Obowiązek zakrywania nosa i ust – jak prawidłowo korzystać z maski ochronnej?

Maska lepsza niż nic?

Z nakazu zwolnione są dzieci do lat 4 oraz osoby niepełnosprawne, które nie są w stanie same zasłonić sobie ust oraz nosa. Nie musimy natomiast zasłaniać ust i nosa w pracy, pod warunkiem, że odstęp pomiędzy pracownikami wynosi co najmniej dwa metry, a pracodawca zapewnia środki do dezynfekcji rąk i powierzchni. O zdjęcie maseczki czy szalika mogą nas natomiast poprosić organy uprawnione do weryfikacji naszej tożsamości

Światowa Organizacja Zdrowia nadal bezwzględnie zaleca noszenie masek ochronnych wyłącznie osobom chorym na Covid-19, wykazującym objawy zakażenia SARS-CoV-2, będącym w stałym kontakcie z osobami chorymi, na przykład jako ich opiekunowie, oraz pracownikom służby zdrowia. W innych wypadkach noszenie maski pozostaje indywidualną decyzją, ponieważ nie ma jednoznacznych dowodów na ich skuteczność w zmniejszaniu ryzyka zakażenia.

W Polsce nakaz zakrywania ust i nosa w przestrzeni publicznej jest przygotowaniem do "odmrażania gospodarki", a więc stopniowej likwidacji rystrykcji wprowadzonych w związku z pandemią.

Naukowcy z Wielkiej Brytanii porównali skuteczność masek materiałowych i chirurgicznych w blokowaniu dostępu wirusa na przykładzie zwykłej grypy. Z ich obserwacji wynika, że oba rodzaje masek blokują transmisję mikroorganizmów, ale maski chirurgiczne robią to z trzykrotnie wyższą skutecznością. Mimo to, cytując konkluzję badania, noszenie maski jest lepsze niż rezygnacja z jakiejkolwiek ochrony twarzy. 

Amerykanie zalecają noszenie masek

Noszenie masek od 3 kwietnia zaleca amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób. Mowa o maskach bawełnianych lub, opcjonalnie, wychodzeniu z domu z twarzą zakrytą chustą, by w ten sposób osoby nieświadome zakażenia nie rozprzestrzeniały go na innych. W praktyce jest to więc zalecenie skierowane do wszystkich z nas, ponieważ w teorii każdy może być bezobjawowym nosicielem wirusa SARS-CoV-2.

CDC początkowo prezentowało stanowisko tożsame z tym, które przyjęło WHO, a mianowicie, że maski powinny nosić osoby chore oraz pracownicy służby zdrowia, którzy ze względu na charakter pracy są najbardziej narażeni na kontakt z wirusem. Do zmiany stanowiska organizację skłoniły między innymi wyniki badań, które dowodzą, że wirus przenosi się nie tylko poprzez kaszel czy kichnięcie, ale również poprzez mowę czy oddech, co utrudnia odróżnienie osób, które zarażają od osób zdrowych. 

Kropelki kontra bioaerozol

Początkowo sądzono, że koronawirus przenosi się wyłącznie drogą kropelkową, a więc poprzez kaszel czy kichanie. Z czasem okazało się jednak, że nosicielami wirusa mogą być nie tylko osoby wykazujące wspomniane objawy, ale także te, które przechodzą zakażenie bez jakichkolwiek symptomów. Badania pokazały, że osoby z tej grupy zarażają inne osoby oddechem, w formie tak zwanego bioaerozolu, czyli drobnych cząsteczek, które wydobywają się z organizmu podczas mówienia czy oddychania

Standardowe maski, czy to bawełniane, czy chirurgiczne, nie są w stanie zapobiec zakażeniu, ale mają zdolność do rozbijania cząsteczek roznoszących wirusa, utrudniając mu przeniknięcie do organizmu. Wirus jest także w stanie utrzymywać się w powietrzu wokół nosiciela, co może grozić na przykład osobom znajdującym się z nimi w pomieszczeniach zamkniętych. Ważne jest więc, by nosić maski zwłaszcza tam, gdzie możemy spotkać większą liczbę osób, co bez wątpienia dotyczy sklepów. 

Zasady prawidłowego noszenia maseczek ochronnych

Jeśli chcemy nosić maskę, musimy stosować się do określonych zasad: 

1. Noszenie maseczki nie ochroni nas, jeśli nie będziemy zachowywać środków ostrożności związanych z myciem rąk. Gdy nie przestrzegamy zasad higieny, maski nie spełniają swojej roli. 
2. Przed każdym nałożeniem maski należy zdezynfekować lub umyć ręce.
3. Maseczka powinna w miarę możliwości ściśle przylegać do twarzy, zwłaszcza w okolicy nosa i ust.
4. Nosząc maskę, unikajmy dotykania jej, a jeśli tak się zdarzy, powinniśmy natychmiast umyć ręce.
5. Maska powinna zostać zdjęta i zastąpiona inną w chwili, gdy stanie się wilgotna, co zwiększa prawdopodobieństwo przyciągnięcia szkodliwych drobnoustrojów. 
6. Maskę zdejmuj za uchwyty i nie dotykaj części przylegającej do twarzy. Maseczki jednorazowe tuż po użyciu powinno się wyrzucić do zamkniętego pojemnika na śmieci, natomiast wielorazowe zabezpieczyć i przed kolejnym założeniem wyprać w temperaturze 60 stopni. Po zdjęciu maski ponownie umyj ręce.