Dziecko na piersiach mamy
Stefania Kumor

KTO MA WIEDZIEĆ… jak wytwarza się pokarm w piersiach?

Mitów dotyczących laktacji jest bardzo dużo. Skąd bierze się mleko w piersiach i czy to możliwe, że w ogóle się nie pojawi? Czy może zdarzyć się tak, że mleko w piersiach zwarzy się w upalny dzień? Skąd organizm wie, że powinien zacząć produkcję mleka i jak to się dzieje, że pokarm wypływa z piersi? Na takie i podobne pytania odpowiedzi warto szukać w sprawdzonych źródłach i potwierdzać je badaniami naukowymi.

Jak przebiega proces laktacji?

Laktacja, czyli proces powstawania i wydzielania pokarmu, rozpoczyna się już w trakcie ciąży. Proces laktacji jest regulowany przez trzy mechanizmy: hormonalny, neurohormonalny i autokrynny. Pokarm powstaje już w czasie ciąży – laktacja rozpoczyna się ok. 16-22 tygodnia ciąży. W tym czasie rozwijają się pęcherzyki mleczne i sieć przewodów mlecznych. Natomiast tuż po porodzie, wraz z momentem urodzenia się łożyska, spada poziom estrogenów i progesteronu, a stopniowo rośnie stężenie prolaktyny – uruchamia się (zablokowana dotąd) kaskada hormonalna, którą nazywa się kompleksem laktogennym. Kompleks laktogenny to mieszanka hormonów, biorących udział we wszystkich etapach cyklu laktacyjnego, w skład której wchodzą: progesteron, estrogeny, prolaktyna, insulina i insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1, kortyzol, somatotropina oraz hormony tarczycy. Ważną rolę odgrywa również oksytocyna, która odpowiada za wypływ pokarmu z piersi.

Pozytywne sprzężenie zwrotne

Organizm automatycznie wie, że powinien zacząć produkcję mleka w piersiach. Biologicznie i anatomicznie przygotowuje się na to od II trymestru ciąży, a sama laktacja jest integralną częścią cyklu rozrodczego. Laktacja – o ile nie ma się zmniejszonej lub w ogóle niewykształconej tkanki gruczołowej w piersiach – działa na zasadzie pozytywnego sprzężenia zwrotnego, co oznacza, że im częściej dziecko będzie ssało pierś, tym więcej mleka organizm wyprodukuje. Natomiast im mniejsza stymulacja piersi, tym mniej pokarmu w czasie laktacji. Właśnie dlatego tak ważne jest – szczególnie w czasie stabilizowania się laktacji przez pierwsze 4-6 tygodni po porodzie – przystawianie noworodka do piersi „na żądanie”, nie mniej niż 8 razy na dobę.

Na sprzężenie zwrotne składają się dwa mechanizmy:

  • odruch wytwarzania pokarmu, tzw. odruch prolaktynowy,
  • odruch wypływania pokarmu, tzw. odruch oksytocynowy.

Powiązane produkty

Jak zatem działają oba te mechanizmy?

Odruch prolaktynowy

Podczas ssania piersi dziecko stymuluje brodawkę sutka, tym samym stymulując zakończenia nerwowe. Poprzez nerwy do mózgu matki (a konkretniej – do przysadki mózgowej) trafia sygnał, że potrzebna jest zwiększona produkcja prolaktyny. Hormon ten, wyprodukowany w przednim płacie przysadki mózgowej, trafia do krwiobiegu, a stamtąd – do receptorów prolaktynowych, znajdujących się na ściankach pęcherzyków mlecznych. W ten sposób mleko syntezuje się i wydziela do światła pęcherzyków mlecznych.

Na DOZ.pl zobacz akcesoria do laktacji

Odruch oksytocynowy

Podczas ssania piersi dziecko stymuluje brodawkę sutka, drażniąc przy tym zakończenia nerwowe, które wysyłają bodziec do tylnego płata przysadki mózgowej, gdzie produkowana jest oksytocyna. Drogą naczyń krwionośnych oksytocyna dociera do gruczołu piersiowego. Oksytocyna powoduje skurcz komórek mioepitelialnych – maleńkich komórek mięśniowych (oksytocyna „macza palce” w skurczach mięśni, bo przecież odpowiada też za skurcze mięśni macicy w czasie porodu), które otaczają pęcherzyki i przewody mleczne – powodujący wypływ mleka. Kiedy mleko wypływa poprzez ujścia kanalików mlecznych, dziecko ssie pierś i opróżnia ją, a cały cykl odruchu oksytocynowego może zacząć się na nowo.

Zwrotny inhibitor laktacji (FIL)

Jest wiele trudnych medycznych słów i terminów, które występują w opisywaniu procesu laktacji. Dlatego trudno brzmiące terminy warto szczegółowo opisywać, żeby mogły stać się łatwiejsze w odbiorze. FIL (ang. feedback inhibitor of lactation) to czynnik regulujący produkcję mleka na zasadzie „popytu i podaży”. Dzięki temu gruczoły piersiowe wytwarzają więcej mleka, kiedy są „puste”, a mniej mleka, kiedy są przepełnione. Kiedy pęcherzyki mleczne są pełne mleka, zmienia się kształt receptorów prolaktynowych, przez co kolejne cząsteczki prolaktyny nie mogą się z nimi łączyć, a to z kolei sprawia, że spowolniona jest synteza pokarmu. Natomiast gdy pierś jest opróżniana, receptory prolaktynowe powracają do swojego pierwotnego kształtu, dzięki czemu odblokowuje się produkcja mleka.

