Nowe zalecenia w profilaktyce raka jelita grubego – powinniśmy badać się wcześniej
Justyna Piekara

Nowe zalecenia w profilaktyce raka jelita grubego – powinniśmy badać się wcześniej

Wczesna profilaktyka może uratować życie, w porę przeprowadzona interwencja lekarska sprawia, że szanse wyleczenia pacjenta są znacznie większe. Obserwacje Amerykanów sugerują, że dorośli powinni być rutynowo badani pod kątem raka jelita grubego już w wieku 45 lat, czyli o 5 lat wcześniej niż dotychczas przyjmowano.

Nowotwór jelita grubego. Wczesna diagnoza ratuje życie

Nowotwory okrężnicy, zgięcia esiczo-odbytniczego lub odbytnicy wykazują wiele wspólnych cech, dlatego często są grupowane i nazywane powszechnie rakiem jelita grubego. Większość z nich zapoczątkowanych jest powstaniem polipa – narośli na wewnętrznej wyściółce okrężnicy lub odbytnicy. Z czasem może rozpoczynać się nowotworzenie i wrastanie powstającego guza w ścianę okrężnicy lub odbytnicy, a przy dalszym rozrastaniu się – do naczyń krwionośnych lub limfatycznych oraz węzłów chłonnych.

Rak jelita grubego jest drugą na świecie najczęstszą przyczyną zgonów związanych z nowotworami u kobiet i mężczyzn. W Polsce co roku zapada na tę chorobę 18 tysięcy osób, z czego ponad 60% to przypadki śmiertelne. Natomiast w Stanach Zjednoczonych rozpoznanie to plasuje się na trzecim miejscu w kwestii liczby śmiertelnych przypadków.

Naukowcy zaobserwowali, że częstość występowania raka jelita grubego, która systematycznie spadała u osób urodzonych w latach 1890–1950, rośnie w każdym pokoleniu urodzonym od połowy XX wieku, dlatego American Cancer Society w 2018 roku zaleciło rozpoczęcie rutynowych badań przesiewowych już w wieku 45 lat.

„Ryzyko zachorowania na raka okrężnicy u 45-latka jest dziś takie samo, jak u 50-latka w przeszłości” – mówi doktor Alex Krist, lekarz rodzinny z Virginia Commonwealth University. Według American Cancer Society (ACS) w ciągu dwóch ostatnich dekad wskaźnik częstości występowania raka jelita grubego spadł u osób po 65. roku życia, jednak w młodszych grupach wiekowych liczba rozpoznań wzrosła. Badacze dostrzegli również szczególnie wysoki wskaźnik zachorowań i wyższą śmiertelność w społecznościach afroamerykańskich.

Zdaniem Folasade P. May – specjalistki w dziedzinie gastroenterologii i badaczki z Uniwersytetu Kalifornijskiego z Los Angeles, aktualizacja wytycznych dotyczących profilaktyki raka jelita grubego i zalecenie przeprowadzania rutynowych badań kontrolnych we wcześniejszym wieku, powinna sprawić, że zdiagnozowanych zostanie więcej osób w początkowym stadium choroby, dzięki czemu proces leczenia będzie mniej wymagający.

Diagnostyka raka jelita grubego

Podstawowym badaniem pozwalającym zdiagnozować nowotwór jelita grubego jest kolonoskopia – uwidacznia guz i umożliwia pobranie próbek, które poddaje się później badaniu histopatologicznemu. Wielu pacjentów unika badań diagnostycznych w kierunku raka jelita grubego, aż do momentu, kiedy pojawią się dokuczliwe objawy i staną się one koniecznością. Niestety, wówczas często rak jest już w zaawansowanym stadium, leczenie jej jest trudniejsze i wymaga bardziej inwazyjnych środków i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty.

Inne, pomocnicze metody diagnozowania raka jelita grubego to:

  • badanie krwi utajonej w stolcu,
  • RTG kontrastowe,
  • endoskopia kapsułkowa,
  • ultrasonografia endoskopowa,
  • wirtualna kolonoskopia TK lub MRI.

