Ugryzienie kleszcza – jak się chronić przed kleszczami?

Kleszcze to niewielkie pajęczaki, które mogą przenosić choroby, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu. Istnieją jednak sposoby, które mogą pomóc zminimalizować ryzyko ugryzienia. Poznaj 5 metod na ochronę przed kleszczami i groźnymi powikłaniami infekcji odkleszczowych.

Dlaczego ugryzienie kleszcza może być groźne dla człowieka?

Kleszcze są wektorami wielu chorób zakaźnych. W zależności od rejonu, w jakim bytują, te pajęczaki mogą przenosić m.in.: boreliozę (chorobę z Lyme), kleszczowe zapalenie mózgu, gorączkę plamistą, erlichiozę monocytarną czy babeszjozę. Schorzenia te mogą wywoływać uciążliwe objawy, jak na przykład stany gorączkowe, bóle głowy, osłabienie, bóle stawów, zapalenie mięśnia sercowego. Jeśli nie zostaną na czas zdiagnozowane i odpowiednio leczone, mogą nawet być potencjalnie śmiertelne.

Początkowe oznaki rozwoju chorób przenoszonych przez kleszcze, takich jak borelioza, mogą okazać się trudne do zdiagnozowania, ponieważ potrafią być mało charakterystyczne i przypominać objawy innych chorób. To może doprowadzić do opóźnienia w rozpoznaniu i podjęciu leczenia, podwyższając tym samym ryzyko pojawienia się powikłań.

Jak chronić się przed ugryzieniem kleszcza? Poznaj 5 skutecznych sposobów

1.    Unikaj miejsc, w których mogą znajdować się kleszcze – kleszcze często spotykane są w lasach, wysokich trawach, gąszczach i innych terenach z dużą ilością roślinności. Znajdując się na takim obszarze, należy starać się spacerować po wyznaczonych ścieżkach.

2.    Używaj środków odstraszających kleszcze (repelentów z DEET, z ikarydyną, z IR3535 lub z naturalnymi olejkami) – preparaty odstraszające owady, nazywane potocznie repelentami, to środki pochodzenia chemicznego lub naturalnego, które stosowane są w celu odstraszenia insektów, takich jak komary, kleszcze czy muchy. Repelenty mogą być aplikowane na skórę lub na odzież. Mają one za zadanie oddziaływać na narządy zmysłów owadów, co ma utrudnić im odnalezienie i ukąszenie człowieka. Tego rodzaju preparaty mogą przyjmować formę kremu, balsamu, aerozolu czy żelu. Należy je stosować według wskazówek producenta.

3.    Zwróć uwagę na odzież – aby uchronić się przed ugryzieniami kleszczy, wybierając się do lasu czy parku, zakładaj zakryte buty, długie spodnie i bluzki z długimi rękawami oraz kapelusz bądź czapkę. Pamiętaj, że jasne kolory ubrań mogą pomóc w dostrzeżeniu owada.

4.    Oglądaj swoje ciało po powrocie ze spaceru – sprawdzaj skórę ciała i głowy pod kątem obecności kleszczy, głównie w miejscach trudno dostępnych, czyli pachwinach, kroczu, za uszami, w zgięciach łokci, pod kolanami.

5.    Zaszczep się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu – KZM jest chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze, mogącą prowadzić do groźnych powikłań. Ma ona zwykle przebieg dwufazowy:

• 1 faza: zazwyczaj występują objawy grypopodobne, jak bóle mięśni i gorączka,
• 2 faza: jest to tzw. faza neurologiczna; pojawia się gorączka, silny ból głowy oraz objawy, takie jak sztywność karku, napady padaczkowe, zaburzenia równowagi i świadomości, w najcięższych przypadkach występują zaburzenia oddychania, co wymagać może wspomagania oddechu za pomocą respiratora.

Na podstawowe szczepienie ochronne przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu składa się:

• dawka pierwsza,
• dawka druga przyjęta w odstępie od 14 dni do 3 miesięcy po dawce pierwszej,
• dawka trzecia przyjęta w odstępie od 5-9 miesięcy do maksymalnie 12 miesięcy od dawki drugiej.

Szczepienie przypominające:

• pierwsza dawka po 3 latach od wykonania pierwszego szczepienia podstawowego,
• kolejne dawki w odstępie od 3 do 5 lat – zależnie od wieku pacjenta.

Jak usunąć kleszcza?

Kiedy dojdzie do ukąszenia przez kleszcza, należy go jak najszybciej usunąć, żeby zmniejszyć ryzyko zakażenia. Wyjaśniamy, jak to zrobić krok po kroku.

• Przygotuj cienką pęsetę, najlepiej tzw. pęsetę kleszczową, która jest ostra i cienka. Możesz też użyć specjalnego przyrządu do bezpiecznego usuwania kleszczy dostępnego w aptekach.
• Upewnij się, że w skórze znajduje się cały pajęczak, łącznie z głową. Warto zanotować przybliżony czas ukąszenia.
• Chwyć kleszcza jak najbliżej skóry przy pomocy uprzednio przygotowanego narzędzia.
• Usuń kleszcza – wyciągnij go łagodnie, ale pewnie, bez przekręcania i gwałtownego pociągania.
• Owiń pasożyta w kartkę papieru lub chusteczkę i zgnieć go przy użyciu twardego przedmiotu, np. szklanki – pozwoli to na uniknięcie kontaktu z płynami ustrojowymi kleszcza.
• Oczyść miejsce ukąszenia ciepłą wodą i mydłem, profilaktycznie zastosuj też środek antyseptyczny, który oczyści powstałą rankę.
• Bacznie obserwuj, czy nie występują niepokojące objawy, takie jak rumień wędrujący bądź gorączka. Jeżeli cokolwiek Cię niepokoi, skonsultuj się z lekarzem i poinformuj go o ugryzieniu przez kleszcza.