Przyczyna bólu brzucha w zależności od jego lokalizacji

23.07.2016

Każdy z nas niejednokrotnie cierpiał z powodu bólu brzucha, który czasami ustępował szybko, czasami jednak utrzymywał się dłużej i skłaniał nas do wizyty u lekarza. Za każdym razem, kiedy boli nas brzuch, zastanawiamy się, jaka może być tego przyczyna. Czy mamy się czego obawiać, czy to tylko przejściowa, zupełnie niegroźna dolegliwość? Jedno jest pewne - kiedy brzuch boli często, trzeba koniecznie poznać przyczynę uciążliwych dolegliwości i poddać się właściwej diagnostyce.

Jakie mogą być rodzaje bólów brzucha?

Ból ostry

Jednym z rodzajów bólów brzucha jest ból ostry. Jest to pojawiający się nagle silny ból brzucha, którego natężenie może narastać w ciągu kilku dni. Jest on dobrze ograniczony, zdecydowanie nasila się pod wpływem ruchu, w czasie kaszlu i oddechu oraz przy zmianie pozycji ciała. Ten rodzaj bólu jest najsilniej odczuwany w miejscu zmienionym chorobowo, może mu też towarzyszyć wzrost napięcia mięśniowego ściany jamy brzusznej (jest to tzw. obrona mięśniowa) i inne objawy otrzewnowe spowodowane zapaleniem otrzewnej. Zazwyczaj ostry ból brzucha jest objawem chorób o ostrym przebiegu, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub nawet życia i wymagają włączenia szybkiego właściwego postępowania lekarskiego, w tym często również leczenia operacyjnego. Jakie mogą byc przyczyny ostrego bólu brzucha? Ostry ból brzucha może być wywołany chorobami żołądka i jelit (zapalenie wyrostka robaczkowego, niedrożność jelit, perforacja wrzodów żołądka, zapalenie lub perforacja uchyłków jelita grubego) oraz chorobami wątroby i dróg żółciowych (kolka żółciowa, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie dróg żółciowych). Ponadto ostry ból brzucha może być wywołany ostrym zapaleniem trzustki, pęknięciem śledziony, chorobami układu moczowo-płciowego (kamica nerkowa, odmiedniczkowe zapalnie nerek, zapalenie pęcherza moczowego, ostre zapalenie przydatków, ciąża pozamaciczna), chorobami metabolicznymi, chorobami naczyń, zatruciem czy też chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego.

Ból przewlekły

Innym rodzajem bólu brzucha jest ból przewlekły. Ból ten zwykle trwa miesiącami lub latami. Jest to ból tępy, słabo zlokalizowany, może narastać i ustępować stopniowo (jest to tzw. ból kolkowy), często towarzyszą mu objawy wegetatywne (nudności, wymioty, pocenie się) lub dyskomfort, często zlokalizowany jest symetrycznie po obu stronach linii pośrodkowej ciała, ten rodzaj bólu brzucha może nasilać się w czasie spoczynku. Jakie mogą być jego przyczyny? Przede wszystkim może mieć on związek z zaburzeniami czynnościowymi jelit, do których zalicza się zespół jelita drażliwego, dyspepsje czynnościową oraz przewlekły czynnościowy ból brzucha. Poza tym może mieć on związek z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i chorobą Leśniowskiego-Crohna, zapaleniem uchylków, celiakią, kamicą pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych oraz nowotworami narządów jamy brzusznej czy chorobami układu nerwowego (stwardnienie rozsiane, półpasiec, nerwoból).

Ból odniesiony

Jeszcze innym rodzajem bólu brzucha jest ból odniesiony, który odczuwany jest w miejscu odległym od uszkodzonych narządów wewnętrznych, powierzchownie, w obrębie skóry lub mięśni. Przykładem może być ból w okolicy pleców i prawej łopatki towarzyszący chorobom dróg żółciowych.

Poza tym, w sytuacji, kiedy zaczyna boleć nas brzuch, zaczynamy się zastanawiać, z ewentulaną chorobą jakiego narządu ma on związek.

