PCOS a dieta – co jeść, a czego unikać przy zespole policystycznych jajników
Maria Brzegowy

PCOS a dieta – co jeść, a czego unikać przy zespole policystycznych jajników

Jak się okazuje dieta w zespole policystycznych jajników (PCOS) odgrywa dużą rolę: wpływa na poprawę stanu zdrowia pacjentek i wspomaga terapię farmakologiczną. Jakie produkty warto spożywać, a których unikać? Dowiedz się z poniższego artykułu. 

Zespół policystycznych jajników (ang. polycystic ovary syndrome), to obok insulinooporności, jeden z częściej diagnozowanych problemów u kobiet w okresie rozrodczym. Według szacunków może dotyczyć od 6 do nawet 13% z nich. Czy prawidłowe żywienie ma wpływ na leczenie PCOS? Jak dietą zwiększyć szansę na zajście w ciążę? 

Zespół policystycznych jajników (PCOS) a dieta 

PCOS należy do zaburzeń hormonalnych oraz metabolicznych. Definiuje się go jako kombinację objawów i oznak nadmiaru androgenów i zaburzeń czynności jajników. Ściśle wiąże się także z występowaniem otyłości brzusznej, insulinoopornością, hiperinsulinizmem oraz zaburzeniami gospodarki węglowodanowej i lipidowej. Konsekwencjami jego obecności może być zespół metaboliczny, choroby układu krążenia, nadciśnienie oraz cukrzyca typu II.  

Pierwszym objawem mogącym świadczyć o występowaniu PCOS jest opóźnianie się lub całkowity brak miesiączki. Ponadto do jego cech charakterystycznych należy również: nadmierne owłosienie, otyłość, nadwaga, trądzik, łysienie typu męskiego, wypadanie włosów czy problemy z zajściem w ciążę.  

Aby rozpoznać obecność zespołu policystycznych jajników stosuje się kryteria rotterdamskie (spełnienie 2 lub 3 z poniższych warunków): 

  • brak lub rzadsze występowanie owulacji,
  • kliniczne lub biochemiczne oznaki obecności hiperandrogenizmu, 
  • obecność >=12 pęcherzyków na jajnikach o średnicy 2-9 mm w obrazie ultrasonograficznym. 

Dietoterapia połączona z regularną aktywnością fizyczną jest nieodłącznym elementem leczenia zespołu policystycznych jajników. Ważnymi jej elementami jest regularna kontrola masy ciała (lub jej unormowanie (BMI=<25)), profilu lipidowego oraz gospodarki węglowodanowej (m.in. poziom glukozy we krwi).

Celem diety przy PCOS jest poprawa stanu zdrowia i samopoczucia pacjentek, zapobieganie rozwojowi chorób współtowarzyszących, wspomaganie (jeżeli jest włączone) leczenia farmakologicznego, a co najważniejsze, znaczne zwiększenie szans na zajście w ciążę.  

Dieta w PCOS powinna opierać się na produktach z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym, co pozwoli ustabilizować poziom glukozy i insuliny we krwi. Poleca się także włączenie produktów będących źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (ryby morskie, orzechy, siemię lniane), dbałość o odpowiednie spożycie w diecie magnezu, wapnia, selenu i cynku oraz wyłączenie wysoko przetworzonego jedzenia typu fast food i wyrobów cukierniczych.   

Produkty dozwolone i zakazane w diecie przy PCOS 

Do produktów dozwolonych i zalecanych w diecie przy PCOS należy: 

  • większość warzyw o niskim i średnim indeksie glikemicznym, szczególnie zielonych w postaci surowej (brokuł, seler, kalafior, papryka, pomidory, cebula szparagi, sałata, szpinak, jarmuż, rukola itd.),
  • owoce jagodowe (borówki, truskawki, maliny, czarne porzeczki), 
  • produkty pełnoziarniste (pieczywo żytnie, płatki owsiane, ryż brązowy), 
  • kasze (pęczak, gryczana, bulgur, komosa ryżowa),
  • dobre tłuszcze (oliwa z oliwek i olej lniany),
  • orzechy oraz nasiona,
  • tłuste ryby morskie i owoce morza, 
  • chude mięso (drób lub wołowina), 
  • jaja, 
  • nabiał. 
Niektóre źródła naukowe polecają dodatkowo włączyć: czarnuszkę, cynamon, miętę, kurkumę oraz zieloną herbatę. 

Produkty, z których należy zrezygnować to: 

  • produkty z wysokim indeksem glikemicznym,
  • produkty o wysokim stopniu przetworzenia, 
  • słodycze, wyroby cukiernicze,
  • miód, cukier, słodziki,
  • suszone i puszkowane owoce, 
  • produkty z białej mąki pszennej, 
  • produkty będące źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuste mięso, smalec, śmietana),
  • alkohol i papierosy.

Powiązane produkty

Dieta i suplementacja w PCOS 

Kobiety cierpiące na zespół policystycznych jajników powinny również zadbać o prawidłową podaż witaminy D w okresie jesienno-zimowym. Jej suplementacja może wspomóc uregulowanie cyklu miesiączkowego, a tym samym, zwiększyć szansę na zajście w ciążę. Część specjalistów zwraca także uwagę na pozytywny wpływ kwasów EPA i DHA (omega 3) w obniżeniu poziomu testosteronu oraz wartości insuliny. Kolejnym składnikiem wpływającym na poprawę parametrów gospodarki lipidowej, równowagę miedzi i cynku oraz cykl miesiączkowy wydaje się też być inozytol (witamina B8).  

Należy pamiętać, że każdą planowaną suplementację należy omówić z lekarzem prowadzącym! 

Dieta przy PCOS – przykładowy jadłospis 

Śniadanie: kanapki z chleba żytniego z pastą z awokado i jajka, posypane czarnuszką i natką pietruszki oraz garść dowolnych, świeżych warzyw. 

II śniadanie: koktajl z jogurtu naturalnego, borówek, otrębów owsianych, z dodatkiem migdałów i świeżej mięty. 

Obiad: łosoś w kremowym sosie z papryki, szpinaku, cebuli, koperku, z dodatkiem jogurtu naturalnego i mąki pełnoziarnistej, podany z kaszą jęczmienną pęczak i miksem sałat z oliwą z oliwek. 

Podwieczorek: sałatka grecka z sałaty, pomidora, oliwek, ogórka, sera mozzarella, pestek dyni i oliwy z oliwek. 

Kolacja: zupa krem z brokułów, marchewki, pietruszki i ziemniaka z grzanką z chleba żytniego zapieczonego w tosterze, z odrobiną jogurtu naturalnego i pestkami słonecznika.

  1. A. Milewicz, M. Kudła, R. Z. Spaczyński i in., The polycystic ovary syndrome: a position statement from the Polish Society of Endocrinology, the Polish Society of Gynaecologists and Obstetricians, and the Polish Society of Gynaecological Endocrinology, "Endokrynologia Polska", Tom 69, nr 4/2018 
  2. E. Papaelo, V. Unfer, JP. Baillargeon, Myo-inositol in patients with polycystic ovary syndrome: A novel method for ovulation induction, "Gynecological Endocrinology", nr 23 (12) 2007. 
  3. H. F. Escobar-Morreale, Polycystic ovary syndrome: definition, etiology, diagnosis and treatment, "Nature Reviews Endocrinology",  nr 14 (5) 2018. 
  4. M. Skuza, Zrozumieć zespół policystycznych jajników, "Food Forum", 2016. 
  5. N. Phelan, A. O’Connor, T. Kyaw Tun, N. Correia, G. Boran, H. M. Roche, J. Gibney, Hormonal and metabolic effects of polyunsaturated fatty acids in young women with polycystic ovary syndrome: results from a cross-sectional analysis and a randomized, placebo-controlled, crossover trial, "The American Journal of Clinical Nutrition", nr 93 (3) 2011. 
  6. P. Kłósek, S. Grosicki, B. Całyniuk, Dietoterapia w zespole policystycznych jajników – zalecenia praktyczne, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", tom 8, nr 4 2017. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zdrowe żywienie ucznia, czyli dieta pomocna w nauce

    Wrzesień jest miesiącem, kiedy dla ucznia wszystko zaczyna się od nowa. Nowe podręczniki, obowiązki, czasami nowe przedmioty i nauczyciele, zajęcia dodatkowe. Czy pamiętamy o wszystkich jego potrzebach, w tym żywieniowych? Dowiedz się więcej!

  • Peskatarianizm – na czym polega?

    Obecnie coraz więcej osób postanawia zmienić swój sposób żywienia, decydując się na przejście na wegetarianizm i wykluczenie mięsa z diety. Modelem żywieniowym bazującym na diecie wegetariańskiej jest peskatarianizm, który zakłada wykluczenie mięsa czerwonego i białego, ale pozostawienie w menu ryb oraz owoców morza. Jakie są zasady diety peskatariańskiej i dla kogo będzie ona dobrym wyborem?

  • Co zabrać ze sobą na wakacje?

    Wakacje to wyjątkowy czas, na który czekamy przez cały rok. Aby jednak nasz urlop przebiegł tak, jak sobie wymarzyliśmy, konieczne jest podjęcie odpowiednich przygotowań. Sprawdź filmowy poradnik DOZ.pl dotyczący najpotrzebniejszych rzeczy, które należy zabrać ze sobą w podróż, aby wypoczynek upłynął nam bezpiecznie i spokojnie.

  • Dieta kapuściana (prezydencka) – na czym polega? Czy działa?

    Stale rosnąca liczba osób z nadwagą i otyłością sprawia, że diety odchudzające cieszą się nadal dużym zainteresowaniem wśród społeczeństwa. Jednym ze skutecznych sposobów na szybką utratę masy ciała jest dieta kapuściana, zwana również dietą prezydencką. Pomimo że przynosi szybkie efekty, to nie jest zalecana przez wykwalifikowanych dietetyków i lekarzy.

  • Skurczowe bóle menstruacyjne: czym są i jak sobie z nimi radzić?

    Bóle menstruacyjne, czyli skurczowe bóle w trakcie okresu (miesiączki), to dolegliwość, której doświadczyła większość kobiet1. Bóle menstruacyjne mogą pojawić się już przed miesiączką i mogą mieć duże natężenie. Zazwyczaj występują w podbrzuszu, ale mogą też rozprzestrzeniać się na górną część ud, nogi i plecy2,3. Mogą im również towarzyszyć nudności, wymioty, wzdęcia i biegunka3. Wszystko to, w połączeniu z utratą krwi i bólem, może powodować naprawdę kiepskie samopoczucie.

  • Maślanka – właściwości zdrowotne i przeciwwskazania. Czy maślanka jest zdrowa?

    Mleko oraz przetwory mleczne to ważna grupa produktów w żywieniu zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Produkty te zawierają duże ilości dobrze przyswajalnego wapnia, pełnowartościowe białko, witaminy oraz składniki mineralne. Jednym z najważniejszych wyrobów przemysłu mleczarskiego jest maślanka. Na co jest dobra maślanka? Jakie ma właściwości oraz kto powinien unikać jej spożywania?

  • Czy proteinowa dieta Dukana działa? Fazy diety i skutki uboczne

    Dieta Dukana jest znana inaczej jako dieta proteinowa, białkowa oraz Protal (z jęz. fr. protéines alternatives). Pomysłodawcą tej słynnej diety jest były francuski dietetyk Pierre Dukan, który w 2013 roku otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Francji. Mimo to dieta Dukana zyskała w ostatnich latach miano jednej z najpopularniejszych diet odchudzających na całym świecie i stanowi model żywienia dla wielu osób.

  • Kiwi – właściwości odżywcze, wartości

    Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij