Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar
Alicja Świątek

Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  1. Pirydoksyna – rola witaminy B6 w organizmie
  2. Dawkowanie witaminy B6
  3. Objawy i skutki niedoboru witaminy B6
  4. Objawy i skutki nadmiaru witaminy B6
  5. Jakie są naturalne źródła witaminy B6?
  6. Suplementy – którą witaminę B6 wybrać? Czy kompleks witaminy B6 z magnezem jest lepszy niż witamina B6 w formie jednoskładnikowej?

Witamina B6 jest najczęściej kojarzona z preparatami magnezu. Bardzo często produkty z magnezem zawierają dodatek tego składnika, ponieważ pirydoksyna znacznie zwiększa wchłanianie tego pierwiastka. Jednakże witamina B6 pełni również wiele innych funkcji. Wpływa na metabolizm aminokwasów, białek i kwasów tłuszczowych. Jest kluczowa dla przemiany hemu do hemoglobiny, a zatem wpływa na prawidłowe rozprzestrzenianie tlenu do każdej komórki ciała. Pirydoksyna bierze udział w procesach immunologicznych, w tym warunkuje powstawanie przeciwciał, dzięki czemu zwiększa odpowiedź układu odpornościowego.

Pirydoksyna – rola witaminy B6 w organizmie

Witamina B6 odgrywa ważną rolę w licznych reakcjach enzymatycznych. Uczestniczy w metabolizmie aminokwasów, lipidów i węglowodanów. Pirydoksyna wpływa korzystnie na układ nerwowy, a zwłaszcza na syntezę przekaźników nerwowych takich jak serotonina i dopamina. Oddziałuje w ten sposób na stan psychiczny i dobre samopoczucie. Witamina B6 pełni istotną funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego, ponieważ bierze udział w tworzeniu przeciwciał, limfocytów i innych komórek odpornościowych. Związek ten warunkuje właściwą syntezę hemoglobiny, która jest odpowiedzialna za przenoszenie tlenu do tkanek i komórek w całym organizmie. Pirydoksyna wykazuje także aktywność antyoksydacyjną. Dodatkowo odpowiedni poziom tego składnika ułatwia przyswajanie magnezu, żelaza i witaminy B12.

Dawkowanie witaminy B6

Pirydoksyna, podobnie jak inne witaminy z tej grupy, nie jest magazynowana w organizmie, dlatego należy ją systematycznie dostarczać wraz z pożywieniem lub – w przypadku niewystarczającej podaży – rozważyć jej suplementację. Zwiększone zapotrzebowanie na pirydoksynę występuje zwłaszcza u palaczy oraz osób nadużywających alkoholu. Dodatkowo stosowanie niektórych leków, takich jak hydralazyna, L-DOPA, penicylamina czy doustne środki hormonalne, może sprzyjać występowaniu niedoboru witaminy B6.

Opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia normy dla witaminy B6 wskazują na zalecane dzienne zapotrzebowanie dla kobiet na poziomie 1,3–1,5 mg/dobę, a u mężczyzn 1,3–1,7 mg/dobę. Pirydoksynę przyjmuje się najczęściej w kilku dawkach, niezależnie od posiłku.

Powiązane produkty

Objawy i skutki niedoboru witaminy B6

Niedobór witaminy B6 występuje niezwykle rzadko. Zazwyczaj towarzyszy chorobom nerek, ponadto pojawia się u osób poddawanych dializom oraz u pacjentów po przeszczepie nerki. Niewystarczający poziom obserwowany jest również w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów, celiakii, w chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz w innych chorobach autoimmunologicznych. Obniżony poziom witaminy B6 manifestuje się egzemą, łojotokowym zapaleniem skóry, wysypką, swędzeniem skóry oraz innymi zaburzeniami dermatologicznymi. Może również wystąpić anemia, depresja i inne zaburzenia neurologiczne. Dodatkowo następuje zmniejszenie procesu tworzenia przeciwciał, a to z kolei prowadzi do spadku odporności i zwiększonej podatności na infekcje.

Objawy i skutki nadmiaru witaminy B6

Eksperci z Wielkiej Brytanii ocenili, że spożywanie dużych dawek witaminy B6 – do 10 mg/dobę – nie powoduje żadnych działań niepożądanych. Dopiero stosowanie znacznie większych ilości pirydoksyny – powyżej 200 mg/dobę przez dłuższy czas – może prowadzić do wystąpienia objawów neurologicznych w postaci zaniku czucia i drętwienia ciała (zwłaszcza w obrębie ramion i nóg). Zaburzenia te ustępują zazwyczaj po zaprzestaniu stosowania witaminy B6.

Jakie są naturalne źródła witaminy B6?

Bogatym źródłem witaminy B6 są ryby, mięso i podroby mięsne. Przyswajalność pirydoksyny z pokarmów zwierzęcych jest bardzo duża i wynosi 75–100%. Witaminę B6 można również znaleźć w pokarmach roślinnych, takich jak ziemniaki, warzywa liściaste, banany, awokado, produkty pełnoziarniste i jaja. Dostępność pirydoksyny z pokarmów roślinnych jest znacznie mniejsza, a dodatkowe przetwarzanie tych produktów podczas gotowania i smażenia powoduje jej nadmierną utratę.