Wstępnie można ustalić przyczynę bólu brzucha w zależności od jego lokalizacji:

Lokalizacja bólu w nadbrzuszu. Może mieć on związek z dyspepsją czynnościową, refluksową chorobą przełyku, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, polekowym uszkodzeniem błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, nieżytem żołądkowo-jelitowym, chorobami dróg żółciowych, ostrym zapaleniem wątroby, zapaleniem lub torbielami rzekomymi trzustki, niedokrwieniem jelit, tętniakiem aorty brzusznej, zawałem serca czy też nowotworami złośliwymi żołądka, trzustki oraz jelita grubego.
Lokalizacja bólu w prawym górnym kwadrancie jamy brzusznej. W tym miejscu ból może mieć związek z zapaleniem pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, kolką żółciową, ostrym zapaleniem watroby, zapaleniem trzustki, zapaleniem przełyku, chorobą wrzododową żołądka i dwunastnicy, nieswoistymi zapaleniami jelit, niedrożnością jelit, zapaleniem wyrostka robaczkowego położonego zakątniczo, odmiedniczkowym zapaleniem nerek, ropniem podprzeponowym, zapaleniem dolnego płata płuca prawego.
Lokalizacja bólu w lewym górnym kwadrancie jamy brzusznej. Ból w tym miejscu może mieć związek z pęknięciem lub zawałem śledziony, zapaleniem i torbielami rzekomymi trzustki, kolką nerkową, odmiedniczkowym zapaleniem nerek, ropniem podprzeponowym czy też zapaleniem płata dolnego płuca lewego.
Lokalizacja bólu w śródbrzuszu prawym i lewym. W tym miejscu ból może mieć związek z kolką nerkową, odmiedniczkowym zapaleniem nerek, zawałem nerki, nieswoistymi zapaleniami jelit, niedrożnością jelit i przepukliną.
Lokalizacja bólu w okolicy pępka. W tym miejscu ból może wiązać się z wczesną fazą zapalenia wyrostka robaczkowego, nieżytem żołądkowo-jelitowym, niedrożnością jelit, nieswoistymi zapaleniami jelit, niedokrwieniem jelit, zapaleniem trzustki, tętniakiem aorty brzusznej oraz przepukliną.
Lokalizacja bólu w prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej. W tej okolicy ból może mieć związek z zapaleniem wyrostka robaczkowego, niedrożnością jelit, nieswoistymi zapaleniami jelit, wgłobieniem jelit, kolką nerkową, odmiedniczkowym zapaleniem nerek, zapaleniem przydatków, torbielą jajnika, skrętem jajnika, pęknięciem jajnika, ciążą pozamaciczną, ropniem miednicznym i lędźwiowym, ropnym zapaleniem stawu krzyżowo-biodrowego czy też przepukliną.
Lokalizacja bólu w podbrzuszu. Może mieć związek z zapaleniem wyrostka robaczkowego, nieswoistymi zapaleniami jelit, zapaleniem uchylków, zespołem jelita drażliwego, zapaleniem przydatków, zapalną chorobą narządów miednicy, kolką nerkową, zapaleniem pęcherza moczowego, ropniem miednicy, przepukliną.
Lokalizacja bólu w lewym dolnym kwadrancie jamy brzusznej. W tym miejscu ból często związany jest z ostrym zapaleniem uchyłków, chorobami infekcyjnymi, nieswoistymi zapaleniami jelit, wgłobieniem esicy, zespołem jelita drażliwego, kolką nerkową, odmiedniczkowym zapaleniem nerek, zapaleniem przydatków, torbielą jajnika, skrętem jajnika, pęknięciem jajnika, ciążą pozamaciczną, zapaleniem stawu krzyżowo-biodrowego.
Ból rozlany po całej jamie brzusznej zwykle ma związek z niedrożnością jelit, zapaleniem otrzewnej, zakażeniem układu moczowego oraz infekcyjnym i nieinfekcynym zapaleniem żołądka i jelit.

Każdy, powtarzający się ból brzucha lub nagły, silny i nieustępujący ból brzucha zawsze wymaga szybkiej konsultacji z lekarzem, bowiem może on być objawem groźnej, zagrażającej zdrowiu lub nawet życiu choroby!

lek. med.

Michał Posmykiewicz

O Autorze

Od siedmiu lat pracuje na Oddziale Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej z Pododdziałem Chemioterapii oraz w poradniach chirurgii ogólnej. Jest również pracownikiem hospicjum domowego na teranie województwa łódzkiego, a przez wiele lat związany był z Polskim Czerwonym Krzyżem ucząc pierwszej pomocy.

Obserwuj

Inne publikacje autora

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Przeczytane 19579 razy

3 min
Czytaj dalej
Uretroskopia – jakie są wskazania do wziernikowania cewki moczowej i jak przebiega badanie?

Przeczytane 6226 razy
Czytaj dalej

CZYTAJ WIĘCEJ >

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Nadmierne pocenie się (hiperhydroza) – przyczyny i leczenie. Co stosować na nadpotliwość?

Pocenie pełni istotną fizjologiczną funkcję – pomaga organizmowi schłodzić się w warunkach przegrzania. Dla wielu osób ten sprytny mechanizm oznacza, niestety, plamy pod pachami, mokre skarpetki czy nieprzyjemne, lepkie dłonie, które zawstydzają nas przy uścisku na powitanie. Dlaczego dochodzi do nadmiernego pocenia się? Jak temu zaradzić? Czy nadpotliwość może być objawem innych chorób?
Czytaj dalej
Odbijanie po jedzeniu – przyczyny i leczenie częstego odbijania po posiłku

Odbijanie jest naturalnym odruchem fizjologicznym, które zwykle nie stanowi powodu do niepokoju. Polega na wydaleniu przez usta powietrza znajdującego się w żołądku. Natomiast nadmierne odbijanie może być oznaką np. choroby refluksowej czy nietolerancji pokarmowej.
Czytaj dalej
Szumy uszne – przyczyny i leczenie szumów w uszach

Szum w uszach to dolegliwość, która nie zawsze oznacza poważną chorobę. Szumy uszne są powodowane przez uszkodzenia drogi słuchowej, np. w wyniku starzenia organizmu czy hałasu. Niektóre leki stosowane w dużych dawkach także mogą przyczyniać do ich powstania lub nasilenia. Jak wygląda leczenie szumów usznych? Co pomoże osobom odczuwającym szum w uszach?
Czytaj dalej
Kolka nerkowa – przyczyny, objawy, leczenie. Jak postępować podczas ataku kolki nerkowej?

Kolka nerkowa sama w sobie nie jest chorobą, stanowi natomiast najczęstszy objaw schorzenia polegającego na zamknięciu lub znacznym zwężeniu światła moczowodu i utrudnieniu odpływu moczu z nerki do pęcherza moczowego. Atak kolki nerkowej cechuje niezwykle silny ból w okolicy lędźwiowej, który często nie ustępuje nawet po podaniu dostępnych bez recepty środków przeciwbólowych. Objawy kolki nerkowej obejmują również bolesne parcie na mocz, nudności oraz wymioty.
Czytaj dalej
Zakwasy a DOMS – jak zapobiec bólom mięśni w trakcie i po treningu?

DOMS (delayed onset muscle soreness) to opóźniona bolesność mięśni. Jest ona skutkiem intensywnego wysiłku fizycznego, w trakcie którego dochodzi do wzmożonej pracy włókien mięśniowych (ból mięśni po treningu pojawia się przeważnie w ciągu kilkunastu godzin). Domsy nie są tym samym, co zakwasy. Drugim terminem określa się ból, uczucie pieczenia mięśni w trakcie wykonywania ćwiczeń lub niedługo po ich zakończeniu. Stan ten jest spowodowany nadmiernym kumulowaniem się mleczanu w tkance mięśniowej. Jak zapobiegać zakwasom? W jaki sposób złagodzić opóźnioną bolesność mięśni?
Czytaj dalej
Napięciowy ból głowy – przyczyny objawy, diagnostyka. Jak sobie radzić z naczynioruchowymi bólami głowy?

Napięciowy ból głowy jest najczęściej występującym samoistnym (pierwotnym) bólem głowy. Jego przyczyny nie są do końca poznane, wiadomo natomiast, że różne czynniki, takie jak stres, zmiany pogody, przemęczenie czy odwodnienie mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia. Naczynioruchowe bóle głowy charakteryzują się dolegliwościami zlokalizowanymi po obu stronach głowy, zazwyczaj w okolicy skroni, o charakterze uciskowym.
Czytaj dalej
Ból żeber – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu żeber z lewej i prawej strony

Ból żeber najczęściej jest związany z przebytym urazem obejmującym okolicę klatki piersiowej, jest on wówczas silny, na skórze widoczny jest krwiak, mogą pojawić się również kłopoty z oddychaniem. Inne przyczyny bólu żeber obejmują schorzenia układu pokarmowego (ból żeber po prawej stronie może oznaczać m.in. problemy z wątrobą), neuralgię międzyżebrową, stany zapalne czy choroby układu krążenia – ból żeber po lewej stronie może być objawem zawału serca.
Czytaj dalej
Zaburzenia chodu – rodzaje, przyczyny, leczenie, rehabilitacja

Zaburzenia chodu mogą mieć wiele przyczyn. Najczęściej są objawem chorób neurologicznych, chorób układu ruchu oraz schorzeń o podłożu psychogennym. Zaburzenia lokomocji mogą być także związane z podeszłym wiekiem (jest to tzw. chód starczy) – u seniorów pojawiają się m.in.: skrócenie długości kroku, szuranie, pochylenie sylwetki do przodu.
Czytaj dalej