Narcyz
Weronika Grzywna

Narcyz – kim jest? Po czym go poznać?

„To ja, narcyz się nazywam, jestem piękny i uroczy, popatrzcie w moje oczy, jestem przecież najpiękniejszy, a na pewno najskromniejszy”  brzmią słowa przeboju grupy Łzy. Ile w tym prawdy? Kto to jest narcyz? Jakie zachowania są charakterystyczne dla narcyzmu?

Narcyzm, a właściwie osobowość narcystyczna to zaburzenie osobowości zaklasyfikowane w ICD-10 i DSM-5. Osoba z osobowością narcystyczną jest przekonana o swojej wyjątkowości i o tym, że jest lepsza od innych osób. Szacuje się, że na osobowość narcystyczną cierpi ok. 1 proc. populacji. Zaburzenie to częściej dotyka mężczyzn niż kobiet.

Po czym poznać narcyza? Jak zachowuje się narcyz?

Narcyz, jak sama nazwa wskazuje, to osoba ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości nazywanym „osobowością narcystyczną”. Wśród charakterystycznych cech narcyza wymienia się przede wszystkim poczucie bycia lepszym od innych, poczucie bycia wyjątkowym. Narcyza charakteryzuje nadmierne zaabsorbowanie własną osobą, przesadne poczucie własnej wyjątkowości. Potocznie mówi się, że narcyz jest „zakochany w samym sobie”.

Osoba z osobowością narcystyczną jest bardzo wrażliwa na swoim punkcie. Nieustannie potrzebuje uznania innych ludzi. Nie jest w stanie funkcjonować w samotności. Angażowanie się w relacje z innymi stanowi dla niej jednak wyłącznie narzędzie do nieustannego potwierdzania własnej wartości. Osoby narcystyczne nie mają empatii, nie zwracają uwagi na potrzeby innych osób. Skupiają się wyłącznie na sobie oraz na własnych potrzebach.

Osoby narcystyczne są przekonane o swoich przywilejach. Uważają, że należy im się specjalne traktowanie ze strony innych osób. Aby osiągnąć postawione sobie cele, bardzo często stosują manipulację. Jednocześnie narcyz bardzo źle znosi krytykę ze strony innych. Uważa, że zawsze ma rację. Na krytykę ze strony innych może zaś reagować agresją i arogancją.

Jak zachowuje się narcyz w związku?

Osoby narcystyczne często wchodzą w związki po to, by mieć kogoś, kto będzie ich doceniać i potwierdzać ich „wyjątkowość”. Na pierwszy rzut oka narcyz może wydawać się atrakcyjnym partnerem. Głównie dlatego, że osoby narcystyczne są doskonałymi manipulatorami i „owijają sobie inne osoby wokół palca”. Związek z narcyzem nie jest jednak prosty i bardzo często bez podjęcia psychoterapii par nie ma szansy przetrwać.

Osoby narcystyczne nie widzą nic poza własnymi potrzebami i zawsze stawiają je na pierwszym miejscu. Nie zwracają uwagi na potrzeby i emocje drugiej osoby. Nie okazują empatii, nie słuchają partnera, nie okazują troski o jego osobiste sprawy.

Narcyz bardzo często mówi i/lub robi rzeczy, które ranią drugą osobę, nie mając przy tym żadnych wyrzutów sumienia. Może nawet zdarzyć się, że narcyz będzie uważać, że zdrady powinny zostać mu wybaczone. Osoby narcystyczne głównie mówią o sobie i swoich osiągnięciach. Nigdy nie przepraszają i nie słuchają partnera. Na słowa krytyki ze strony partnera również mogą reagować agresją.

Powiązane produkty

Narcyzm – przyczyny

Przyczyny osobowości narcystycznej nie są do końca poznane. Naukowcy podejrzewają jednak, że na rozwój narcyzmu wpływ mogą mieć czynniki związane z modelem wychowania w dzieciństwie. Większe ryzyko narcyzmu obserwuje się u osób, których rodzice robili wszystko, by spełnić ich każdą potrzebę w dzieciństwie. W konsekwencji dziecko żyło w przekonaniu, że jest wyjątkowe i lepsze od innych osób. Z drugiej strony osobowość narcystyczna może także rozwinąć się u osób, których rodzice nie poświęcali im wystarczającej uwagi w dzieciństwie i byli wobec nich chłodni emocjonalnie.

Na rozwój narcyzmu wpływ mogą mieć również czynniki genetyczne. W grupie ryzyka są osoby, u których w rodzinie występował narcyzm. Z kolei czynniki środowiskowe, które mogą predysponować do rozwoju osobowości narcystycznej, to m.in. traumatyczne doświadczenia z przeszłości, takie jak przemoc seksualna czy prześladowanie ze strony rówieśników.