Suplementy – którą witaminę B6 wybrać? Czy kompleks witaminy B6 z magnezem jest lepszy niż witamina B6 w formie jednoskładnikowej?

W przypadku niedostatecznej podaży witaminy B6 wraz z pożywieniem warto rozważyć jej suplementację. Na rynku dostępne są preparaty wieloskładnikowe oraz zawierające wyłącznie witaminę B6 (jednoskładnikowe). Maksymalna dopuszczalna zawartość witaminy B6 w suplementach diety wynosi 6 mg/dobę. Zarówno witamina B6 pochodząca z gotowych aptecznych preparatów, jak i ta znajdująca się w żywości mają podobną przyswajalność oraz aktywność biologiczną. Witamina B6 bardzo często łączona jest z preparatami magnezowymi, ponieważ znacząco (o ok. 20–40%) zwiększa wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego, a także ułatwia dystrybucję magnezu w organizmie i wpływa na utrzymanie właściwych zapasów tego składnika. Dlatego w przypadku niedoborów magnezu korzystniejsze wydaje się stosowanie preparatów z dodatkiem witaminy B6 niż tych pojedynczych.

Natomiast przy zdiagnozowanym nieodpowiednim poziomie witaminy B6 zaleca się stosowanie preparatów zawierających tylko ten składnik lub w połączeniu z innymi witaminami z grupy B, które podawane łącznie wzajemnie zwiększają swoje wchłanianie.
  1. N. Barnasz i in., Witaminy w pigułce. Witamina B6, jagiellonskiecentruminnowacji.pl [online] https://www.jagiellonskiecentruminnowacji.pl/wp-content/uploads/2019/01/witamina_b6.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  2. K. Stoś i in., Uchwała nr 18/2019 Zespołu ds. Suplementów Diety z dnia 13 grudnia 2019 r. w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej maksymalnej dawki witaminy B6 w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, gis.gov.pl [online] https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2019/05/uchwa%C5%82a-18_2019-Witamina-B6.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  3. Praca zbiorowa, Witaminy prawda i mity, biotechnologia.wpt.uni.opole.pl [online] http://biotechnologia.wpt.uni.opole.pl/wp-content/uploads/WITAMINY-PRAWDA-I-MITY.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  4. D. Różańska i in., Interakcje witamin z grupy B z wybranymi lekami ośrodkowego układu nerwowego, ptfarm.pl [online] https://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2016/Nr%203/BR%203_2016%20art%2095%20s%20706-710.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  5. Praca zbiorowa, Charakterystyka Produktu Leczniczego Magne B6, sanofi.pl [online] https://www.sanofi.pl/-/media/Project/One-Sanofi-Web/Websites/Europe/Sanofi-PL/Home/Nasze-produkty/Leki-bez-recepty/Magne-B6/Magne-B6_ChPL_022016.pdf?la=pl [dostęp:] 31.01.2021.
  6. Praca zbiorowa, Ćwiczenia laboratoryjne – teoria, chemia.ug.edu.pl [online] https://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/37048/files/nat3t.pdf [dostęp:]31.01.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Karagen – czy E407 jest szkodliwy?

    Karagen to polisacharyd pochodzenia naturalnego, szeroko stosowany w różnych gałęziach przemysłu, takich jak produkcja żywności, farmaceutyków i kosmetyków. Poniższy tekst odpowiada na kluczowe pytania: Czym jest karagen? W jaki sposób się go pozyskuje? Gdzie można go znaleźć? Dlaczego dodaje się go do śmietany? Czy jego spożycie jest bezpieczne?

  • Chelaty – czym są chelatowane formy minerałów?

    Minerały to składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczą w wielu procesach fizjologicznych, m.in. w przewodnictwie nerwowym, skurczach mięśni czy w utrzymywaniu równowagi elektrolitowej. Ich wchłanianie może być utrudnione przez różne czynniki, w tym np. przez postać chemiczną pierwiastka. Z tego względu rośnie zainteresowanie minerałami w formie chelatów – są to związki, w których jon metalu (np. cynku, żelaza, magnezu) jest połączony z aminokwasem lub kwasem organicznym. Takie połączenia mogą poprawiać biodostępność, ponieważ są stabilniejsze w środowisku żołądkowym i mogą wykorzystywać alternatywne mechanizmy transportu w jelitach. Czy minerały w formie chelatów rzeczywiście są lepiej przyswajalne? Jakie znaczenie w suplementacji mają formy chelatowane?

  • Formy magnezu – które są najlepiej przyswajalne? Jaki rodzaj magnezu wybrać?

    Magnez to jeden z pierwiastków odgrywających kluczową rolę w naszym organizmie – bierze udział w wielu procesach metabolicznych, wpływa na układ nerwowy, mięśnie, serce i poziom energii. Dostępne są różne formy magnezu, z których każda ma inne właściwości i stopień przyswajalności. Które z nich warto wybrać? Jaki magnez jest najlepiej przyswajalny?

  • Jak czytać ulotki leków – na co zwrócić uwagę?

    Jakie informacje można znaleźć w ulotce leku? Czym różni się zwykła ulotka znajdująca się w opakowaniu od Charakterystyki Produktu Leczniczego? I czy należy obawiać się wszystkich wypisanych działań niepożądanych? Sprawdź, na co zwrócić szczególną uwagę, zanim zażyjesz zalecony lub przepisany preparat.

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl