Podjęzykowa szczepionka przeciwko infekcjom dróg moczowych

Alternatywa dla stosowania antybiotyków przy ZUM

Przyczyną zakażenia układu moczowego (ZUM) jest wniknięcie drobnoustrojów, najczęściej bakterii, do dróg moczowych powyżej zwieracza cewki moczowej. Statystycznie schorzenie to dotyka przynajmniej raz w ciągu życia około 10% populacji żeńskiej i 1-2% populacji męskiej. ZUM stanowi poważny problem zdrowia publicznego, ma tendencję do nawracania i może być przyczyną poważnych powikłań, takich jak odmiedniczkowe zapalenie nerek, ropień okołonerkowy, a nawet niewydolność nerek. W zdecydowanej większości przypadków (mniej więcej 90%) zapalenie układu moczowego jest wywoływane przez Gram-ujemną bakterię Escherichia coli.

Na ogół leczenie ZUM polega na stosowaniu antybiotyków, terapia trwa od 3 do 7 dni. W przypadku nawracających infekcji może dochodzić do rozwinięcia się antybiotykoodporności oraz zaburzeń mikrobiomu jelitowego. Zespół naukowców z Duke University w Stanach Zjednoczonych opracował szczepionkę przeciwko uropatogennej E. coli i przetestował ją na zwierzętach. Wyniki opublikowane w czasopiśmie „Science Advances” są obiecujące – istnieje duża szansa, że nowa metoda terapii będzie mogła być stosowana u ludzi i będzie stanowiła alternatywę dla podawania antybiotyków w dużych dawkach.

Szczepionka podjęzykowa – czy będzie skuteczna?

Autorzy badania zaznaczają, że największym wyzwaniem podczas opracowywania szczepionki przeciwko ZUM było stworzenie preparatu, który wywoła odpowiedź immunologiczną zarówno we krwi, jak i w drogach moczowo-płciowych. W przypadku wakcyny w postaci iniekcji nie było to możliwe, dlatego szukano innych rozwiązań. Skuteczne okazało się podanie podjęzykowe. Naukowcom udało się opracować rodzaj nanowłókien peptydowych, które nie tylko przenikają przez błonę śluzową, ale mogą także „trenować” układ odpornościowy do rozpoznawania i zwalczania uropatogennych szczepów E. Coli.

Testy preparatu na gryzoniach pokazały, że jest on równie skuteczny jak antybiotyki w zapobieganiu nawracającym zakażeniom układu moczowego. Ponadto szczepionka nie wywoływała skutków ubocznych w postaci problemów żołądkowo-jelitowych. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest również fakt, że leczenie nie prowadzi do rozwoju odporności na antybiotyki i spadku odporności organizmu.

Objawy zakażenia układu moczowego

Zakażenie układu moczowego zdecydowanie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Jest to spowodowane krótszą cewką moczową u pań oraz mniejszą odległością pomiędzy odbytem a ujściem cewki. Czynnikami ryzyka ZUM są m.in.: ciąża, wysoka aktywność seksualna, cukrzyca, cewnikowanie pęcherza moczowego, a także zaniedbania higieniczne.

Podstawowe badania umożliwiające postawienie rozpoznania to badanie ogólne moczu oraz posiew moczu. W przypadku podejrzenia wystąpienia powikłań konieczne może być wykonanie USG nerek, urografii bądź tomografii komputerowej.

Objawy ZUM są charakterystyczne i obejmują:

• częstomocz,
• parcie naglące (parcie na pęcherz),
• ból i pieczenie podczas mikcji,
• ból podbrzusza,
• zmianę zabarwienia moczu na ciemnobrunatną.