Skąd będę wiedzieć, czy skład mojego mleka jest wystarczająco dobry?

Skład mleka zależy od potrzeb dziecka i jest niejako „skrojony na miarę”. Bez względu na to, czy poród nastąpił o czasie, czy był przedwczesny – mleko własnej mamy będzie dla noworodka optymalne. Pokarm zmienia się w ciągu doby – ma inny skład w nocy, a inny w ciągu dnia. Zawsze zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze i substancje bioaktywne, jakich akurat w danym momencie potrzebuje dziecko. To mit, że mleko może być „za chude” albo „zepsute”.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rzeżączka – objawy, przyczyny i leczenie

    Rzeżączka należy do chorób przenoszonych drogą płciową. Wywołuje ją dwoinka rzeżączki, należąca do bakterii Gram-ujemnych. Stwierdzono występowanie rzeżączki u kobiet i u mężczyzn. W zależności od płci choroba daje jednak inne objawy: u kobiet powoduje zwykle zapalenie kanału szyjki macicy, a u mężczyzn – zapalenie cewki moczowej. W leczeniu rzeżączki stosuje się antybiotyki – w porę podjęta terapia daje duże szanse na pełne wyleczenie.

  • Antykoncepcja w ciąży – czy należy ją stosować?

    Antykoncepcja i ciąża są tematami wzajemnie się wykluczającymi, ponieważ z założenia stosowanie metod antykoncepcyjnych ma zapobiegać nieplanowanemu zapłodnieniu. Zdarza się jednak, że pomimo korzystania ze środków zabezpieczających kobieta zajdzie w ciążę.

  • Prezerwatywy dla kobiet – czy istnieją? Jak działają?

    Prezerwatywa kobieca jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które nie chcą lub nie mogą stosować inwazyjnej bądź doustnej antykoncepcji hormonalnej, przy oporze partnera do stosowania męskiego kondomu oraz u pań zmagających się z suchością pochwy.

  • Seks tantryczny – na czym polega? Jak uprawiać tantrę?

    W seksie tantrycznym najważniejszą rolę odgrywają zmysły, bliskość i przeżycia duchowe partnerów. Jego celem nie jest jak najszybsze uzyskanie orgazmu, ale harmonijne połączenie się z partnerem w jedną całość. Miłość tantryczna to, prościej mówiąc, bardziej świadomy stosunek, który niesie za sobą wiele korzyści. Na czym polega seks tantryczny?

  • Uzależnienie od pornografii – jak je leczyć?

    Uzależnienie od pornografii to coraz częstszy problem, który dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Z każdym rokiem wzrasta bowiem liczba portali oferujących bezpłatne filmy pornograficzne, co przekłada się na zwiększenie liczby osób uzależnionych w coraz to młodszym wieku. Jakie są objawy uzależnienia od oglądania filmów pornograficznych? Jak leczyć uzależnienie od pornografii?

  • Spirala antykoncepcyjna – wady, zalety, cena. Jak działa wkładka wewnątrzmaciczna?

    Wkładka domaciczna, często określana jako spirala antykoncepcyjna, to jedna z najczęstszych metod zapobiegania ciąży w krajach wysoko rozwiniętych. Cechuje ją nie tylko wygoda w użytkowaniu, ale również bardzo wysoka skuteczność. Czym jest wkładka antykoncepcyjna oraz na jak długo się ją zakłada?

  • Molestowanie seksualne – przejawy, jak sobie radzić w takiej sytuacji? Gdzie zgłosić?

    Statystyki pokazują, że co piąta osoba pada ofiarą molestowania seksualnego w pracy. Według raportu Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER aż 87 proc. kobiet doświadczyło w swoim życiu zachowania, które mogłoby zostać uznane za molestowanie seksualne. Nie oznacza to jednak, że problem ten nie dotyczy mężczyzn. Molestowanie seksualne może bowiem dotyczyć obu płci. Co można uznać za molestowanie seksualne? Gdzie je zgłosić?

  • Jak osiągnąć orgazm pochwowy?

    W toku ewolucji gatunek ludzki, jako jeden z niewielu w królestwie zwierząt, rozwinął dodatkową korzyść z odbywania stosunku płciowego. W większości przypadków zwierzęta inicjują stosunki seksualne jedynie w celu zapłodnienia samicy. Jest to napędzane wewnętrznym instynktem, dzięki któremu gatunek ma większe szanse na przetrwanie. Z kolei ludzie i... delfiny podczas stosunku płciowego dążą dodatkowo do czerpania przyjemności. Szczytem osiąganej satysfakcji seksualnej jest orgazm odczuwany zarówno przez osobniki płci żeńskiej, jak i męskiej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij