Terapia EMDR – na czym polega?

Terapia EMDR (ang. Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to jedna z form psychoterapii nazywana odwrażliwianiem i przetwarzaniem za pomocą ruchu gałek ocznych. Wykorzystywana jest wśród pacjentów cierpiących na zespół stresu pourazowego oraz innych osób zmagających się z traumą. Na czym polega odwrażliwianie? Jak wygląda metoda EMDR?

1. Na czym polega terapia EMDR?
2. Jak wygląda sesja EMDR?
3. Jak długo trwa terapia EMDR?
4. EMDR – czy ma skutki uboczne?
5. EMDR – przeciwwskazania

Na czym polega terapia EMDR?

EMDR to terapia opracowana w 1987 roku przez amerykańską psycholog Francine Shapiro. Badaczka zauważyła wówczas, że szybkie i powtarzające się ruchy gałek ocznych redukują objawy lękowe, które towarzyszą osobom zmagającym się z przebytą traumą w przeszłości. Zdarzenia traumatyczne definiowane są natomiast jako m.in. wypadki samochodowe, walki wojenne, przemoc, molestowanie seksualne, katastrofy naturalne itp.

Obecnie terapia EMDR stanowi jedną z najczęściej wykorzystywanych form leczenia w przypadku traumy. Jej skuteczność została nie tylko potwierdzona wieloma badaniami klinicznymi, ale również poparta stanowiskiem Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

U podstaw EMDR stoi teoria, zgodnie z którą bolesne i traumatyczne wspomnienia mogą powodować stres pourazowy, jeżeli nie zostaną w całości przepracowane. Nieprzepracowana i nieprzetworzona trauma spowoduje zaś, że niektóre bodźce będą wywoływać bolesne wspomnienia, które będą następnie negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjenta.

Jak wygląda sesja EMDR?

Terapia EMDR przeprowadzana jest zgodnie ze szczegółowym protokołem, który składa się z 8 faz: analiza historii, przygotowania, ocena i odczulanie (fazy 3-6), zamknięcie i ponowna ocena. Ponadto metoda EMDR powinna być przeprowadzana wyłącznie przez terapeutę EMDR, który przeszedł szkolenie i posiada odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia do prowadzenia tej formy psychoterapii.

Podczas terapii EMDR pacjent przywołuje pamięcią traumatyczne wspomnienie i identyfikuje je razem z terapeutą. Następnie przechodzi do stymulacji – odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych, które odbywa się poprzez wodzenie wzrokiem np. za palcem terapeuty. W trakcie terapii mogą być jednak wykorzystywane także innego rodzaju bodźce, np. stukanie ręką lub palcem. Szybkie ruchy gałek ocznych mają za zadanie pozwolić mózgowi na ponowne przetworzenie zdezorganizowanych informacji związanych z traumatycznym wspomnieniem.

Po zakończeniu stymulacji terapeuta prosi pacjenta, by oczyścił umysł i omówił wszelkie spostrzeżenia, emocje, myśli, odczucia. Terapeuta po chwili ponownie przeprowadza stymulację. Powtarzanie sesji prowadzone jest do momentu, aż pacjent przestanie odczuwać nieprzyjemne objawy związane z traumatycznym wspomnieniem.

Jak długo trwa terapia EMDR?

Terapia EMDR każdorazowo powinna być dostosowana do problemu oraz potrzeb pacjenta. Zazwyczaj stosowana jest 1-2 razy w tygodniu. Łącznie zaleca się natomiast przeprowadzenie od 6 do 12 sesji, przy czym ostatecznie będzie to zależne od tego, jak wiele traumatycznych wspomnień jest do przepracowania oraz jak długo występują i jak intensywne są objawy odczuwane przez pacjenta. Długość sesji jest z kolei ustalana indywidualnie i wynosi od 60 do 90 minut.

EMDR – czy ma skutki uboczne?

Skutki uboczne terapii EMDR to w znacznej mierze te wynikające z przywoływania traumatycznych wspomnień i ponownego przetworzenia związanych z nimi odczuć. Wówczas pacjenci mogą doświadczyć uczucia dyskomfortu, intensywnych emocji, a także doznań fizycznych. Po sesji EMDR mogą również pojawić się intensywne sny lub problemy ze snem. Czasami w trakcie sesji mogą także wystąpić objawy dysocjacyjne. Warto jednak pamiętać, że terapia EMDR jest w pełni bezpieczna, pod warunkiem że jest przeprowadzana przez wykwalifikowanego terapeutę EMDR.

EMDR – przeciwwskazania

Przeciwwskazania do przeprowadzenia terapii EMDR to m.in. epilepsja, skłonność do omdleń, stosowanie leków psychotropowych oraz nadużywanie substancji psychoaktywnych. Ze względu na to, że sesje EMDR mogą wywołać silne emocje wynikające z ponownego przetworzenia wspomnień, kobiety w ciąży powinny skonsultować wprowadzenie tej formy terapii z lekarzem prowadzącym.

Co więcej, nie zaleca się wykorzystywania terapii EMDR u osób z zaburzeniami dysocjacyjnymi, chyba że terapeuta EMDR ma odpowiednie przeszkolenie w zakresie terapii u osób z tego typu problemami psychicznymi.