Ból zęba przy nagryzaniu – co oznacza taki objaw?

Przyczyną pojawienia się bólu zęba przy nagryzaniu może być schorzenie miazgi, najczęściej jest to zapalenie tkanek okołowierzchołkowych. Bywa, że dolegliwości pojawiają się także przy ucisku i opukiwaniu. U pacjentów leczonych kanałowo z powodu zapalenia miazgi – pomimo jej usunięcia, opracowania i wypełnienia kanałów – pojawia się ból pozabiegowy. Innymi przyczynami bólu przy nagryzaniu mogą być: próchnica oraz choroby dziąseł i przyzębia. Jak sobie radzić z bólem?

Dlaczego ząb boli przy nagryzaniu – przyczyny

Większość ostrych stanów bólowych w stomatologii związana jest z patologią miazgi i tkanek okołowierzchołkowych. Wnętrze zęba zarówno w obrębie korony, jak i korzenia wypełnia bogato unaczyniona i unerwiona tkanka zwana miazgą. Gałązki naczyniowe i włókna nerwowe wnikają do środka zęba przez otwór zlokalizowany na szczycie korzenia czy korzeni – w przypadku zębów wielokorzeniowych. Stan zapalny miazgi, najczęściej spowodowany próchnicą, prowadzi do szeregu zmian, w wyniku których pojawiają się trzy ciekawe zjawiska:

• allodynia – obniżenie progu bólu do tego stopnia, że ząb zaczyna reagować nawet na nieszkodliwe bodźce, np. opukiwanie,
• hiperalgezja – zwiększenie odczuwania bólu,
• ból odniesiony – odczuwanie bólu w miejscu odległym.

Ból podczas gryzienia i po opukiwaniu – na co wskazuje?

Ból przy nagryzaniu i opukiwaniu może wystąpić zarówno przy zapaleniach miazgi, jak i zapaleniu tkanek okołowierzchołkowych.

W odwracalnym zapaleniu miazgi łatwo wskazać ząb przyczynowy. Ból występuje w reakcji na bodziec (słodkie, zimne, ciepłe) i ma umiarkowane natężenie. Ząb może reagować niewielkim bólem przy opukiwaniu. Po wdrożeniu odpowiedniego leczenia jest szansa na cofnięcie dolegliwości.

Nieodwracalne zapalenie miazgi charakteryzuje się występowaniem bólu samoistnego, nocnego. Pojawia się on również w odpowiedzi na bodźce (ciepło), ale reakcja ma charakter przedłużony. Często trudno ustalić ząb przyczynowy. Może pojawić się ból przy opukiwaniu. W tym typie zapalenia konieczne jest leczenie kanałowe.

Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych, będące konsekwencją martwicy miazgi, może występować w dwóch postaciach – jako ostre i przewlekłe. W pierwszej postaci pacjent odczuwa ból przy opukiwaniu i nagryzaniu, ząb wydaje się wydłużony. Dolegliwości są silne, często przyjmowane środki przeciwbólowe nie przynoszą oczekiwanej ulgi. Obserwuje się także ból zęba przy dotyku palcem lub przy naciskaniu okolicy wierzchołka korzenia. Może dojść do uformowania się ropnia okołowierzchołkowego, a następnie podokostnowego i podśluzówkowego.

W przypadku przewlekłego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych (ząb z przetoką) ból pojawia się w momencie zaostrzenia.
Zapalenia okołowierzchołkowe wymagają leczenia endodontycznego lub usunięcia zęba przyczynowego.

Wybierz jeden z leków przeciwbólowych, który złagodzi dolegliwości. Pamiętaj jednak o diagnostyce bólu – zaplanuj wizytę u lekarza.

Ból zęba po leczeniu kanałowym przy nacisku lub nagryzaniu

U ok. 20-40 proc. pacjentów leczonych endodontycznie z powodu zapalenia miazgi, pomimo jej usunięcia, opracowania i wypełnienia kanałów, pojawia się ból pozabiegowy. Jest on najsilniejszy w pierwszej dobie, a potem stopniowo słabnie i ustępuje zwykle w przeciągu 7–10 dni. U tych pacjentów dochodzi do obniżenia progu bólu zęba i zwiększenia jego odczuwania jeszcze przed zabiegiem. Zjawisko to utrzymuje się przez pewien czas pomimo zakończenia leczenia. Dodatkowo ból przy nagryzaniu po leczeniu kanałowym może mieć związek z pobudzeniem lub wzmocnieniem odpowiedzi ze strony tkanek okołowierzchołkowych, do którego doszło w samym procesie leczenia.

Jeśli dolegliwości nie ustępują, wskazana jest ponowna wizyta dentystyczna. Zalecenie to dotyczy również sytuacji, gdy ból przy nagryzaniu pojawi się dopiero jakiś czas po leczeniu. Jedną z przyczyn może być wówczas pionowe pęknięcie korzenia. Pacjent może zacząć odczuwać niewielki, tępy ból podczas nagryzania i przy opukiwaniu. Należy podkreślić, że pojawienie się bólu, obrzęku czy przetoki przy uprzednio leczonym zębie jest zawsze wskazaniem do przeprowadzenia wnikliwej diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego postępowania – zwykle ponownego leczenia kanałowego lub usunięcia zęba.

Jak sobie pomóc, co robić, kiedy iść do lekarza?

Każdy ból, w tym przy nagryzaniu, powinien skłonić pacjenta do wizyty w gabinecie dentystycznym. Ból przy nagryzaniu może być spowodowany wieloma innymi – niż omówione wcześniej – przyczynami. Czasami pojawia się w związku z wykonywanymi przez lekarza zabiegami, np. bezpośrednio po założeniu wypełnienia (plombowaniu). W takiej sytuacji zwykle konieczna jest ponowna wizyta i korekta dopasowania zęba w zgryzie. Ból może mieć też związek z urazami okluzyjnymi po leczeniu protetycznym, np. może dotyczyć zęba pod koroną lub będącego filarem mostu. Innymi przyczynami bólu przy nagryzaniu mogą być: próchnica oraz choroby dziąseł i przyzębia.

Czasami źródło bólu zlokalizowane jest poza jamą ustną, np. w zatoce szczękowej, lub ma charakter neurogenny. Nie należy zatem próbować leczyć się na własną rękę ani czekać, aż problem rozwiąże się sam, gdyż zwykle prowadzi to tylko do jego pogłębienia się.