Jak właściwie jest ząb zbudowany?
Joanna Łuniewska-Rajch

Jak właściwie jest ząb zbudowany?

W zrozumieniu wszystkich procedur wykonywanych przez lekarza dentystę oraz procesów zachodzących w obrębie zęba, niezbędna jest podstawowa wiedza na temat jego budowy. Anatomia zęba nie jest skomplikowana – składa się on z podstawowych struktur: korony i korzenia, które są złożone z różnych tkanek.

Od początku – ile właściwie i jakich ma człowiek?

Opisywanie budowy zębów należy zacząć od sprecyzowania, ile jakich zębów ma każdy z nas. Przeciętna osoba powinna mieć od 28 do 32 zębów stałych – 28 zębów „podstawowych” oraz cztery ósemki. Ósemki, czyli zęby mądrości, są nieobecne lub niewyrżnięte u wielu osób. Wielu pacjentów jest również zmuszonych do usunięcia ich bardzo wcześnie, dlatego w podstawowych pomiarach się ich nie uwzględnia. Proces ten wynika z ewolucji człowieka – w przeszłości nasi przodkowie mieli więcej zębów służących do przeżuwania, ponieważ wymagała tego ich dieta. Obecnie, odmienne zbilansowanie naszej diety, nie stwarza takich wymagań, więc ostatnie zęby w szczęce i żuchwie stopniowo zanikają w naszej populacji.

Zarówno w szczęce, jak i w żuchwie (zwanej potocznie szczęką dolną) znajdować się powinny 4 zęby sieczne (siekacze przyśrodkowe – „jedynki” i siekacze boczne – „dwójki”), 2 kły („trójki”), 4 zęby przedtrzonowe (po dwie „czwórki” i „piątki”) oraz 4 zęby trzonowe (po dwie „szóstki” i „siódemki”) – co daje w sumie 14 zębów w łuku.

Jak zbudowany jest ząb?

Jak wspomniałam już na początku ząb zbudowany jest z korony – części zęba widocznej w jamie ustnej oraz korzenia – części zęba tkwiącej w kości, widocznej u osób z zapaleniem przyzębia. Korzeń utrzymuje ząb w stabilnym położeniu. Ilość korzeni jest różna w zależności od rodzaju zęba – może ich być od jednego do trzech lub czterech. Korona zęba też znacznie różni się w zależności od zęba – może być płaska i „łopatowata” lub „sześcienna” z charakterystycznymi guzkami. Korona zęba z korzeniem jest połączona szyjką zęba.

Powiązane produkty

Budowa korony zęba

Korona zęba jest pokryta szkliwem – najtwardszą tkanką w zębie. Pod nim znajduje się zębina, która otacza komorę – obecne w samym środku zęba żywe tkanki. Zębina również jest bardzo twardą tkanką, jednak znacznie słabszą od szkliwa. Komora, czyli „pusta” przestrzeń wewnątrz zęba, mieści w sobie miazgę – żywe struktury zęba. Miazga zawiera nerwy i naczynia odpowiadające za odżywianie wcześniej wymienionych tkanek zęba (szkliwa i zębiny) oraz przenoszenie uczucia bólu i dotyku. Nerwy z miazgi łączą się z układem nerwowym organizmu i właśnie dzięki ich obecności odczuwamy ból zęba. Jeśli miazga zęba traci swoją żywotność mówi się, że ząb jest martwy.

Budowa korzenia zęba

Korzeń zęba, w odróżnieniu od korony, nie jest pokryty szkliwem, lecz cementem. Tkanką twardą, jednak znacznie mniej odporną na działanie bakterii niż szkliwo – dlatego odsłonięte powierzchnie korzeni, szczególnie u osób starszych, bardzo często są zajęte próchnicą. Cement otacza zębinę, która otacza kanały zęba i łączy się z zębiną z części koronowej. Kanałami zęba biegną naczynia krwionośne oraz nerwy – wychodzące z komory – aby następnie połączyć się z naczyniami i nerwami z całego organizmu. W czasie leczenia endodontycznego konieczne jest usunięcie właśnie tej miazgi z całej długości kanałów zęba. Kanały mają bardzo różną budowę, a ich liczba w korzeniu również jest odmienna w zależności od rodzaju zęba. Na swoim przebiegu mogą się rozdzielać, ponownie łączyć, zakręcać czy też dawać dodatkowe krótkie boczne kanały.

