Schizofrenia – przyczyny i leczenie. Czy schizofrenia jest dziedziczna?
Nina Keller

Schizofrenia – przyczyny i leczenie. Czy schizofrenia jest dziedziczna?

Schizofrenia to przewlekła choroba, która zaliczana jest do stanów psychotycznych, czyli tzw. psychoz. Charakteryzuje się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym do danej sytuacji postrzeganiem i oceną rzeczywistości. Nie istnieje jedna przyczyna schizofrenii, wyróżnia się czynniki genetyczne, "organiczne” oraz społeczno–psychologiczne mogące prowokować wystąpienie objawów schizofrenii. Najlepsze rezultaty w leczeniu zaburzeń tego typu przynosi połączenie farmakoterapii oraz psychoterapii. Istotna w zapobieganiu nawrotom jest również rola osób otaczających chorego na schizofrenię

Co to jest schizofrenia?

Schizofrenia jest przewlekłą chorobą psychiczną o zróżnicowanym obrazie klinicznym. Jest jedną z najcięższych chorób psychicznych, charakterystyczny jest dla niej wymiar dezorganizacji psychicznej. W leczeniu schizofrenii wykorzystywane są różne formy psychoterapii (indywidualna, grupowa, terapia rodzin, psychoedukacja), leczenie farmakologiczne, elektrowstrząsy oraz przezczaszkowa stymulacja magnetyczna.

Schizofrenia – przyczyny

Nie istnieje jedna przyczyna schizofrenii, naukowcy wyróżniają kilka elementów, które mogą mieć wpływ na ujawnienie się choroby. Są to między innymi czynniki:

  • genetyczne, 
  • "organiczne”, 
  • społeczno–psychologiczne.
Jedna z najbardziej popularnych współcześnie teorii rozwoju schizofrenii to teoria neurorozwojowa. Zakłada ona, że już w życiu płodowym następują niekorzystne zmiany w układzie nerwowym dziecka. Łącznie z ewentualnymi komplikacjami porodowymi przyczyniają się do dysfunkcji rozwoju mózgowego, a to, wspólnie z np. przewlekłym stresem, może prowadzić do rozwoju schizofrenii. 

Niektórzy naukowy uważają, że stresujące wydarzenia życiowe czy patologie rodzinne mogą mieć swoją rolę w ujawnianiu się objawów schizofrenii. Obecnie prowadzone są badania naukowe nad wpływem czynników genetycznych. Jak dotąd, nie poznano rodzaju dziedziczenia schizofrenii, ale wiadomo, że u krewnych chorego prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń schizofrenicznych jest większe niż w populacji ogólnej.

Polecane dla Ciebie

Schizofrenia – objawy

Objawy schizofrenii możemy podzielić na kilka kategorii, które mają wymiar dezorganizacji psychicznej oraz wymiar poznawczy. Często występują:

  • urojenia prześladowcze, 
  • głosy komentujące w głowie chorego, 
  • apatia, 
  • rozkojarzenie. 

Chorzy często nie potrafią wyrażać swoich emocji, są zamknięci w sobie, tracą swoje zainteresowania i pasje.

Schizofrenia – kiedy udać się do lekarza?

Na konsultację z lekarzem psychiatrą należy udać się niezwłocznie po zauważaniu niepokojących objawów, takich jak np. 

  • urojeniowe spostrzeżenia, 
  • nasyłania czy owładnięcia, 
  • głosy komentujące w głowie chorego, 
  • widzenie obrazów bądź postaci, które nie istnieją. 

Niepokojące mogą być także: nadmierne pobudzenie i spowolnienie w porównaniu z zachowaniem wcześniejszym chorego, pojawiające się rozkojarzenie, chaotyczność, wykonywanie powtarzalnych bezcelowych ruchów. W naszym społeczeństwie niestety spotkania z psychiatrą są często jeszcze tematem tabu. Są one jednak bardzo istotne i zawsze, kiedy zachowanie nasze lub naszych bliskich budzi wątpliwości należy przeprowadzić konsultacje psychiatryczną.

Schizofrenia – rozpoznanie

Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie zebranego wywiadu od chorego i jego rodziny. Aby rozpoznać schizofrenię, należy także wykluczyć choroby organiczne mózgu, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, zatrucia. Nie ma swoistych dla schizofrenii badań laboratoryjnych. 

W trakcie diagnostyki wykonuje się badanie neuroobrazowe (TK lub MRI) w celu wykluczenia innych schorzeń organicznych mózgu mogących dawać podobne objawy, jak w schizofrenii. Psychiatrzy stosują różnego rodzaje skale pomagające uściślić pytania i postawić właściwą diagnozę.

Schizofrenia – leczenie

Schizofrenia – farmakoterapia w leczeniu schizofrenii

Podstawową formą leczenia farmakologicznego schizofrenii są leki przeciwpsychotyczne, które są najskuteczniejszym sposobem w eliminowaniu objawów psychotycznych. Leki przeciwpsychotyczne (tak zwane neuroleptyki), możemy podzielić na klasyczne (starej generacji), które powodują więcej objawów niepożądanych) i atypowe (leki nowej generacji). Do klasycznych zaliczamy między innymi: promazynę, chlopromazynę, haloperidol. Do atypowych: kwetiapinę, olanzapinę, klozapinę.

Obecnie w leczeniu farmakologicznym schizofrenii częściej wykorzystywane są leki nowej generacji. W farmakoterapii oprócz neuroleptyków stosowane są także leki przeciwdepresyjne, uspokajające, stabilizujące nastrój. Leczenie schizofrenii u dzieci, podobnie jak u dorosłych, polega na działaniu terapeutycznym oraz farmakoterapii.

Schizofrenia – psychoterapia w leczeniu schizofrenii

W badaniach klinicznych udowodniono, iż łączenie farmakoterapii z psychoterapią przynosi lepsze korzyści niż stosowanie wyłącznie leczenia farmakologicznego. Rodzaj psychoterapii zależy od objawów choroby oraz od rodziny pacjenta. Dostępne są terapie indywidulne, terapie rodzin, terapie grupowe. W trakcie psychoterapii wykonywane są ćwiczenia umiejętności radzenia sobie ze stresem, specyficznymi sytuacjami życia codziennego. Terapeuta powinien budować zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Psychoterapia pomaga także w radzeniu sobie ze stygmatyzacją społeczną wynikająca z choroby psychicznej. 

Schizofrenia – psychoedukacja w leczeniu schizofrenii

Programy edukacyjne skierowane są zarówno do chorego, jak i jego rodziny. Obejmują formę grup dyskusyjnych, rozdawanych materiałów edukacyjnych, nagrań wideo, prezentacji multimedialnych. Psychoedukację może prowadzić lekarz psychiatra bądź terapeuta. Spotkania psychoedukacyjne i rzetelnie przekazane informacje pomogą w istotny sposób rodzinie zrozumieć zachowania chorego.

Schizofrenia – hospitalizacja

W ostrym przebiegu epizodu schizofrenii chorzy często wymagają hospitalizacji w oddziale psychiatrii. Są sytuacje, np. w napadzie w schizofrenii katatonicznej, kiedy nie ma z chorym kontaktu słownego (tzw. mutyzm), chory nie chce przyjmować posiłków i płynów. W takich sytuacjach hospitalizacja jest obligatoryjna. 

Kiedy chory jest pobudzony, agresywny, zagraża swoim zachowaniem sobie jak i innym, pobyt w oddziale psychiatrycznym także staje się koniecznością. Nagłej hospitalizacji psychiatrycznej częściej doświadczają pacjenci, którzy przyjmują leki niesystematycznie. Ośrodkami leczenia schizofrenii w Polsce są oddziały psychiatryczne.

Schizofrenia – skuteczność leczenia. Czy schizofrenia jest uleczalna?

Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy schizofrenia jest wyleczalna?. Ostre epizody schizofrenii często udaje się opanować lekami w połączeniu z psychoterapią bądź elektrowstrząsami. Należy jednak pamiętać, iż jest to choroba przewlekła, która wymaga holistycznego leczenia, także w trakcie remisji objawów. U chorych po ostrym epizodzie często część objawów pozostaje do końca życia, np. spowolnienie procesów myślowych, problemy ze skupieniem uwagi, dziwaczne zachowanie. 

Leczenie domowe schizofrenii polega na przyjmowaniu zalecanych leków, uczęszczaniu na wyznaczone zajęcia terapeutyczne, a także na prowadzeniu zdrowego trybu życia. Pacjent powinien zrezygnować z papierosów i alkoholu, prowadzić regularną aktywność fizyczną, zadbać o odpowiednią ilość snu.

Schizofrenia – jak zapobiegać nawrotom choroby?

Leczenie schizofrenii powinno być stosowane jest nie tylko w ostrym epizodzie, ale przewlekle, aby zapobiec kolejnym nawrotom ostrych objawów. Rokowanie w schizofrenii jest zależne od funkcjonowanie chorego w okresie przedchorobowym, od samego chorego, a także od jego otoczenia. W przeprowadzonych badaniach nie udowodniono, aby rodzaj schizofrenii miał wpływ na rokowanie.

  1. S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka, Psychiatria, Urban&Partner, Wrocław 2002.
  2. M. Jarema, J. Rabe–Jabłońska, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2011
  3. S. Pużyński, Leksykon psychiatrii, PZWL, Warszawa 1993
  4. J. Borowiecka-Kluza, Schizofrenia, „www.mp.pl [online], https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/78549,schizofrenia.
  5. M. Miernik–Jaeschke, Schizofrenia u dzieci i młodzieży, „www.mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/psychiatria/81287,schizofrenia–u–dzieci–i–mlodziezy.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij