Bóle pleców i zbyt ciężkie plecaki u dzieci niekoniecznie idą w parze
Katarzyna Szulik

Bóle pleców i zbyt ciężkie plecaki u dzieci niekoniecznie idą w parze

Noszenie przeciążonych plecaków powoduje wady postawy i bóle kręgosłupa u dzieci – ten wniosek jest z pozoru oczywisty. Dr Steen Kamper z uniwersytetu w Sydney postanowił go zweryfikować i odkrył, że ciężar plecaka nie ma znaczenia w kontekście dziecięcych dolegliwości na tym tle.

Wspominane wnioski zostały sformułowane na podstawie wyników 69 badań nad zdrowiem dzieci prowadzonych na łącznej liczbie 72 tys. uczestników. Z ich metaanalizy opublikowanej na łamach „British Journal of Sports Medicine”, wynika, że nie ma jednoznacznego związku między wagą szkolnego plecaka a bólami kręgosłupa. Zróżnicowany charakter badań, obejmujących zarówno bezpośrednie pytania o ból kręgosłupa podczas noszenia plecaków, jak i w innych sytuacjach, potwierdza rzetelność uzyskanych wyników. 

Plecak jako wymówka dla bólu pleców

Autor badania sugeruje, że fakt, iż nie wykazało ono związku miedzy ciężkim plecakiem a bólami kręgosłupa u uczniów może wynikać z faktu, że noszenie umiarkowanie obciążonego plecaka może pomóc wzmacniać mięśnie pleców. Z kolei sytuacje, gdy nagłe i znaczące zwiększenie jego ciężaru wpływa na bóle kręgosłupa są na tyle rzadkie, że nie znalazły jednoznacznego potwierdzenia w badaniach. 

Część badań wziętych od uwagę przez naukowca uwzględniało różne ciężary plecaków i rzeczywiście wskazało na związek miedzy ich wagą a bólem pleców. W opinii dr Kampera, takie sytuacje wedle wszelkiego prawdopodobieństwa wskazuję, że dzieci doświadczające bólów pleców z innego powodu przypisują wadze swoich plecaków zbyt duży udział w rozwoju ich dolegliwości. 

Nie bagatelizujmy problemu

Celem badania było nie tyle zdyskredytowanie poglądu o poważnym wpływie przeciążonych plecaków na bóle pleców u dzieci, ale zwrócenie większej uwagi na to, że problem często bywa zbywany właśnie tym argumentem. Część dzieci doświadczających bólów pleców nie postrzega tego jako wielką niedogodność, ale niektórym mogą one przeszkodzić w aktywności fizycznej lub wpływać na samopoczucie psychiczne. Z tego względu bardzo ważne jest, by problem nie był bagatelizowany i niejako z automatu składany na karb zbyt ciężkich plecaków. 

Badanie dr Kampera nie zmienia faktu, że przeciążenie uczniowskich tornistrów jest problemem.

Zgodnie z danymi Głównego Inspektora Sanitarnego, zebranymi w ramach akcji „Lekki Tornister”, prawie połowa uczniów nosi zbyt ciężkie plecaki. Przeciążenie sprawia, że dzieci szybciej się męczą i trudniej skupiają, a ich kręgosłupy i kolana są znacznie bardziej narażone na wystąpienie rozmaitych schorzeń.

Polecane dla Ciebie

Połowa dzieci nosi zbyt ciężkie plecaki

Waga szkolnego tornistra nie powinna przekraczać 15 proc. masy ciała dziecka, jednak jak pokazuje raport GIS, w połowie przypadków ta norma nie jest spełniona. Zmianie tego stanu rzeczy służy zainicjowana we współpracy z Fundacjami Rosa i Sensoria akcja „Lekki Tornister”, w ramach której eksperci przekazują szkołom materiały informacyjne dotyczące właściwego pakowania plecaków i zwracania uwagi na właściwą postawę. Do elementów profilaktyki zalicza się nie tylko dbanie o właściwy typ, wagę i sposób pakowania plecaków, ale również o odpowiednie stanowisko do nauki oraz aktywność fizyczną. Zbyt ciężki plecak grozi wystąpieniem wad postawy, takich jak okrągłe plecy, skolioza, czy urazy stawów biodrowych, skokowych bądź kolanowych. W wyniku przeciążenia uszkodzeniu ulegają także płytki chrzęstne, co grozi zahamowaniem wzrostu dziecka.

W badaniu wykonanym w 2016 roku nieprawidłowości w wadze tornistrów stwierdzono u 60 proc. Uczniów z klas I-III, przy czyn najcięższe plecaki w stosunku do wagi ciała nosili pierwszoklasiści – problem dotyczył aż 70 proc. z nich. 

Zjawisko przeciążenia tornistrów jest znacznie mniej powszechne wśród uczniów klas gimnazjalnych. Zbyt ciężkie plecaki, o wadze przekraczającej 10 proc. masy ciała, nosiło 22 proc. uczniów w tym wieku. Ta zależność wynika w głównej mierze z faktu, że z biegiem lat ciężar podręczników zmienia się nieznacznie, natomiast waga i wzrost uczniów ulegają zdecydowanemu zwiększeniu.

Skala problemu zdaje się nie mieć większego związku z faktem udostępniania uczniom szkolnych szafek na podręczniki czy przybory. Ich obecność stwierdzono w 40 proc. szkół.
Szacuje się, że wady postawy różnego typu dotyczą od 30 do nawet 60 proc. dzieci. Większość z nich pojawia się na początku nauki, u siedmio- i ośmiolatków.

Zalecenia dotyczące noszenia plecaków

Jego tylna ścianka powinna być ukształtowana w sposób ergonomiczny i ściśle przylegać do pleców, a ciężar tornistra musi być rozłożony symetrycznie, co pozwoli na bardziej równomierne rozmieszczenie jego zawartości. Najcięższe przedmioty powinny znajdować się na dnie plecaka, a najlżejsze na jego wierzchu. Bardzo ważnym elementem są długie i szerokie szelki, ułatwiające zakładanie i zdejmowanie tornistra, a szelki wspomagające mogą znaleźć się również z przodu klatki piersiowej i na biodrach. Ogromnie ważnym i często ignorowanym przez uczniów zaleceniem jest noszenie tornistra na obu ramionach. 

Stosowanie się do wytycznych jest jednym ze sposobów na uniknięcie rozwoju skoliozy, która należy do najczęstszych wad postawy diagnozowanych u dzieci. Może być wynikiem wad wrodzonych lub złych nawyków, związanych na przykład z brakiem ruchu, przyjmowaniem nieprawidłowej pozycji podczas siedzenia lub zbytnim obciążaniem kręgosłupa. W tym wypadku mamy do czynienia z tzw. skoliozą idiopatyczną, stanowiącą około 85 proc. wszystkich diagnozowanych przypadków tego defektu. Mocno rozwinięta skolioza wpływa na postawę w bardzo widoczny sposób, a dolegliwości z nią związane wiążą się z trudnościami w poruszaniu się i wpływają na funkcjonowanie układu krążeniowego i oddechowego. Pod wpływem skrzywienia może dojść do deformacji klatki piersiowej oraz nacisku na płuca i serce, co grozi niewydolnością tych narządów. 

Źródło: iflscience.com, Polska Agencja Prasowa, Dziennik Gazeta Prawna

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij