Socjopata – kim jest, po czym go poznać?

Z socjopatami spotykamy się na co dzień, często nie zdając sobie z tego sprawy. Socjopaci nie potrafią utrzymywać relacji społecznych, manipulują innymi i dążą do postawionych sobie celów, nie zważając na innych. Socjopatia często bywa również mylona z psychopatią, ale w rzeczywistości używanie obu tych pojęć jako synonimów jest błędne. Kim jest socjopata?

Kto to jest socjopata? Jak zachowuje się socjopata?

Socjopata, jak sama nazwa wskazuje, to osoba, która „cierpi” na socjopatię. Socjopatia to zaburzenie osobowości zaklasyfikowane w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych w kategorii osobowości o cechach dyssocjalnych. W DSM-5 z kolei socjopatia zaliczona została do antyspołecznych zaburzeń osobowości, które charakteryzują się zachowaniem odbiegającym od oczekiwań oraz kultury.

Główne objawy charakteryzujące socjopatę to m.in. traktowanie innych osób w sposób przedmiotowy, nieumiejętność dostosowania się do odgórnie obowiązujących norm oraz wykorzystywanie innych osób do osiągnięcia swoich celów. Jakie są cechy socjopaty? To m.in.:

• brak empatii i współczucia,
• brak umiejętności dostrzegania potrzeb i uczuć innych osób,
• brak brania odpowiedzialności za własne zachowania,
• brak wyrzutów sumienia w sytuacji, gdy popełni błąd i/lub wyrządzi innej osobie krzywdę,
• manipulowanie innymi ludźmi.

Czy socjopata ma uczucia? Czy socjopata może kochać?

Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy socjopata potrafi kochać. Socjopaci charakteryzują się nieprzewidywalną zmianą zachowań, dlatego w jednej chwili mogą kochać, a w drugiej nienawidzić. Wobec tego związek z socjopatą jest pozbawiony uczuć i troski o partnera.

Socjopaci nie zwracają uwagi na potrzeby innych, nie przejmują się uczuciami partnera i nie odczuwają wyrzutów sumienia nawet wtedy, gdy sprawiają komuś przykrość i krzywdzą drugą osobą. Często wykorzystują szantaż emocjonalny do osiągnięcia swoich celów. Socjopata może udawać, że kocha drugą osobę, jednak kiedy partner przestanie mu być potrzeby, wówczas będzie dążył do szybkiego zakończenia związku.

Związek z socjopatą jest trudną relacją. Socjopata może ranić partnera, nie zdając sobie sprawy z tego, że to, co robi, jest złe. Szczera rozmowa z socjopatą może natomiast przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Ze względu na to, że socjopata jest porywczy, próba rozmowy na temat jego zachowania może zakończyć się wybuchem złości.

Jak żyć z socjopatą?

Socjopata w życiu codziennym jest osobą nieprzewidywalną, której lepiej nie prowokować. Socjopaci są wrogo nastawieni do otaczającego ich świata, cechuje ich tendencja do nagłej zmiany zachowania. Są niecierpliwi i mają trudności z przyjmowaniem krytyki ze strony innych. Socjopaci bardzo szybko wybuchają, a w sytuacjach konfliktowych mogą uciec się nawet do przemocy fizycznej.

Socjopatia – przyczyny

Przyczyn socjopatii można doszukiwać się we wczesnym dzieciństwie oraz w stylu wychowania. Na rozwój socjopatii wpływ mogą mieć takie zachowania rodziców, jak: zbyt wysokie wymagania stawiane dzieciom, brak okazywania miłości, ciągła krytyka dziecka, chłód emocjonalny, stosowanie przemocy, brak wsparcia.

Według naukowców przyczyną rozwoju socjopatii w dorosłości jest również nieprawidłowy proces socjalizacji, a więc niewłaściwe wzorce wyniesione z domu rodzinnego.

Socjopatia – leczenie. Czy socjopatię da się wyleczyć? Czy socjopata może się zmienić?

Socjopaci niechętnie korzystają z jakiejkolwiek pomocy, ponieważ nie zdają sobie sprawy z tego, że ich zachowanie wymaga leczenia. W leczeniu socjopatii wykorzystywana jest głównie psychoterapia oraz trening umiejętności społecznych, który ma za zadanie nauczyć socjopatę przestrzegania obowiązujących norm społecznych oraz funkcjonowania w społeczeństwie.

Niemniej jednak w terapii kluczową rolę odgrywa zaangażowanie pacjenta w cały proces. Największym problemem w terapii socjopaty będzie więc brak akceptacji swojego stanu i jednocześnie brak zaangażowania w proces terapeutyczny. Wobec tego socjopatia jest ciężka do wyleczenia i wiąże się z długotrwałą terapią, jednak należy wiedzieć, że wyleczenie jej jest możliwe.

Socjopata a psychopata – różnice

Socjopata czy psychopata? To pytanie, które zadaje sobie większość osób mających do czynienia z osobą, która zachowuje się w sposób odbiegający od społecznych norm. Psychopatia i socjopatia to dwa pojęcia, które bardzo często wykorzystywane są jako synonimy. Niemniej jednak największą różnicą między tymi dwoma zjawiskami jest ich podłoże.

Psychopatia ma podłoże genetyczne oraz biologiczne. Socjopatia z kolei należy do grupy zaburzeń osobowości, które mogą zostać nabyte. Związana jest ona z nieprawidłowym procesem socjalizacji oraz doświadczeniami z okresu dzieciństwa.