Ruchome uzupełnienia protetyczne

Jakie są protezy ruchome?

Występuje kilka rodzajów protez ruchomych, podzielonych ze względu na budowę i sposób przenoszenia sił na kość. Są to:

• protezy całkowite
• protezy nakładowe – typu overdenture
• protezy częściowe osiadające
• protezy szkieletowe

Wyróżnia się również między innymi protezy natychmiastowe – wykonywane przed ekstrakcją zęba, a oddawane pacjentowi i użytkowane od razu po usunięciu zęba, z już dostawionymi zębami dopiero co usuniętymi.

Protezy całkowite

Są to konstrukcje protetyczne uzupełniające braki wszystkich zębów – wykonywane u osób bezzębnych. Przywracają one tej grupie pacjentów utraconą czynność żucia, poprawiają wymowę i polepszają wygląd estetyczny, a co za tym idzie codzienne funkcjonowanie. Powinny być one wykonane tak, aby przywracać komfort pacjenta, jednak prawie nigdy, szczególnie przy trudnych warunkach anatomicznych, nie tworzą warunków, jak przy zębach własnych. Niejednokrotnie dużo lepszym rozwiązaniem, zalecanym przez lekarzy jest wszczepienie implantów i wykonanie uzupełnień na nich opartych – stałych lub ruchomych typu „overdenture”.

Protezy nakładowe – typu overdenture

Są to protezy ruchome pokrywające powierzchnię korzenia lub korzeni resztkowych (pozostałych w jamie ustnej) albo implantów i na nich oparte. Pozostałą swoją powierzchnią te konstrukcje opierają się na błonie śluzowej wyrostka zębodołowego. Jako oparcie takich protez wykorzystuje się zęby, które nie mogą być zakwalifikowane jako podparcie protez stałych – zęby mocno zniszczone, niekorzystnie rozmieszczone, gdy pozostałych zębów jest niewiele. Protezy typu overdenture mogą utrzymywać się na pozostałych zębach za pomocą różnych zaczepów – zatrzasków (jest to najczęściej stosowane rozwiązanie), magnesów czy połączeń teleskopowych. Protezy takie zapewniają pacjentowi lepszy komfort niż klasyczne protezy częściowe osiadające, dobry efekt estetyczny i chronią wyrostek zębodołowy przed zanikiem.

Protezy częściowe osiadające

Jest to uzupełnienie odbudowujące utracone zęby. Składa się z płyty akrylowej i osadzonych w niej zębów oraz elementów dodatkowych – klamer, pełniących zasadniczą rolę w utrzymaniu protezy. Protezy te są stosowane przy rozległych brakach w uzębieniu naturalnym, kiedy liczba i rozmieszczenie zębów pozostałych uniemożliwia wykonanie protez stałych lub podpartych ozębnowo (protez typu overdenture lub szkieletowych). Wykonuje się je również jako protezy czasowe – podczas etapowego przechodzenia pacjenta do bezzębia, podczas podnoszenia zwarcia (wysokości zębów) lub przed wykonaniem innego typu uzupełnień protetycznych. Niejednokrotnie takie protezy są wykonywane pacjentom, ze względów ekonomicznych, mimo warunków w jamie ustnej umożliwiających wykonanie innych typów protez. Protezy częściowe osiadające są bowiem rozwiązaniem tańszym, a poza tym refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ze względu na swoją budowę i przenoszenie sił żucia jedynie przez okostną (oparcie tylko na błonie śluzowej), mają one negatywny wpływ na wyrostek zębodołowy – przyspieszają jego zanik, powodują stany zapalne przyzębia i błony śluzowej, a dodatkowo charakteryzują się dużo gorszym utrzymaniem, a co za tym idzie komfortem użytkowania.

Protezy szkieletowe

Protezy szkieletowe często są najlepszym rozwiązaniem dla pacjenta przy rozległych brakach w uzębieniu naturalnym, szczególnie skrzydłowych (braki tylnych zębów) i mieszanych. Dodatkowo stosuje się je do szynowania zębów w chorobach przyzębia, jako protezy nakładowe przy zaburzeniach zwarcia i w celu utrwalenia wyników leczenia ortodontycznego. Są to ruchome uzupełnienia protetyczne o konstrukcji metalowo-akrylowej, zaopatrzone w elementy umożliwiające przenoszenie sił żucia na kość nie tylko przez błonę śluzową, ale również przy pomocy zębów filarowych. Dzięki temu chroniony jest wyrostek zębodołowy,
a stabilizacja i retencja protezy są znacznie większe. Protezy te umożliwiają dużo bardziej komfortowe funkcjonowanie pacjentowi. Są również konstrukcjami, które mogą służyć pacjentowi znacznie dłużej niż konwencjonalne protezy częściowe osiadające.