Inozytol (witamina B8) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

Witamina B8 i jej prawidłowy poziom gwarantują właściwe funkcjonowanie układu nerwowego. Inozytol powoduje zwiększenie produkcji substancji przekazujących sygnały pomiędzy komórkami nerwowymi. Dodatkowo, działając tak, jak leki przeciwdepresyjne powoduje zwiększenie wychwytu zwrotnego serotoniny i kwasu gamma-aminomasłoego, czyli neurotransmiterów. Którą witaminę B8 wybrać i jakie są objawy niedoboru i nadmiaru inozytolu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Inozytol jest związkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Zwiększa wrażliwość receptorów na serotoninę oraz wpływa korzystnie na poziom i dystrybucję acetylocholiny. Związki te są neuroprzekaźnikami wpływającymi korzystnie na nastrój i samopoczucie, prawidłową pamięć, funkcjonowanie układu nerwowego oraz mięśni. Inozytol uważany jest za pomocny w ograniczeniu objawów uczucia niepokoju oraz napadów paniki. Z tego względu niektórzy badacze wskazują na korzystny wpływ stosowania inozytolu w depresji, stanach niepokoju oraz schizofrenii. Witamina B8 odgrywa również ważną rolę w utrzymaniu właściwego poziomu glukozy i insuliny oraz wpływa korzystnie na profil lipidowy krwi.

Co to jest inozytol? Rola witaminy B8 w organizmie

Pierwotnie inozytol uznano za składnik niezbędny organizmowi człowieka, którego nie jesteśmy wytworzyć. Z tego względu określono go mianem witaminy B8. W późniejszym czasie udowodniono, że zarówno nerki, jak i wątroba produkują inozytol w ilości 4 g/dobę. Dodatkowo, pod kątem budowy chemicznej, składnik ten zaliczany jest do polioli, czyli związków o właściwościach słodzących, jak erytrytol, ksylitol, i sorbitol. Inozytol wpływa korzystnie na pracę układu nerwowego, a zwłaszcza na przekaźnictwo neurotransmiterów w mózgu, jak serotonina i kwas gamma-aminomasłowy (GABA). Witamina B8 powoduje zwiększenie produkcji substancji przekazujących sygnały pomiędzy komórkami nerwowymi oraz działając jak niektóre leki przeciwdepresyjne –  zmniejsza ich wychwyt zwrotny, a także zwiększa wrażliwość receptorów na działanie neuroprzekaźników. Dlatego stosowanie inozytolu jest wskazane w depresji oraz innych zaburzeniach ze strony układu nerwowego. Najnowsze doniesienia naukowe wskazują, że witamina B8 może odgrywać znaczącą rolę w obniżaniu wskaźnika insulinooporności. Inozytol zwiększa wrażliwość komórek na insulinę oraz przyczynia się do obniżenia stężenia glukozy we krwi. W innych badaniach wykazano, że inozytol wpływa na obniżenie poziomu trójglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz frakcji „LDL” we krwi, a także zapobiega gromadzeniu się tłuszczu w wątrobie. Dlatego jego suplementacja może być wskazana u osób z chorobami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca, czy hipercholesterolemia. Istnieją także doniesienia o korzystnym wpływie witaminy B8  w zespole policystycznych jajników.

Inozytol – dawkowanie witaminy B8

Zalecana dzienna dawka inozytolu wynosi od 500 do 2000 mg. Jest to ilość stosowana profilaktycznie, wspomagająco na funkcjonowanie organizmu. W przypadku uzupełniania niedoborów inozytolu związanych z przebiegiem chorób, dawki są znacznie większe i stosowane pod kontrolą lekarza. W przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS) wskazane jest stosowanie do 4000 mg, we wspomaganiu układu nerwowego 1400 – 1600 mg, natomiast w złagodzeniu objawów depresyjnych dawki są kilkukrotnie większe i sięgają nawet 60000 mg. Najkorzystniejsze efekty można uzyskać stosując preparaty z witaminą B8 rano na czczo, bądź w kilku dawkach podzielonych w ciągu dnia, spożywanych pomiędzy posiłkami.

Objawy i skutki niedoboru inozytolu (witaminy B8)

Pomimo że inozytol jest wytwarzany przez organizm człowieka oraz dostarczany wraz z pożywieniem, niekiedy obserwuje się jego niedobory. Obniżony poziom inozytolu występuje czasami u osób spożywających duże ilości wody, powyżej 2,5 litra dziennie, gdyż sprzyja ona jego usuwaniu. Dodatkowo kawa, herbata, antybiotyki i sulfonamidy osłabiają wchłanianie tego składnika. Obniżony poziom inozytolu najczęściej skutkuje upośledzenie funkcjonowania układu nerwowego, w tym zaburzeniami psychicznymi. Osoby, u których występuje niedobór B8, odczuwają niepokój, są bardziej drażliwe, łatwiej popadają w stan zdenerwowania, a nawet doświadczają ataków paniki. Długotrwały obniżony poziom inozytolu jest niekorzystny zwłaszcza dla mężczyzn, ponieważ może doprowadzić do impotencji oraz zaburzeń płodności.

Objawy i skutki nadmiaru witaminy B8

Inozytol spożywany nawet w dużych ilościach uważany jest za substancję bezpieczną i jest dobrze tolerowany przez organizm. Wykazuje niską toksyczność, ponieważ w większości wydalany jest wraz z moczem. Zazwyczaj stosowane dawki, czyli w przedziale 2 – 4 g/dobę przeważnie nie powodowały żadnych działań niepożądanych. Jednakże w bardzo nielicznych przypadkach po spożyciu dużych dawek, zaobserwowano pojawienie się niekorzystnych objawów, w postaci bólów i zawrotów głowy, uczucia zmęczenia oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, jak nudności, biegunki i wymioty. Niepożądane działania z reguły ustępowały po zaprzestaniu suplementacji inozytolu.

Inozytol – jakie są najlepsze źródła witaminy B8?

Niedobór inozytolu jest rzadko obserwowany, ponieważ jest on syntetyzowany w organizmie oraz występuje w wielu składnikach pokarmowych. Bogatymi źródłami inozytolu są świeże warzywa i owoce, zwłaszcza fasola, groszek oraz owoce cytrusowe. Inozytol często stanowi dodatek do napojów energetycznych. Witaminę B8 można znaleźć również w drożdżach, produktach pełnoziarnistych, orzechach oraz kiełkach pszenicy.

Suplementy – którą witaminę B8 wybrać?

W aptekach dostępnych jest wiele preparatów zawierających witaminę B8. Są to produkty wieloskładnikowe, multiwitaminowe oraz zawierające wyłącznie jedną substancję czynną, w postaci inozytolu. Zwiększenie wchłaniania inozytolu występuje podczas jednoczesnego uzupełnienia niedoborów pozostałych witamin z grupy B. Dlatego najczęściej zaleca się stosować witaminą B8 w połączeniach z innymi witaminami tej grupy, w postaci preparatów B-complex. Zwiększenie wchłaniania inozytolu powodują fosfor, cholina oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe.