Uczulenie na truskawki u dzieci i dorosłych – objawy i leczenie

Alergia na truskawki może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Najczęstszą reakcją alergiczną na ten owoc są zmiany skórne i dolegliwości w jamie ustnej, ale mogą także pojawić się objawy ze strony układu pokarmowego i inne symptomy. Jak wygląda rozpoznanie i leczenie uczulenia na truskawki?

1. Skąd się bierze alergia na truskawki?
2. Alergia na truskawki u dzieci i dorosłych
3. Alergia na truskawki – przyczyny
4. Uczulenie na truskawki – objawy
5. Uczulenie na truskawki. Co podać?
6. Leczenie uczulenia na truskawki. Na czym polega?
7. Alergia na truskawki – podsumowanie

Skąd się bierze alergia na truskawki?

Alergia na truskawki to efekt nadmiernej reakcji układu odpornościowego na niektóre białka obecne w tych owocach, które organizm błędnie interpretuje jako zagrożenie. Głównym winowajcą jest zazwyczaj białko Fra a1, ale inne związki zawarte w truskawkach także mogą wywołać dolegliwości – szczególnie u osób z wcześniej zdiagnozowaną alergią wziewną lub tzw. zespołem alergii jamy ustnej.

Podczas kontaktu z alergenem organizm uwalnia histaminę i inne substancje prozapalne, co skutkuje objawami, takimi jak świąd skóry, opuchlizna warg, wysypka czy dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Ciężkie reakcje – choć rzadkie – mogą wystąpić zwłaszcza u osób ze współistniejącymi chorobami alergicznymi. Ciekawym zjawiskiem jest częstsze występowanie alergii na truskawki u dzieci z południowej Europy, co może być powiązane z sezonowym i intensywnym spożyciem świeżych owoców.

Diagnoza wymaga konsultacji ze specjalistą – alergologiem – oraz wykonania testów skórnych i oznaczenia przeciwciał IgE.

Alergia na truskawki u dzieci i dorosłych

Objawy uczulenia mogą pojawić się zarówno u najmłodszych, jak i u dorosłych. Wysypka, która jest częstym symptomem, może mieć różny stopień nasilenia w zależności od rodzaju alergii (IgE-zależna lub kontaktowa).

Według badań, opublikowanych w czasopiśmie „Journal of Investigational Allergology and Clinical Immunology”, wśród dzieci z rejonów śródziemnomorskich podejrzewanych o uczulenie na truskawki tylko niewielka część faktycznie wykazywała alergię potwierdzoną testami. W wielu przypadkach zaczerwienienia w okolicach ust wynikały z drażniącego działania kwasów owocowych, a nie z reakcji alergicznej. Truskawki zawierają również inne potencjalnie uczulające białka, takie jak Fra a3 i Fra a4, które mogą stanowić problem dla osób uczulonych na pyłki brzozy lub inne owoce z rodziny różowatych.

Statystycznie około 3–4% dzieci poniżej 2. roku życia doświadcza alergii na truskawki. W wielu przypadkach dolegliwości te zanikają z wiekiem i u dorosłych występują sporadycznie – szacuje się, że dotyczą mniej niż 1% populacji.

Alergia na truskawki – przyczyny

Najczęstszym alergenem jest białko Fra a1. Dodatkowo u osób uczulonych na lateks może dojść do tzw. zespołu lateksowo-owocowego, czyli krzyżowej reakcji immunologicznej na podobne struktury białkowe obecne w niektórych owocach, w tym właśnie w truskawkach.

Uczulenie na truskawki – objawy

Uczulenie na truskawki może dawać różnorodne objawy, obejmujące skórę, układ oddechowy oraz pokarmowy. Jednym z najczęstszych symptomów jest występowanie reakcji skórnych wokół ust bezpośrednio po spożyciu truskawek. W niektórych przypadkach objawy alergii na truskawki mogą pojawić się również po kontakcie skóry z owocem lub jego sokiem. W zależności od stopnia nadwrażliwości oraz indywidualnych predyspozycji symptomy mogą mieć łagodny lub bardziej nasilony charakter.

Symptomy reakcji alergicznej na truskawki:

• zaczerwienienie i wysypka, głównie wokół ust,
• świąd, pieczenie, mrowienie w ustach i gardle,
• pokrzywka, grudki skórne,
• kaszel, trudności w oddychaniu, świszczący oddech,
• katar, zatkany nos,
• ból brzucha, mdłości, biegunka,
• zawroty głowy, uczucie osłabienia.

U niektórych objawy pojawiają się dopiero po kilku godzinach, szczególnie jeśli reakcja obejmuje układ pokarmowy.

Po jakim czasie pojawia się reakcja alergiczna na truskawki?

Objawy alergii na truskawki mogą pojawić się w różnym czasie po kontakcie z alergenem, a przebieg reakcji zależy od mechanizmu odpowiedzi immunologicznej oraz indywidualnej wrażliwości organizmu. W większości przypadków symptomy rozwijają się stosunkowo szybko. Reakcje natychmiastowe, pojawiające się do 30 minut po zjedzeniu truskawek, należą do najczęściej obserwowanych. U niektórych osób reakcje pojawiają się z opóźnieniem – nawet do kilku godzin po spożyciu truskawek – i dotyczą głównie przewodu pokarmowego.

Jak wygląda wysypka po truskawkach i ile trwa?

Zazwyczaj zmiany skórne związane z alergią na truskawki utrzymują się od kilku godzin do 2–3 dni. U osób z atopowym zapaleniem skóry (AZS) lub w przypadku cięższych reakcji mogą jednak występować dłużej. W takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub alergologiem.

Uczulenie na truskawki. Co podać?

Najważniejszym krokiem w zniwelowaniu objawów uczulenia na truskawki jest całkowite wykluczenie tych owoców z jadłospisu oraz unikanie produktów, które mogą je zawierać – nawet w postaci dodatku smakowego.

W łagodnych przypadkach pomocne będą leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty. Jeśli pojawią się objawy ze strony układu oddechowego (np. duszność), konieczne może być zastosowanie wziewnych leków sterydowych lub udzielenie pomocy medycznej.

W przypadku osób z historią silnych reakcji alergicznych (wstrząs anafilaktyczny) lekarz może zalecić noszenie przy sobie ampułkostrzykawki z adrenaliną – lekiem ratującym życie, podawanym domięśniowo w razie potrzeby.

Leczenie uczulenia na truskawki. Na czym polega?

Obecnie nie istnieje skuteczna forma trwałego wyleczenia alergii na truskawki. Podstawową metodą zapobiegania objawom jest unikanie kontaktu z alergenem. W przypadku wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych takich jak anafilaksja konieczne jest zastosowanie adrenaliny.

W łagodniejszym przebiegu alergii na truskawki możliwe jest złagodzenie symptomów za pomocą leków przeciwhistaminowych. U dzieci reakcje alergiczne mogą z czasem ustąpić, jednak u niektórych osób nadwrażliwość utrzymuje się do końca życia.

Alergia na truskawki – podsumowanie

Alergia na truskawki to wynik nieprawidłowego działania układu odpornościowego na białka zawarte w owocach. Objawy mogą mieć różny przebieg – od wysypek po duszności i problemy żołądkowe. Diagnoza oraz odpowiednie postępowanie (unikanie truskawek i leczenie objawowe) to kluczowe kroki w kontrolowaniu reakcji alergicznej. W każdym przypadku warto skonsultować się z lekarzem w celu dobrania najlepszego rozwiązania dopasowanego do indywidualnych potrzeb.