Jak uniknąć zatrucia grzybami?
W Europie można spotkać ponoć blisko pięć tysięcy gatunków grzybów, z czego 250 jest trujących. Większość z tych trucicieli występuje i w Polsce. To dlatego pewnie do polskich szpitali trafia co roku z objawami zatrucia cięższego, lub lżejszego, około 500 osób. Prawie wszystkie z tych groźnych, to grzyby blaszkowe, teoretycznie łatwe do odróżnienia.
Omijaj zasadzki - pamiętaj
- zbieramy wyłącznie dobrze znane, jadalne gatunki (atlas)
- unikamy zbierania grzybów zbyt małych (trudno rozpoznawać czy są blaszkowe, czy nie)
- zbierając grzyby wkładamy je do przewiewnych łubianek
- nie podajemy grzybów małym dzieciom
- nie przyjmujemy rad od przygodnych grzybiarzy
- nie dajemy wiary przesądom na temat łatwych środków rozpoznawania grzybów trujących (czernienie srebrnej łyżeczki, cebuli, gorzki smak)
Obalamy mity
- Wypicie alkoholu zapobiega zatruciu grzybami
NIE! Alkohol potęguje działanie trucizny. Objawy mogą wystąpić ze zdwojoną siłą
- Grzyb nadjedzony przez ślimaki, owady lub zwierzęta leśne jest zawsze jadalny.
NIE! Bywa niejadalny lub wręcz trujący. Tolerancja przez owady wynika z różnic w metabolizmie
- Grzyby o łagodnym smaku, niepiekące są jadalne.
NIE! Śmiertelnie trujące muchomory wcale nie są gorzkie
Zanim przyjedzie lekarz
- gdy zatruty jest przytomny
Jeżeli zatrucie grzybami lub roślinami nastąpiło drogą pokarmową należy usunąć resztki trucizny z przewodu pokarmowego pod warunkiem, że zatruty jest przytomny. W tym celu należy wywołać wymioty za pomocą silnie osolonej wody przegotowanej z dodatkiem węgla aktywnego. Nie podawać mleka! Po wymiotach ponownie podać zatrutemu węgiel leczniczy i podawać doustnie jak najszybciej.
- gdy zatruty jest nieprzytomny
Jeżeli zatruty jest nieprzytomny nie wolno wywoływać wymiotów. Należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej na boku i okryć, zabezpieczając przed utratą ciepła (termofory, koce). W razie ustania akcji serca lub oddychania zastosować masaż serca i sztuczne oddychanie (8 uciśnięć mostka i 2 wdechy cyklicznie). Zatrutego należy jak najszybciej przetransportować do szpitala.
Najgroźniejsze grzybowe toksyny
Do najgroźniejszych grzybowych toksyn należą:
- A-amanityna - nawet jej nieznaczna dawka prowadzi do uszkodzenia wątroby. Jest najczęstszą przyczyną śmiertelnych zatruć. Występuje głownie w muchomorze sromotnikowym, a także w mniej u nas popularnej hełmówce obrzeżonej i czubajeczce kasztanowatej.
- Orellanina - powoduje przewlekłe zatrucia których następstwem bywa uszkodzenia nerek, występuje w zasłonaku rudym i spiczastym.
- Muskaryna - działa na układ nerwowy, krążeniowy i serce. Występuje w wielu grzybach, ale w ilościach zagrażających życiu zawierają ją niektóre strzępiaki, lejkówka odbielana, muchomor plamisty i czerwony i krowiak podwinięty zwany olszówką.
- Gyromityna - odkryta przed 20 laty ma działania podobne do A-amanityny; spotka się ją w piestrzenicy kasztanowatej
- Ołów, rtęć, kadm, metale ciężkie, zawierają grzyby zbierane przy drodze niebezpieczna jest pieczarka bulwiasta i czubajka kania.