Powiązane produkty

Grupa wysokiego ryzyka

W grupie zwiększonego ryzyka raka jelita grubego, znajdują się osoby, które mają tendencje do polipowatości jelita lub których bliscy krewni cierpią na tego typu przypadłość (jest to tzw. rodzinna polipowatość gruczolakowata, ang. familial adenomatous polyposis, FAP), a także osoby, w rodzinie których pojawiły się już przypadki raka jelita grubego.

Należy wówczas skonsultować się z lekarzem, aby podjąć właściwe działania profilaktyczne. Dodatkowym wskazaniem do wcześniejszej profilaktyki jest choroba zapalna jelit – Leśniowskiego–Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz syndrom Lyncha (ang. hereditary non–polyposis colorectal cancer, HNPCC) o podłożu genetycznym.

Bagatelizowane objawy u młodych pacjentów

Rak jelita grubego atakuje coraz młodsze osoby. Odnotowuje się tendencję wzrostową zachorowań wśród osób w wieku 20-40 lat. Według publikacji w „The Lancet Gastroenterology & Hepatology” trend jest szczególnie dostrzegalny w krajach wysoko rozwiniętych – Danii, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii i Australii oraz Kanadzie.

Według raportu Colorectal Cancer Alliance ponad 80% ankietowanych młodych dorosłych z rakiem jelita grubego potwierdza, że doświadczyło co najmniej trzech objawów raka, np. biegunek, zaparć, przewlekłych skurczów i bóli brzucha, krwawienia. Ponad połowa badanych wstępnie została błędnie zdiagnozowana. Lekarze uznawali pierwsze symptomy choroby nowotworowej za hemoroidy, anemię, drażliwość jelita, a nawet czasem przejawy problemów ze zdrowiem psychicznym.

Zdrowy styl życia w profilaktyce nowotworów jelita grubego

Badanie kohortowe przeprowadzone w blisko dwudziestu uniwersyteckich ośrodkach medycznych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie wykazało, że prawdopodobieństwo przeżycia raka jelita grubego w stadium III u osób, które wcześniej prowadziły zdrowy tryb życia było większe. 

Podczas pięcioletnich obserwacji wykazano, że pacjenci, którzy dbali o właściwą masę ciała, mieli dietę bogata w owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste i praktykowali regularny wysiłek fizyczny, wykazywali mniejsze aż o 42% ryzyko zgonu. 

  1. M. Krzakowski, P. Potemski, K. Warzocha, P. Wysocki, Onkologia kliniczna, t. II, „Via Medica” 2015, s. 611–617.
  2. What is colorectal cancer?, „cancer.org” [online], https://www.cancer.org/cancer/colon–rectal–cancer/about/what–is–colorectal–cancer.html, [dostęp:] 13.11.2020.
  3. S. Radclife, Colon cacncer screening start at age 45, according to new guidlines, „healthline.com” [online], https://www.healthline.com/health–news/colon–cancer–screening–should–start–at–age–45–according–to–new–guidelines, [dostep:] 13.11.2020.
  4. M. Chmielewska, Barbara Radecka: Pojawiają się nowe możliwości leczenia raka jelita grubego, „medexpress.pl” [online], https://www.medexpress.pl/barbara–radecka–pojawiaja–sie–nowe–mozliwosci–leczenia–raka–jelita–grubego/72881 , [dostęp:] 13.11.2020.
  5. R. C. Rabin, Colon cancer treatment should start earlier, at age 45, U.S. Panel says, „nytimes.com” [online], https://www.nytimes.com/2020/10/27/health/colon–cancer–screening–age–45.html, [dostęp:] 13.11.2020.
  6. What should I know about screening for colorectal cancer, “cdc.gov” [online], https://www.cdc.gov/cancer/colorectal/basic_info/screening/index.htm, [dostęp:] 13.11.2020.
  7. M. Araghi, I. Soerjomataram, A. Bardot, Changes in colorectal cancer incidence in seven high–income countries: a population–based study, „The Lancet Gastroenterology & Hepatology” 2019 [online], http://dx.doi.org/10.1016/S2468–1253(19)30147–5, [dostęp:] 13.11.2020.
  8. J. Hopkins Tanne, Healthy lifestyle leads to better survival in colorectal cancer, study finds, "BMJ" 2018, nr 361, https://doi.org/10.1136/bmj.k1671, [dostep:] 13.11.2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij