Lecytyna sojowa (E322) – czym jest i gdzie ją znaleźć? Kiedy należy ją suplementować?
Joanna Orzeł

Lecytyna sojowa (E322) – czym jest i gdzie ją znaleźć? Kiedy należy ją suplementować?

Lecytyna jako apteczny preparat na pamięć znana jest każdemu, niezależnie od wieku: stosowana jest i przez studentów w trakcie sesji, i przez osoby starsze. Jakie jeszcze zastosowania można jej przypisać? Jakie ma właściwości i do czego służy lecytyna sojowa? Dowiedzmy się więcej. 

Lecytyna to tak naprawdę mieszanina związków, fosfolipidów. Jest pochodzenia naturalnego, a jej liczne zalety i właściwości pozwalają na szerokie wykorzystanie jej w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym lub kosmetycznym. 

Lecytyna sojowa – czym jest? 

Lecytyna, mówiąc ogólnie (ang. i łac. lecithinum, z greckiego lekithos, co oznacza żółtko jaja), to niezwykle wartościowy surowiec pochodzenia naturalnego. Jest to grupa związków, w której zwykle przeważa fosfatydylocholina zawierająca w cząsteczce resztę cholinową, kwas fosforowy oraz dwa różne kwasy tłuszczowe zestryfikowane z glicerolem. Otrzymuje się ją z żółtek jaj lub z nasion roślin oleistych (soja, rzepak, słonecznik), występuje również w rybach i w mięsie. 

Lecytyna to główne pokarmowe źródło choliny, przez co może ona wpływać na zwiększenie syntezy acetylocholiny – neuroprzekaźnika (cholina jest bowiem jej prekursorem). Jest to również źródło kwasów tłuszczowych, przede wszystkim omega-6, ale też pewnych ilości omega-3. 

Ze względu na opłacalność produkcji obecnie stawia się głównie na lecytynę pochodzenia sojowego. Lecytynę sojową nazywa się czasem synonimem: fosfolipid sojowy

Skład lecytyny sojowej 

W zależności od pochodzenia lecytyny różnią się dokładnym składem chemicznym. Składniki podstawowe lecytyny sojowej to: 

  • fosfatydylocholina (PC), 
  • fosfatydyloetanoloamina (PE), 
  • fosfatydyloinozytol (PI), 
  • kwas fosfatydowy. 

Powiązane produkty

Lecytyna sojowa – właściwości 

Lecytyna jako produkt handlowy ma wygląd żółtobrunatnej masy, jest mazista i lepka. Rozpuszcza się w alkoholu, tłuszczach, chloroformie, eterze, natomiast w wodzie nie rozpuszcza się, lecz pęcznieje. Ma zdolność do zmniejszania napięcia powierzchniowego. Ma charakter amfifilowy, czyli w cząsteczce zawiera zarówno część hydrofilową, jak i hydrofobową. Działa jak emulgator, umożliwiając tworzenie emulsji o/w (olej w wodzie) oraz w/o (woda w oleju); wpływa na właściwości reologiczne (lepko-sprężyste) emulsji, poprawiając jej konsystencję. 

Lecytyna sojowa ze względu na obecność kwasów nienasyconych działa przeciwutleniająco. 

Wykazuje zgodność biologiczną z organizmem ludzkim (fosfolipidy mają powinowactwo do lipidów naskórkowych, są też naturalnych składnikami lipidów osocza), jest nietoksyczna, biodegradowalna, w organizmie ulega metabolizmowi. 

Lecytyna sojowa – zastosowanie 

Ze względu na swoje właściwości lecytyna sojowa znalazła zastosowanie w technologii farmaceutycznej oraz kosmetologicznej: przede wszystkim jako emulgator do sporządzenia emulsji do odżywiania pozajelitowego oraz w produkcji zawiesin, maści i kremów. Stosowana jest w produkcji liposomów – nośników substancji aktywnych. W kosmetykach, prócz funkcji technologicznej, pełni rolę fizjologiczną: odbudowuje skórne spoiwo lipidowe, działa nawilżająco, przeciwzmarszczkowo, uelastycznia. Stosowana na włosy zapewnia poprawę ich kondycji, dodaje blasku i sprężystości, zapobiega ich elektryzowaniu się. 

Lecytyna jest składnikiem bioaktywnym nadającym żywności status funkcjonalności: utrzymuje organizm w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, usprawnia funkcjonowanie centralnego układu nerwowego, ułatwia trawienie tłuszczów. Jest też składnikiem licznych suplementów diety i produktów leczniczych. 

W przemyśle spożywczym jest dodatkiem do żywności o symbolu E322 stosowanym do uzyskania i stabilizacji emulsji. Jest przeciwutleniaczem, reguluje lepkość i płynność, przeciwdziała rozpryskiwaniu tłuszczu podczas smażenia. 

Lecytyną wzbogaca się przede wszystkim czekolady. Ten naturalny emulgator niweluje skutki niższej zawartości kakao, skraca czas konszowania (mieszania), a co z a tym idzie – obniża koszty produkcji. Pomimo tego i tak warto poszukiwać czekolad, które w składzie mają lecytynę zamiast emulgatora półsyntetycznego E476 (jest to polirycynooleinian poliglicerolu), którego to należy spożywać z ostrożnością i w niewielkich ilościach. 

E322 znajdziemy też w ciastach, deserach i innych słodkich wyrobach; w kakao rozpuszczalnym oraz w napojach kakaopodobnych, margarynach, miksach tłuszczowych, majonezie, mlecznych produktach dla dzieci (jogurtach, serkach, deserkach), mleku modyfikowanym, kaszkach i kleikach dla najmłodszych, w płatkach zbożowych, w pieczywie. 

Lecytynę można zastosować do pierwszych eksperymentów z kuchnią molekularną: to doskonały emulgator do przygotowania lekkich i puszystych sosów i kremów (wręcz o konsystencji pianki!) bez dodatku śmietany lub masła. 

Lecytyna sojowa – szkodliwość 

Lecytyna stosowana doustnie jest dobrze tolerowana. Niektórzy pacjenci zgłaszali niewielkie działania niepożądane ze strony układu pokarmowego, np. nudności, bóle brzucha, wymioty, biegunkę. 

Lecytyna nie wchodzi w istotne interakcje z lekami ani z żywnością. Jest naturalnie metabolizowana w organizmie. 

Lecytyna sojowa jest odpowiednia dla wegan. Osoby unikające glutenu powinny dokładnie przestudiować etykietę produktu – czasami podczas procesów produkcyjnych mogą przedostać się do niego śladowe ilości glutenu. Takie informacje powinny jednak widnieć na opakowaniu. Warto również szukać lecytyny pochodzącej z soi niemodyfikowanej genetycznie, chociaż często należy się liczyć z wyższą ceną takiego surowca i produktu finalnego. 

Lecytyna sojowa jako suplement – dawkowanie, wskazania, przeciwwskazania 

Jakie korzyści przyniesie suplementacja lecytyną? 

  • Usprawni funkcjonowanie układu nerwowego – z tego zdecydowanie najbardziej znana jest lecytyna. Jest jednym ze składników otoczek mielinowych włókien nerwowych. Cholina, prekursor acetylocholiny, czyli przekaźnika impulsów nerwowych, decyduje o procesach uczenia się, zapamiętywania, utrzymania koncentracji. Zwiększa odporność na stres, prawdopodobnie zabezpiecza przed chorobami neurodegeneracyjnymi (np. chorobą Alzheimera, Parkinsona). Zaleca się podaż lecytyny osobom obciążonym wzmożonym wysiłkiem umysłowym
  • Wykaże pozytywny wpływ na choroby zwyrodnieniowe wątroby. Ułatwi transport cholesterolu i jego eliminację z organizmu. Ochroni przed tworzeniem się kamieni żółciowych. Wspomoże przemianę materii. Ochroni ściany żołądka. 
  • Wspomoże wykorzystanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. 
  • Usprawni krążenie krwi, zmniejszy ryzyko wystąpienia miażdżycy i chorób z nią związanych. 
  • Korzystnie wpłynie na sprawność seksualną mężczyzn. 
  • Jest istotna dla kobiet planujących potomstwo (mioinozytol jest pomocny w zaburzeniach hormonalnych), dla ciężarnych (wspiera prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka) i karmiących piersią (usprawnia przepływ mleka w kanalikach mlecznych, chroniąc przed zastojami pokarmu). 
  • Może usprawnić procesy odchudzania – przenosi komórki tłuszczowe do tkanki mięśniowej, gdzie zachodzi ich spalanie. 

Gdzie kupić preparaty na pamięć z lecytyną sojową? Suplementy diety lub leki dostępne są w aptekach (są to preparaty w postaci kapsułek lub płynu do wypicia), a inne produkty w proszku, w płynie lub w granulacie – najczęściej w sklepach stacjonarnych i internetowych ze zdrową żywnością lub z półproduktami do produkcji kosmetyków naturalnych. 

Dokładny sposób dawkowania opisany będzie na opakowaniu. 

Produkt nie powinien być stosowany przez dzieci oraz przez osoby z nadwrażliwością na którykolwiek ze składników preparatu. 

Uczulenie na lecytynę sojową 

Lecytyna może (ale nie musi) wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych na soję. W takim przypadku warto poszukać lecytyny pochodzącej z innego źródła: słonecznikowej lub rzepakowej. 

  1.  
    A. Kulawik, B. Tal-Figiel, M. Warżel, Lecytyna i jej rola w farmaceutycznych emulsjach suchych, „Inżynieria i Aparatura Chemiczna”, nr 5 2011. 
  2. Składniki suplementów diety. Skuteczność, bezpieczeństwo i przegląd preparatów, pod redakcją P. K. Tuszyńskiego, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2021. 
  3. S. Janicki, A. Fiebig, M. Sznitowska, Farmacja stosowana. Podręcznik dla studentów farmacji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008. 
  4. I. Podgórska, M. Olszak, E. Solarska, Lecytyna – znaczenie i zastosowanie, „Przemysł Spożywczy”, nr 69 (11) 2015. 
  5. E. Ohene Afoakwa, A. Paterson, M. Fowler, Factors influencing rheological and textural qualities in chocolate – a review, „Trends in Food Science & Technology”, nr 18 (6) 2007. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Kwas hialuronowy – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

    Kwas hialuronowy to jedna z najbardziej znanych makrocząsteczek na świecie. Występuje nie tylko w ustroju człowieka, ale również w innych organizmach zwierzęcych, a takie rozpowszechnienie przekłada się na jego szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji. Z czego wynika ta popularność? Jakie właściwości ma hialuronian? Oto garść informacji na jego temat.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Ceramidy – czym są? Jakie mają właściwości? Dla kogo kosmetyki z ceramidami?

    Ceramidy to naturalnie występujące w naskórku substancje budulcowe, które dzięki swojej budowie i właściwościom mają szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. W artykule odpowiemy na pytania o to, czym są ceramidy, jakie jest ich znaczenie w skórze oraz jak je stosować w codziennej pielęgnacji.

  • Dioksyny – toksyczność, objawy i skutki zatrucia

    Dioksyny należą do chorobotwórczych związków chemicznych, które od lat znajdują się na listach światowych organizacji dbających o zdrowie i życie ludzi oraz zwierząt, a także nadzorujących dobrostan środowiska. To substancje niemające żadnego praktycznego zastosowania, ale za to z długą listę skutków ubocznych ich obecności w organizmie. Czym są dioksyny i dlaczego są groźne?

  • Minerał mika – właściwości kosmetyków z łuszczykiem

    Mika, nazywana łuszczykiem, to minerał, który wykorzystuje się w wielu gałęziach przemysłu. Do branż, w których mika jest niezwykle ceniona, zalicza się przemysł kosmetyczny. Zwłaszcza producenci kosmetyków mineralnych korzystają z naturalnych złóż miki. Jakie cechy powodują, że ten minerał jest szczególnie ceniony? W jakich produktach można go znaleźć? Czy jest bezpieczny?

  • Wazelina – jak działa?

    Wazelina od lat cieszy się popularnością wśród ludzi w każdym wieku ze względu na jej uniwersalne zastosowanie. W poniższym artykule omawiamy wszystkie zalety i właściwości wazeliny, a także sprawdzamy, czy jej stosowanie jest bezpieczne.

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij