
Nadwrażliwość zębów – jak ją rozpoznać i leczyć?
Ból, ale jaki?
Odczucia bólowe w przypadku nadwrażliwośći zębiny różnią się znacznie,ból nawet u tego samego pacjenta, ze względu na różną budowę zębów oraz indywidualny dla każdego próg odczuwania bólu. Dolegliwości występują najczęściej długotrwale o różnym nasileniu: od bólu łagodnego lub umiarkowanego do bólu silnego i ostrego.
Ból pojawia się nagle, po zadziałaniu bodźca go wywołującego. Wraz z niwelacją bodźca ból ustępuje.
Ból może być spowodowany:
- bodźcami termicznymi – gorące oraz zimne napoje i pożywienie, zimne powietrze
- bodźcami chemicznymi – kwaśne napoje i pożywienie
- bodźcami osmotycznymi – mocno słodkie lub słone napoje i posiłku
- bodźcami mechanicznymi – szczotkowanie zębów, nitkowanie zębów, dotyki, zakładanie i zdejmowanie protez, badanie stomatologiczne
W zdecydowanej większości przypadków pacjenci skarżą się na wrażliwość na zimno. Większość zębów jest jednak wrażliwa na więcej niż jeden bodziec, a w dodatku nie wszystkie zęby reagują na ten sam bodziec. To wszystko powoduje, że dolegliwości są bardzo różnorodne.
U kogo najczęściej?
Częstość występowania nadwrażliwości w populacji osób dorosłych waha się od 8 do 57%. Tak duży przedział wynika z różnych kryteriów diagnostycznych podczas przeprowadzonych badań. Nadwrażliwość pojawia się zazwyczaj w wieku 20-49 lat ze szczytem występowania w czwartej dekadzie życia (30-39 lat). Dotyka nieco częściej kobiet niż mężczyzn. Dotyczy zwykle kłów, a następnie zębów przedtrzonowych i siekaczy.
Leczenie w domu
Pierwszym krokiem w eliminacji nadwrażliwości jest znalezienie jej przyczyny, czyli przyczyny utraty szkliwa lub cementu (tkanka pokrywająca korzeń zęba) i zapobieganie dalszej utracie.
Utrata ta może wynikać między innymi z nieprawidłowego szczotkowania zębów, zbyt częstego spożywania kwaśnych napojów (rozpuszczających tkanki zęba), występowania refluksu lub częstych wymiotów, przeprowadzonego wybielania zębów lub zgrzytania zębami w nocy.
W celu ochrony tkanek zębów przed dalszym niszczeniem należy:
- używać miękkiej szczoteczki do zębów
- szczotkować zęby prawidłową techniką, po instruktażu lekarza dentysty
- wyeliminować kwaśne pożywienie z diety (m.in. unikać napojów typu coca-cola, napojów energetycznych, napojów cytrynowych)
- unikać stosowania nadmiernej ilości pasty do zębów
- unikać szczotkowania zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnego pożywienia, po wymiotach (jamę ustną należy przepłukać, a zęby szczotkować po upływie około 2 godzin)
- unikać nadmiernego ucisku na szczoteczkę
- unikać nieprawidłowego stosowania wykałaczek i nici do zębów
Dodatkowo należy stosować pastę oraz płukankę do zębów nadwrażliwych (typu sensitive). Istnieje wiele dostępnych na rynku past do zębów nadwrażliwych – pasty zawierające:
- fluor,
- fluor i sole potasu,
- chlorek strontu,
- octan strontu i fluor,
- fosfopeptyd kazeiny,
- fosfokrzemian wapniowo-sodowy i fluor,
- argininę, węglan wapnia i fluor.
Najlepiej spytać lekarza dentystę, którą pastę najbardziej poleca w konkretnym przypadku. Taką pastą należy oczyszczać zęby minimum 2 razy dziennie. Dodatkowo zaleca się wcieranie powyższych past w miejsca nadwrażliwe lub stosowanie w postaci okładów na specjalnych łyżkach – 2 razy dziennie przez 5 minut. Efekt terapeutyczny zazwyczaj uzyskuje się po około 2 tygodniach stosowania.
Leczenie w gabinecie
Jeśli jednak dolegliwości bólowe nie ustępują lub od początku silne dolegliwości bólowe dotyczą 1-2 zębów, lekarz może zdecydować o konieczności przeprowadzenia zabiegu w gabinecie. Lekarz aplikuje środek desensytyzujący (znoszący nadwrażliwość) na zęby. Są to między innymi środki zawierające związki fluoru (wodne roztwory, żele, lakiery fluorkowe), związki wapnia, związki potasu lub środki do uszczelniania/ odizolowania zębiny.