Nerwica natręctw myślowych – leczenie, objawy i przyczyny

Czym jest nerwica natręctw?

Nerwica natręctw jest zaburzeniem psychicznym, które zaliczane jest do zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych ( OCD). Charakteryzuje się ona występowaniem u pacjenta natrętnych myśli (czyli myśli obsesyjnych) lub/i przymusowych zachowań (czyli zachowań kompulsyjnych). W przebiegu nerwicy natręctw chory zatem nie jest w stanie powstrzymać się od obsesyjnego myślenia o niektórych sytuacjach i rzeczach (można wtedy powiedzieć, że jest to nerwica natręctw myślowych) oraz od wykonywania niektórych czynności. 

Według dotychczasowych badań wykazano, że na nerwice natręctw cierpią tak samo często kobiety, jak i mężczyźni. Można ją zdiagnozować zarówno u starszych dzieci i u młodzieży, jak również u osób dorosłych w średnim wieku oraz u pacjentów w wieku podeszłym.

Jakie objawy daje nerwica natręctw?

Nerwica natręctw zwykle ma charakter przewlekły, w jej przebiegu zdarzają się zarówno okresy zaostrzenia, jak i okresy remisji, kiedy pacjent czuje się dobrze i w jego zachowaniu nie ma żadnych zaburzeń. Zdarza się też, choć bardzo rzadko, że u niektórych pacjentów początek nerwicy natręctw zaczyna się w ostry sposób. U pacjenta z nerwicą natręctw obecne są prawie cały czas obsesyjne myśli, mówi się wtedy o nerwicy natręctw myślowych.

Czego najczęściej dotyczą te obsesyjne myśli? Zwykle obsesyjne myśli w przebiegu nerwicy natręctw myślowych związane są ze zdrowiem pacjenta oraz jego najbliższej rodziny, do pacjenta cały czas powracają myśli dotyczące chorób, na które cierpi on lub jego rodzina. Chory myśli też ciągle o tym, jakie ewentualnie choroby mogą go spotkać, pomimo iż jest zdrowy. Obsesyjne myśli mogą też dotyczyć czystości ciała, pacjent odczuwa potrzebę zachowania jego nieskazitelnej wręcz czystości. Ponadto choroby z nerwicą natręctw myślowych cały czas zastanawia się czy na pewno wszystko zrobił, np. czy dokładnie zamknął drzwi, czy wyłączył pralkę, czy dokładnie poskładał wszystkie ubrania. Obsesyjne myśli często również mogą dotyczyć religii, własnego życia, seksu. Pacjent chory na nerwice natręctw musi też borykać się z kompulsjami, czyli z czynnościami, które są przez niego wykonywane w celu zapobiegnięcia jakiemuś wydarzeniu, które miałoby się wydarzyć, jeśli dana czynność nie zostałaby przez pacjenta wykonana.

Pacjent może ciągle myć ręce, zamykać drzwi, przestawiać niektóre przedmioty. Wykonanie takiej czynności przynosi choremu uspokojenie na bardzo krótką chwile, dlatego też po krótkim czasie chory musi daną czynność powtórzyć i wykonać ją od nowa. Należy pamiętać, że osoby z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi zdają sobie sprawę z irracjonalności swoich myśli i zachowań, jednak z powodu silnego lęku nie mogą się powstrzymać i muszą te czynności ciągle wykonywać i powtarzać. U pacjenta z nerwicą natręctw objawy są tak bardzo nasilone, że uniemożliwiają choremu codzienne normalne funkcjonowanie. Chory nie może wykonywać w normalny sposób codziennych obowiązków w domu i pracy, bowiem jego umysł cały czas pochłaniają obsesyjne myśli i nie może on skupić się na niczym innym, zaś cały czas powtarzane czynności uniemożliwiają wykonywanie czegoś innego, tym bardziej, że czynności te bardzo często pochłaniają choremu bardzo dużo czasu. Zdarza się bowiem, że mycie rak czy przekładanie książek zajmuje chorym pół dnia, a sprawdzanie czy okna lub drzwi zostały na pewno zamknięte nie pozwala na wyjście z domu i zajęcie się czymś innym. 

Jak leczy się nerwice natręctw?

Czasami stosowane są też leki należące do grupy neuroleptyków. Tak naprawdę jednak większą role od środków farmakologicznych w przypadku nerwicy natręctw odgrywa właściwie prowadzona psychoterapia. Najlepsze efekty obserwuje się u tych pacjentów, u których prowadzona jest regularnie terapia poznawczo-behawioralna oraz terapia behawioralna skupiona na technice ekspozycji i powstrzymywania reakcji.

Należy jednak pamiętać o tym, że leczenie zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych zwykle trwa długo, pacjent musi być poddawany regularnej psychoterapii, musi też pamiętać o regularnym zażywaniu leków. Tylko wytrwałość zarówno pacjenta, jak i jego lekarza prowadzącego, może przyczynić się do sukcesu i wyleczenia pacjenta z uciążliwego zaburzenia.