Podgrzybek – rodzaje i wartości odżywcze. Jak przyrządzać i ile gotować podgrzybki? Zdrowe przepisy z podgrzybkami
Katarzyna Turek-Kawecka

Podgrzybek – rodzaje i wartości odżywcze. Jak przyrządzać i ile gotować podgrzybki? Zdrowe przepisy z podgrzybkami

Podgrzybek jest jednym z najczęściej zbieranych grzybów w polskich lasach. Świetnie nadaje się do wykorzystania świeżo po grzybobraniu, można go także użyć do mrożenia, suszenia, marynowania lub konserwowania w puszkach. Podgrzybek ma intensywny smak i zapach – jest bardzo ceniony przez wielu grzybiarzy. Przez to, że jest trochę tańszy od prawdziwków, a nadal bardzo smaczny, często gości na wielu polskich stołach, w wielu urozmaiconych daniach.  

Podgrzybek – charakterystyka, występowanie i rodzaje

Podgrzybek należy do rodziny borowikowatych. Poza najbardziej popularnym podgrzybkiem brunatnym dużą popularnością cieszą się także podgrzybek zajączek, podgrzybek złotawy i podgrzybek żeberkowaty. Podgrzybek brunatny rośnie w lasach, przeważnie iglastych, ale także niektórych liściastych, od czerwca do listopada. Występuje gromadnie w pobliżu sosen albo w miejscach nagromadzonego ściętego drewna. 

Jego kapelusze są lekko spłaszczone w kolorze kasztanowego brązu, które im starszy grzyb, tym robią się lekko jaśniejsze. Wielkość podgrzybka może być bardzo różna – od 3 do 15 centymetrów. Spód kapelusza składa się z jasnooliwkowych rurek. W miejscu uszkodzenia nabierają one sinego, a nawet błękitnego koloru, przez co często nazywane są potocznie przez grzybiarzy siniakami. 

Nóżka podgrzybka jest koloru ciemnożółtego i ma kształt walca i długość kilkunastu centymetrów. Jego powierzchnia pokryta jest sztywnymi włóknami. Młode owocniki mają trzon nie walcowaty, a beczułkowaty i pokryty siateczką. Miąższ podgrzybka brunatnego jest biały lub lekko żółty, a po nacięciu nożykiem nabiera sinego odcienia. Smak jest bardzo delikatny i miły dla podniebienia. Zapach jest intensywny, mocno grzybowy. 

Wartości odżywcze podgrzybka 

Kapelusze podgrzybka brunatnego dostarczają pewną ilość witamin z grupy B (B1, B2, B3), D, E oraz A. Ponadto zawierają składniki mineralne: fosfor, potas, sód, wapń, żelazo, cynk, jod, mangan i miedź. Owocniki podgrzybka zawierają także znaczące ilości błonnika, dzięki czemu może poprawiać funkcjonowanie jelit.

Jak każde grzyby, podgrzybki zawierają także pewną ilość ciężkostrawnej chityny, przez co ich spożycie jest niewskazane dla dzieci, osób starszych lub mających problemy trawienne. 

Jak przyrządzać podgrzybki? 

Podgrzybki po zebraniu koniecznie trzeba oczyścić z piasku, mchu i innych zanieczyszczeń, a następnie należy oskrobać nóżkę. Jeśli będą spożywane od razu, można je przepłukać w wodzie. Jeśli będą mrożone lub suszone, ten etap należy pominąć. Kolejnym krokiem jest pokrojenie większych grzybów – zazwyczaj kroi się je w plasterki. Mniejsze owocniki mogą być wykorzystane w całości.

Podgrzybki nadają się przy bezpośrednim przetworzeniu do zrobienia sosu, zupy czy risotto. Nadmiar grzybów można wysuszyć, zamrozić lub zamarynować. 

Zdrowe przepisy z podgrzybkami 

Sos z podgrzybków podgrzybki w śmietanie 

Składniki: 

  • 1 płaska łyżeczka masła klarowanego (w dietetycznej, bardziej zdrowej wersji zamień na olej), 
  • 125 g podgrzybków,
  • 1/4 cebuli, 
  • 1 ząbek czosnku,
  • szczypta soli i pieprzu,
  • kilka kropli soku z cytryny,
  • 50 ml śmietanki 30% (w wersji dietetycznej użyj jogurtu greckiego lub naturalnego),
  • 2 łyżki posiekanej natki pietruszki.

Grzyby pokrój na ćwiartki (mniejsze) lub plasterki (większe). Cebulę posiekaj w kostkę, czosnek w cienkie plasterki lub przeciśnij przez praskę. Na patelni lub w rondelku z grubym dnem rozgrzej tłuszcz i podsmaż na średnim ogniu cebulę i czosnek, uważając, aby się nie przypaliły. Dodaj podgrzybki i smaż przez około kwadrans, mieszając ,aby się nie przypaliły. Dodaj sok z cytryny, sól, pieprz i śmietankę lub jogurt. W przypadku śmietanki gotuj kilka minut, w razie użycia jogurtu ściągnij z ognia i tylko wymieszaj, aby sos się nie ściął. Posyp natką pietruszki i podawaj z makaronem, pieczywem lub innymi dodatkami. 

Makaron z podgrzybkami 

Składniki: 

  • porcja sosu z podgrzybków (z przepisu wyżej),
  • łyżka parmezanu lub płatków drożdżowych, 
  • 100 g makaronu (najlepiej nadaje się tagliatelle). 

Makaron ugotuj al dente. Do sosu z podgrzybków dodaj łyżkę wody spod makaronu. Wymieszaj z makaronem i posyp parmezanem oraz natką pietruszki. 

Polędwiczki z sosem grzybowym 

Składniki: 

  • porcja sosu z podgrzybków (z przepisu wyżej),
  • 150 g polędwiczki wieprzowej, 
  • 1 łyżeczka oleju, 
  • szczypta soli i pieprzu, 
  • 3 ziemniaki.

Oczyść mięso z błonek i pokrój na plastry. Ziemniaki ugotuj w wodzie. Polędwiczki posmaruj olejem i grilluj na rozgrzanej patelni, przypraw. Podawaj z sosem z podgrzybków i z ziemniakami. 

Zupa z podgrzybków 

Składniki na 4 porcje: 

  • 600 g podgrzybków, 
  • 1 nieduża cebula, 
  • 2 łyżki oleju, 
  • 1,5 litra bulionu warzywnego, drobiowego lub wołowego, 
  • 100 ml śmietanki kremówki 12% (w wersji dietetycznej mleko),
  • 120 g drobnego makaronu lub łazanek, 
  • pęczek natki pietruszki. 

Grzyby oczyść i pokrój na plasterki. W garnku rozgrzej olej i zeszklij na nim pokrojoną w kostkę cebulę. Dodaj grzyby i smaż, mieszając co jakiś czas przez 5 minut. Zalej bulionem i gotuj kwadrans. Dodaj śmietankę lub mleko. Podawaj z ugotowanym makaronem, posypane obficie posiekaną natką. 

Jajecznica z podgrzybkami 

Składniki: 

  • 100 g podgrzybków,
  • 1/2 cebuli,
  • 1 łyżeczka oleju, 
  • 3 jajka, 
  • szczypta soli i pieprzu,
  • 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
  • 2 kromki chleba żytniego.

Oczyść grzyby i pokrój je w plasterki. Cebulę posiekaj w kostkę. Na patelni rozgrzej olej i podsmaż cebulę do zezłocenia. Dodaj grzyby i smaż 5 minut, mieszając. Wbij jajka, przypraw i smaż do takiego ścięcia się masy jajecznej jak lubisz. Podawaj jajecznicę z pieczywem (może być stostowane) posypaną natką. 

Tofucznica z podgrzybkami - „bezjajeczna” jajecznica 

Składniki: 

  • 100 g podgrzybków,
  • 1/2 cebuli, 
  • 1 łyżeczka oleju, 
  • 1 kostka tofu (180 g), 
  • 1 łyżka płatków drożdżowych, 
  • szczypta kurkumy, czarnej soli Kala Namak i pieprzu,
  • 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
  • 2 kromki chleba żytniego.

Oczyść grzyby i pokrój je w plasterki. Cebulę posiekaj w kostkę. Na patelni rozgrzej olej i podsmaż cebulę do zezłocenia. Dodaj grzyby, smaż 5 minut, mieszając. Pokrusz tofu, płatki drożdżowe i wszystkie przyprawy. Przesmaż kilka minut, co chwilę mieszając. Podawaj tofucznicę z pieczywem (może być stostowane) posypaną natką. 

  1. B. Gumińska, W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Wydawnictwo PWRiL, Warszawa 1985. 
  2. A. Jarczyk, W. Płocharski, Technologia produktów owocowych i warzywnych, Wyd. WSE-H w Skierniewicach 2010. 
  3. P. Skubla, Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. 
  4. W. Szafer, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2003. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij