Powody nocnego moczenia oraz czynniki zwiększające ryzyko jego wystąpienia

W życiu każdego małego dziecka przychodzi taka chwila, gdy rodzice podejmują próbę odstawienia pieluchy. Najczęściej jest to okres około drugiego roku życia. Niektóre maluchy szybko nabywają tę umiejętność, a niektóre potrzebują trochę więcej czasu i zaangażowania rodziców. Czasami zdarza się tak, że mały człowiek kontroluje mocz w ciągu dnia, a nocą nadal moczy łóżko. Badania pokazują, że wiele rodzin każdej doby musi stawić czoła wyzwaniu jakim jest nocne moczenie. Zjawisko to jest bardzo powszechne u małych dzieci, ale występuje także u nastolatków, a nawet dorosłych.

Kiedy w ogóle można mówić o nocnym moczeniu? Powtarzający się fakt mokrego łóżka wywołuje napięcie i stres w rodzinie. Szybko pojawia się myśl i pytanie, czy to już jest moczenie nocne. Na szczęście temu zaburzeniu poświęcono wiele uwagi dzięki czemu powstały kryteria definiujące czym ono w istocie jest. Według medycznej klasyfikacji o moczeniu nocnym można mówić nie wcześniej niż około piątego roku życia. Wcześniejsze epizody powinny być traktowane jako norma rozwojowa, która zwyczajnie może się przytrafić. Nawet jeśli charakteryzuje ją pewna powtarzalność. Kryteria medyczne zaś mówią o konieczności przynajmniej dwukrotnego zmoczenia w ciągu jednego tygodnia przez okres co najmniej trzech miesięcy.

Dokładne ustalenie powodów moczenia nocnego nie jest proste i wymaga dokładnej i często długotrwałej analizy. Najczęściej są to:

• Zbyt mała pojemność pęcherza (mały pęcherz nie jest w stanie utrzymać moczu przez całą noc);
• Wielomocz z niedostateczną produkcją hormonu wazopresyny (wazopresyna zagęszcza mocz, co widać w porannej próbce moczu);
• Opóźnienie w dojrzewaniu struktur centralnego układu nerwowego ( jeśli ścieżki przewodzenia nie są dostatecznie dojrzałe, pojawia się trudność w „przekazywaniu” informacji pomiędzy wypełnionym pęcherzem a mózgiem);

A co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia moczenia nocnego?

• Między innymi wypijanie napojów przed snem, zwłaszcza z zawartością kofeiny (działa moczopędnie), jak np. coca-cola, kawa, herbata.
• Ponad to moczeniu sprzyjają zaparcia. Masy kałowe, wypełniająca odbytnicę może powodować ucisk na pęcherz, co utrudnia jego kontrolę.
• Uwarunkowanie genetyczne. Jeśli jedno lub obydwoje z rodziców moczyło się w dzieciństwie, jest większe prawdopodobieństwo wystąpienia tej trudności u dziecka.
• Infekcje układu moczowego.
• Trudności w nauce i w zachowaniu dziecka, w szczególności występowanie nadpobudliwości psychoruchowej (adhd).
• Choroby, takie jak cukrzyca. Także zespół bezdechu śródsennego, który prowadzi do niedotlenienia mózgu. Do niedotlenienia przyczyniają się także przerośnięte migdałki, co objawia się chrapaniem.
• Stres oraz ważne wydarzenia. Konflikty w domu, przemoc, pojawienie się młodszego rodzeństwa, niepowodzenia z rówieśnikami, przeprowadzka, pójście do szkoły, hospitalizacja itd. mogą wpływać na pojawienie się moczenia. Oprócz tego ekscytacja czy ważne, nacechowane intensywnymi emocjami (często pozytywnymi) wydarzenia w ciągu dnia.

Mimo, że moczenie prawie zawsze znika wraz z wiekiem nie należy nie zapominać o jego efektach ubocznych, jakim jest rodzący się wstyd i częste izolowanie się społeczne małych ludzi. Nieprawidłowe reagowanie środowiska może doprowadzić do utraty poczucia własnej wartości i problemów z przystosowaniem się, które są już zdecydowanie trudniejsze do odbudowania. W związku z tym ważne by nie traktować moczenia jak tabu i pewnego rodzaju złośliwości lub lenistwa ze strony dziecka, lecz budować świadomość na temat tej trudności. Ważne jest także zwrócenie się o pomoc do specjalisty, który pomoże wyjaśnić przyczynę trudności oraz ustalić plan pomocy dziecku i całej rodzinie.