Korzeń w kości utrzymywany jest za pomocą specjalnych więzadeł – ozębnej. Łączy się ona z powierzchnią cementu i powierzchnią kości i jest zbudowana z kolagenu. Ozębna, poza utrzymywaniem zęba w zębodole odpowiada ze jego amortyzację podczas żucia (stanowi formę „elastycznego” zawieszenia) oraz przenoszenie uczucia bólu i dotyku.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ) – objawy, przyczyny i leczenie

    Staw skroniowo-żuchwowy jest jednym z najbardziej skomplikowanych stawów w naszym organizmie. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak różnorodne ruchy wykonuje on podczas każdego dnia. Mówiąc, jedząc, wyrażając emocje, sprawiamy, że intensywnie pracuje. Dodatkowo podczas spożywania każdego posiłku jest on w różny sposób obciążany. To wszystko skutkuje tym, że u niektórych osób zaczyna on funkcjonować nieprawidłowo – pojawia się dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ).

  • Przebarwienia zębów. Dlaczego się pojawiają?

    Przebarwienia zębów są problemem estetycznym wielu pacjentów. Ich intensywność, sposób leczenia oraz wygląd w znacznym stopniu zależą od tego, jaka jest przyczyna ich powstania. Przebarwienia zębów mogą być spowodowane zarówno przez czynniki zewnętrzne (np. barwniki pochodzące z pożywienia) oraz wewnętrzne (np. przyjmowane leki, choroby zębów). 

  • Mycie zębów – poznaj techniki prawidłowego szczotkowania zębów

    Profilaktyka chorób przyzębia oraz próchnicy w znacznym stopniu opiera się na dokładnym usuwaniu płytki nazębnej z powierzchni zębów. Najczęściej efekt taki osiągany jest poprzez codzienne szczotkowanie i nitkowanie. Wbrew powszechnej opinii istnieje wiele technik szczotkowania zębów, różniących się od siebie kierunkami ruchów główki szczoteczki.

  • Zaciskanie zębów – przyczyny, skutki, leczenie

    Nawykowe silne zaciskanie zębów lub zgrzytanie nimi jest problemem, z którym spotyka się bardzo wielu z nas. Najczęściej do tego zjawiska, fachowo nazywanego bruksizmem, dochodzi podczas snu, w związku z tym wiele osób nie jest nawet świadomych istnienia problemu do momentu pojawienia się dodatkowych objawów, takich jak starcie zębów lub dolegliwości bólowe.

  • Ból zęba w ciąży – czy można leczyć zęby w ciąży i jakie usługi stomatologiczne są refundowane?

    Dobry stan jamy ustnej kobiety ciężarnej jest bardzo istotny. Na szczęście stopniowo zmienia się świadomość pacjentek i coraz więcej z nich oczekując dziecka udaje się do lekarza dentysty. Jakie dodatkowe prawa mają kobiety ciężarne, jeśli chodzi o leczenie stomatologiczne w ramach funduszu zdrowia?

  • Czy problemy zdrowotne z zębami są dziedziczne?

    Wielu z nas żyje w przekonaniu, że to jaka będzie kondycja naszego uzębienia zależy w znacznym stopniu od genów, które dostaliśmy od rodziców. My, bezsilni w tej sytuacji, jeśli u rodziców występowała próchnica lub paradontoza, też jesteśmy na nie skazani. Czy tak jest w rzeczywistości? Na szczęście nie, nasze działania, nawyki i codzienna higiena mają znacznie istotniejszy wpływ.

  • Lakowanie zębów u dzieci – czy jest konieczne?

    Lakowanie zębów, czyli zabezpieczanie ich bruzd przed powstaniem próchnicy, jest bardzo często wykonywanym zabiegiem. Lekarze polecają go szczególnie w przypadku pierwszych i drugich zębów trzonowych, a przy obecności głębszych bruzd także w zębach przedtrzonowych. Co właściwie daje ten zabieg i czy warto go wykonać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij