poprawić.

Sposoby poprawy pamięci

Dbaj o stan odprężenia i relaksacji. Mózg lepiej przyswaja nowe treści, gdy jego spokój nie jest zakłócony. Im więcej stresów i napięć, tym gorsze efekty nauki. Aktywny wypoczynek, uprawianie sportów i ruch dotleniają mózg. Ćwicząc, redukuje się również hormony stresu. Nasz mózg skupia pamięć maksymalnie na 45 minut. Po tym czasie należy zarobić krótką przerwę w nauce. Nie wolno zapominać o higienie snu. Optymalny czas snu to około 7-8 godzin na dobę. Na możliwości intelektualne wpływa także dieta. Pożywienie eksploatowanego pamięciowo organizmu powinno obfitować w witaminy z grupy B, C, E oraz minerały – magnez, żelazo, fosfor, potas, cynk. Zaleca się spożycie orzechów, kasz, pestek dyni i słonecznika, świeżych owoców i warzyw. Warto pić wodę mineralną, świeże soki oraz zieloną herbatę. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów dedykowanych właśnie poprawie pamięci w tym w szczególności preparaty z lecytyną. Ostatnimi czasy bardzo popularną metodą rozwoju procesów myślowych są gry planszowe. Dodatkowo można rozwiązywać łamigłówki, krzyżówki, zapamiętywać numery telefonów do znajomych lub słówka z języka obcego albo liczyć w pamięci. 

Metod poprawiania pamięci, niezależnie od wieku, jest wiele. Im więcej z nich wykorzystamy zawczasu i na co dzień, tym w późniejszym wieku powinniśmy cieszyć się lepszymi efektami.