Klaustrofobia – jak sobie radzić z tym lękiem?

Klaustrofobia to jedna z najczęściej diagnozowanych fobii. Szacuje się, że na klaustrofobię cierpieć może nawet 7 proc. populacji ogólnej. Lęk przed zamkniętymi, małymi i ciasnymi pomieszczeniami może przyjmować różne nasilenie, a w skrajnych przypadkach będzie wyraźnie utrudniał codzienne funkcjonowanie. Jakie są objawy klaustrofobii? Jak zrobić rezonans z klaustrofobią i jak wygląda jej leczenie?

1. Co to jest klaustrofobia? Jakie są objawy klaustrofobii?
2. Czy klaustrofobia to choroba?
3. Czy klaustrofobia jest uleczalna?
4. Klaustrofobia – leczenie. Jak poradzić sobie z klaustrofobią?
5. Czy osoba, która ma klaustrofobię, może poddać się rezonansowi magnetycznemu i tomografii komputerowej?
6. Klaustrofobia – test. Rozpoznanie klaustrofobii
7. Klaustrofobia – przyczyny

Co to jest klaustrofobia? Jakie są objawy klaustrofobii?

Klaustrofobia to fobia związana z tym, że osoba chora odczuwa silny lęk przed ciasnymi, małymi oraz zamkniętymi pomieszczeniami. Lęk ten jest irracjonalny i chory doskonale zdaje sobie z tego sprawę, niemniej jednak nadal nie jest w stanie samodzielnie sobie z nim poradzić.

Objawy klaustrofobii mogą pojawiać się w różnych miejscach: w tłumie, w samochodzie, w toalecie, w samolocie czy nawet w kolejce. Wobec tego osoba cierpiąca na klaustrofobię stara się unikać ciasnych, zamkniętych i małych pomieszczeń. Jeżeli jednak chory znajdzie się w małym, ciasnym lub zamkniętym miejscu, wówczas pojawiają się objawy, takie jak:

• przyspieszona akcja serca,
• przyspieszony oddech,
• zawroty głowy,
• drżenie rąk,
• uderzenia gorąca,
• niepokój,
• zimne poty,
• uczucie ciężkości w klatce piersiowej,
• stres,
• strach przed śmiercią.

W skrajnych sytuacjach klaustrofobia może również doprowadzić do ataku paniki.

Czy klaustrofobia to choroba?

Klaustrofobia w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) zaklasyfikowana jest do kategorii fobii specyficznych, należących do zaburzeń lękowych. W związku z tym klaustrofobia jest diagnozowana jako zaburzenie psychiczne, które w niektórych przypadkach wymaga leczenia.

Czy klaustrofobia jest uleczalna?

Wyleczenie klaustrofobii jest jak najbardziej możliwe, dlatego jeżeli jej objawy są na tyle dokuczliwe, że utrudniają codzienne funkcjonowanie, warto wówczas zgłosić się do psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry, który dokona rozpoznania i zaproponuje dalszą ścieżkę postępowania.

Klaustrofobia – leczenie. Jak poradzić sobie z klaustrofobią?

Leczenie klaustrofobii w większości przypadków opiera się na psychoterapii poznawczo-behawioralnej, a w szczególności na terapii ekspozycyjnej. Terapia ta polega na stopniowym wystawianiu osoby chorej na czynniki wywołujące lęk. Jest to w pełni kontrolowana i bezpieczna sytuacja pod opieką specjalisty, którą osoba cierpiąca na klaustrofobię może w dowolnym momencie przerwać. Terapia ekspozycyjna ma zaś na celu niejako oduczyć pacjenta doświadczania lęku w sytuacjach, gdy znajdzie się on w małych, ciasnych lub zamkniętych pomieszczeniach.

Czy osoba, która ma klaustrofobię, może poddać się rezonansowi magnetycznemu i tomografii komputerowej?

Osoby, które cierpią na klaustrofobię, w obliczu konieczności wykonania rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej bardzo często niemal bez zastanowienia rezygnują z poddania się badaniu. Warto wiedzieć, że niektóre pracownie dysponują specjalnym sprzętem przeznaczonym właśnie dla osób z klaustrofobią. Wówczas rezonans magnetyczny przeprowadzany jest z użyciem skanera otwartego, w którego przypadku pacjent leży na stole i nie wjeżdża do tunelu.

Klaustrofobia – test. Rozpoznanie klaustrofobii

Rozpoznaniem klaustrofobii każdorazowo zajmuje się psycholog lub psychiatra, do którego warto się zgłosić, gdy objawy lęku przed małymi pomieszczeniami wyraźnie dezorganizują codzienne życie. W celu sprawdzenia, czy Twoje objawy mają podłoże klaustrofobiczne, możesz także odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

1. Czy czujesz się źle w zamkniętych pomieszczeniach?
2. Czy czujesz niepokój w małych pomieszczeniach?
3. Czy nie lubisz jeździć windą?
4. Czy czujesz się niekomfortowo w małych przejściach?
5. Czy nie zamykasz się w łazience, ponieważ boisz się, że zamek się zatrzaśnie, a Ty utkniesz?

Jeżeli na większość pytań udzieliłaś/eś odpowiedzi twierdzącej, to znak, że możesz cierpieć na klaustrofobię. Jednak ostateczne rozpoznanie zawsze pozostaje po stronie psychologa lub psychiatry.

Klaustrofobia – przyczyny

Przyczyny klaustrofobii do dziś nie zostały do końca sprecyzowane. Część naukowców jest zdania, że klaustrofobia może mieć swoje podłoże m.in. w traumach z dzieciństwa, np. wynikać będzie z zamknięcia w szafie lub innym ciasnym pomieszczeniu. Przyczyną klaustrofobii może być także trauma związana np. z wypadkiem samochodowym i utknięciem w ciasnym wnętrzu auta.

Wśród przyczyn lęku przed zamkniętymi pomieszczeniami wymienia się także czynniki biologiczne takie jak zaburzenie pracy ciała migdałowatego. Co więcej, klaustrofobia może także pojawić się na skutek modelowania, czyli uczenia się od innych, a tym samym kojarzenia pewnych sytuacji (np. z dzieciństwa) z niebezpieczeństwem.

Na zupełnie inne czynniki uwagę zwraca z kolei podejście psychoanalityczne. Według tej teorii klaustrofobia występuje u każdego z nas, ale z różnym nasileniem.