Czy w ciąży można leczyć zęby – co warto wiedzieć?

Wpływ ciąży na stan jamy ustnej

W okresie ciąży wzrasta ryzyko chorób jamy ustnej. Okres ten sprzyja pojawianiu się ognisk próchnicowych i osłabieniu szkliwa. Częściej powstają zmiany chorobowe na błonie śluzowej jamy ustnej i w tkankach przyzębia. U przyszłych matek wzrasta liczba bakterii próchnicotwórczych w jamie ustnej oraz zmniejsza się wydzielanie śliny. Dodatkowo, często występujące refluks żołądkowo-przełykowy i wymioty powodują niszczenie (rozpuszczanie) szkliwa zębów. W ciąży zmienia się również dieta pacjentek – kobiety ciężarne częściej podjadają między posiłkami oraz w większej ilości spożywają węglowodany. Wszystkie te czynniki mają negatywny wpływ na stan jamy ustnej pacjentek ciężarnych.

Profilaktyka

Prawidłowa higiena oraz profilaktyka rozwoju próchnicy jest bardzo istotna w tym okresie. Zalecane jest dwukrotne w ciągu dnia szczotkowanie zębów pastą z fluorem oraz codzienne nitkowanie zębów. Powinno się również stosować dwa razy dziennie bezalkoholowe płukanki do jamy ustnej. Dodatkowo rekomendowane jest stosowanie środków z dodatkiem ksylitolu np. gum do żucia. W okresie wymiotów należy płukać jamę ustną wodą lub roztworem sody oczyszczonej (łyżeczka do herbaty na szklankę przegotowanej, schłodzonej wody). Oczywiście należy również jak najszybciej zwalczyć istniejące ogniska próchnicy.

W trakcie ciąży powinno się odbyć dwie wizyty profilaktyczne – pierwszą w 3. – 4t., a następną w 8. miesiącu ciąży. Następnie po narodzinach od 6. miesiąca należy się co pół roku zgłaszać do lekarza dentysty.

Dieta

Ważnym elementem jest również właściwe odżywianie się przyszłej matki – posiłki powinny być spożywane regularnie, być bogate w białko, witaminy, sole mineralne. Spożycie cukrów oraz przekąsek powinno być ograniczone. Zrównoważona dieta umożliwia właściwie formowanie i mineralizację tkanek zębów dziecka. Suplementacja wapnia sprzyja redukcji ryzyka rozwoju próchnicy u dzieci o 27%.

Leczenie stomatologiczne w ciąży

Leczenie ubytków próchnicowych u kobiet ciężarnych powinno być przeprowadzone jak najszybciej, zasadniczo można je przeprowadzić w każdym okresie ciąży. Znieczulenie miejscowe jest dobrze tolerowane przez kobiety w ciąży, należy jednak koniecznie powiedzieć lekarzowi o swoim stanie, aby zaordynował odpowiedni anestetyk. Drugi trymestr ciąży jest uważany za najlepszy okres do usunięcia kamienia nazębnego lub ekstrakcji zębów.  Poza tym okresem zabiegi chirurgiczne wykonywane są jedynie ze wskazań nagłych takich jak silny ból, stany ropne, obrzęki itd. W razie możliwości wystąpienia powikłań związanych z odłożeniem pilnego leczenia stomatologicznego, konieczne jest wykonanie zabiegu mimo ryzykownego okresu ciąży (pierwszy i trzeci trymestr). Jednakże każdy przypadek lekarz powinien rozważyć indywidualnie.

Zdjęcia rentgenowskie w ciąży

Mimo powszechnej opinii badania wykazują, że pojedyncze zdjęcia zębowe nie mają niekorzystnego wpływu na przebieg ciąży, w tym częstość wad wrodzonych, porodów przedwczesnych lub zmniejszenie masy noworodka.

Antybiotyki i środki przeciwbólowe

Mimo, że podawania leków kobietom w ciąży powinno się unikać, istnieją sytuacje, gdy powstrzymanie się od ich ordynacji może mieć znacznie gorszy wpływ na przebieg ciąży. W przypadku wystąpienia ropni, zapalenia kości lub potrzeby zastosowania osłony antybiotykowej u pacjentki ciężarnej, podanie antybiotyku jest konieczne. Najczęściej zalecanymi antybiotykami u kobiet ciężarnych są penicyliny, lecz o ich wyborze i dawce zawsze decyduje lekarz. W przypadku silnych dolegliwości bólowych przyjęcie leków przeciwbólowych również może okazać się konieczne. 

Najbezpieczniejszym lekiem dla kobiet ciężarnych jest paracetamol, jednak nie można przekroczyć dawki 4g na dzień. W ostatnim trymestrze ciąży bezwzględnie przeciwwskazane jest przyjmowanie aspiryny, ibuprofenu oraz opioidów!