J-PET – jak działa nowatorski tomograf PET? Czym jest teranostyka?

Pozytonowa tomografia emisyjna

Pozytonowa tomografia emisyjna (PET, Positron Emission Tomography) zrewolucjonizowała obrazowanie procesów fizjologicznych i biochemicznych. Skanery tego rodzaju umożliwiają nieinwazyjne obrazowanie całego ciała, wykorzystując rejestrację produktów rozpadu promieniotwórczego.

Dowiedz się więcej na temat badania PET.

J-PET – czym różni się od innych tomografów?

Zespół naukowców z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ, prowadzony przez prof. Pawła Moskala, wraz ze współpracownikami z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Narodowego Centrum Badań Jądrowych oraz badaczami z Austrii i Włoch stworzyli urządzenie, dzięki któremu otrzymali pierwszy na świecie trójfotonowy obraz w technologii pozytonowej tomografii emisyjnej. Obecnie dostępne tomografy pozwalają na uzyskiwanie obrazu dwufotonowego.

J-PET (Jagiellonian Positron Emission Tomograph) to prawdziwy unikat w skali światowej i pierwszy tomograf zbudowany z plastikowych scyntylatorów, które są ułożone osiowo w kilku warstwach, na kształt beczki. Ich koszt jest znacznie niższy niż nieorganicznych kryształów konwencjonalnie wykorzystywanych w układach PET.

To wielozadaniowy detektor do wykrywania fotonów z anihilacji pozyton-elektron, który może być stosowany interdyscyplinarnie, w tym do badań podstawowych i pozyskiwania nowej wiedzy, nie tylko do obrazowania medycznego. Technologia będzie rozwijana w tworzonym na UJ Centrum Teranostyki.

Czym jest teranostyka? Jakie ma zastosowanie w onkologii?

Termin ten zaproponował John Funkhouser w 2002 roku. Zgodnie z założeniem teranostyki lekarz najpierw sprawdził, czy lekarstwo może połączyć się z komórkami chorobowymi – przed podaniem herceptyny kobietom chorym na raka gruczołu piersiowego określił najpierw w badaniu histologicznym ekspresję receptorów dla HER2.

Teranostyka umożliwia lekarzom personalizację leczenia i dostosowanie jej do specyficznych potrzeb pacjenta. W ostatnich latach zyskała szczególne znaczenie w onkologii. Dzięki niej zaawansowane nowotwory mogą być skutecznie leczone bez poważniejszych skutków ubocznych. Sprawdzają się bardzo dobrze w przypadkach nowotworów, które nie reagują na konwencjonalne terapie, takie jak np. rak prostaty czy guzy endokrynne.