Narcyzm – leczenie

Leczenie narcyzmu jest dużym wyzwaniem, ponieważ w większości przypadków osoby te nie zdają sobie sprawy z tego, że potrzebne jest im jakiekolwiek leczenie. Ze względu na to, że osoba narcystyczna nie widzi potrzeby leczenia, terapia nie jest łatwa. Zazwyczaj w leczeniu narcyzmu wykorzystuje się psychoterapię psychodynamiczną lub poznawczo-behawioralną. Czas leczenia i skuteczność terapii będą zaś zależne od nurtu terapeutycznego i zaangażowania pacjenta w proces terapeutyczny.

Jeżeli natomiast narcyzm współwystępuje z innym zaburzeniem, np. zaburzeniami nastroju lub zaburzeniami lękowymi, wówczas wykorzystywane jest leczenie farmakologiczne.

  1. Gościniak, J., Mocek, M. (2008). Narcissism and narcissistic pathology in Heinz Kohut’s self psychology, „Roczniki Pscyhologiczne” 11(2), 7-26.
  2. Szczukiewicz, P. (2015). Narcyzm w diagnozie i terapii psychologicznej, „Pedagogika. Badania, dyskusje, otwarcia” 7, 85-96.
  3. Pilch, I. (2014). Makiawelizm, narcyzm, psychopatia: ciemna triada jako próba opisania osobowości eksploatatora, „Chowanna” 43, 165-181.
  4. Narcissistic personality disorder, [online] https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/narcissistic-personality-disorder/diagnosis-treatment/drc-20366690 [dostęp: 13.02.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?

    Nerwica to niepsychotyczne zaburzenie psychiczne, którego przyczyn upatruje się najczęściej w czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Objawy nerwicy nie obejmują wyłącznie sfery psychicznej (lęk, natrętne myśli), mogą także pochodzić ze strony układu oddechowego (np. trudności z oddychaniem), układu krążenia (np. przyspieszone tempo pracy serca), układu nerwowego (np. dezorientacja) czy układu pokarmowego (np. nudności i wymioty). W jaki jeszcze sposób mogą objawiać się zaburzenia nerwicowe?

  • Typy osobowości – jakie są? Charakterystyka

    Ludzie różnią się między sobą wyglądem, ale również – a może przede wszystkim – osobowością i charakterem. Warto poznać, w jaki sposób nauka odnosi się do tych kwestii i jakie typy osobowości wyodrębniali poszczególni badacze i myśliciele. W ten sposób możemy się również dowiedzieć, który typ osobowości sami posiadamy.

  • Jak rozpoznać "męską" depresję? Kto ma wiedzieć?

    Depresja to choroba, która może dotyczyć każdej płci, jednak niektóre cechy męskiej kultury i społeczeństwa mogą wpływać na to, w jaki sposób mężczyźni doświadczają i wyrażają objawy depresji.    

  • Wyzwania dla zdrowia psychicznego po pandemii COVID-19

    Jeszcze nigdy wcześniej nie żyliśmy w tak kosmopolitycznych warunkach. Świat trzymamy w telefonie, a na telekonferencjach łączymy się transnarodowo, międzykulturowo, interkontynentalnie. Podobnie szukamy konsultacji wirtualnych i teleporad ze specjalistami zdrowia i jedyne, co może stanowić barierę, to strefa czasowa i koszty.

  • Choroby psychiczne i związki. Jak żyć z osobą chorą psychicznie?

    Według badań przeprowadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie nawet 25% Polaków może doświadczać w swoim życiu trudności z zakresu zdrowia psychicznego. Oznacza to, że ok. 9 milionów osób boryka się z problemami wymagającym terapii lub przynajmniej konsultacji ze specjalistą z zakresu zdrowia psychicznego. Oczywiście liczby te nie dają pełnego obrazu sytuacji i nie uwzględniają osób w przejściowych kryzysach psychicznych na skutek trudnych lub traumatycznych wydarzeń z życia. Problem ten może dotyczyć nawet połowy wszystkich dorosłych – oczywistym jest więc, że duża część z tych osób może tworzyć w tym czasie związki.

  • Zdrowie psychiczne: gdzie zwrócić się o pomoc?

    Coraz więcej słyszymy o konieczności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Informacje o tym, jak to zrobić, obiegają internet, powstają kolejne poradniki, w których zawarte są sposoby, na czym owa dbałość ma się opierać.

  • Anhedonia – czym jest? Jak odzyskać radość z życia?

    Czujesz, że nic nie sprawia Ci przyjemności? Rzeczy, które kiedyś Cię cieszyły, teraz nie mają żadnego znaczenia? Być może doświadczasz anhedonii, która niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Anhedonia jest nie tylko jednym z objawów depresji, ale również współwystępuje z innymi trudnościami o podłożu psychicznym.

  • E-book "Dieta na relaks". Porady i jadłospis - jak złagodzić stres dietą

    Pod wpływem chronicznego stresu organizm wykorzystuje zgromadzone zapasy ustrojowe witamin z grupy B oraz znacząco zwiększa zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko, nienasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie kwas DHA), witaminy, składniki mineralne oraz bioaktywne związki o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym . Istnieją jednak produkty, które pozytywnie wpływają na samopoczucie i funkcje poznawcze/

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij