Pacjenci zyskają nowe prawa

Na uwagę zasługują zwłaszcza zmiany w kwestii prawa do leczenia bólu, do tej pory obowiązujące jedynie w przypadku pacjentów znajdujących się w stanie terminalnym, a więc bez szans na wyleczenie. Jeśli nowelizacja zostanie przyjęta przez Sejm, każdy pacjent, niezależnie od typu schorzenia, wieku czy miejsca pobytu, ma mieć prawo do skutecznego leczenia bólu. Oznacza to, że personel medyczny musi stosować leki i dawki nie wedle własnego uznania, ale w sposób pozwalający ulżyć choremu w cierpieniu.

NIK i RPO apelują o lepsze leczenie bólu

To z pozoru oczywiste założenie do tej pory nie było obwarowane przepisami, przez co w wielu szpitalach procedury związane z leczeniem bólu, za wyjątkiem pooperacyjnego, nie są wdrażane. Uwagę na ten stan rzeczy zwróciła Najwyższa Izba Kontroli, która w listopadzie ubiegłego roku rozpoczęła ogólnopolską kontrolę dostępności terapii przeciwbólowej w siedmiu województwach: dolnośląskim, łódzkim, podlaskim, pomorskim, świętokrzyskim wielkopolskim i zachodniopomorskim. 

Na brak systemowych rozwiązań w kwestii leczenia bólu zwracał uwagę także Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. W piśmie skierowanym do Ministra Zdrowia wiosną 2016 roku podkreślał, że zapewnienie pacjentom dostępu do środków leczenia bólu to obowiązek państwa, który jest powszechnie zaniedbywany. Tak stanowi między innymi wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, zgodnie z którym narażanie pacjenta na chroniczny ból przez zaniechanie lub nieadekwatną pomoc jest równoznaczne z nieludzkim i poniżającym traktowaniem naruszającym konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. W opinii Bodnara obok koniecznych rozwiązań systemowych, leczenie bólu powinno być ujęte w procesie edukacji przyszłych lekarzy, którzy nie są uczeni diagnostyki i leczenia go na szeroką skalę.

Każdy pacjent ma prawo domagać się od lekarza nie tylko leczenia choroby, ale także ulżenia w bólu, jednak bez standardów te zalecenia są fikcją. Zmiana przepisów może to zmienić i tym samym dostosować polskie prawo do wymogów narzuconych przez Europejską Konwencję Praw Człowieka. 

Dostęp do dokumentacji będzie łatwiejszy

Wśród innych zmian ujętych we wspomnianej nowelizacji znajdują się przepisy o dostępie do dokumentacji medycznej. Zgodnie z nimi, chorzy chcący wypożyczyć swoją dokumentację będą zobowiązani do poświadczenia tego faktu podpisem i zwrócenia jej bez zwłoki, co ma zapobiec przywłaszczaniu. Zmiany przewidują jednak możliwość dokonywania kopii dokumentów, co wcześniej nie było możliwe. Dodatkowo, jeśli zechcemy mieć wgląd do dokumentów w wersji elektronicznej, będziemy mogli uzyskać je przez internet. Nowelizacja precyzuje także, kto będzie miał dostęp do dokumentów pacjenta po jego śmierci. Ma to być osoba upoważniona przez pacjenta lub będąca jego ustawowym przedstawicielem w chwili śmierci, która zyska nie tylko wgląd w dokumentację, ale też prawo do dokonania kopii.

Poszerzyć ma się także krąg osób mogących informować o stanie zdrowia pacjenta. Do tej pory był to wyłącznie lekarz lub pielęgniarka, a po nowelizacji do tego grona dołączą przedstawiciele innych zawodów medycznych, w tym ratownicy medyczni i fizjoterapeuci, pod warunkiem, że informacja jest przekazywana w ramach udzielanych świadczeń zdrowotnych. 

Źródło: Rzeczpospolita