Omega-6 – właściwości, źródła, suplementacja kwasów omega-6

Kwasy tłuszczowe omega-6 to niezbędne kwasy tłuszczowe, które wraz z kwasami omega-3 są konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Jako rodzaj wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA), kwasy omega-6 pomagają stymulować wzrost skóry i włosów, utrzymać zdrowie kości, regulować metabolizm. Konieczne jest jednak zachowanie równowagi kwasów omega-6 i omega-3, bowiem nadmiar tych pierwszy jest szkodliwy. Dowiedz się, jaki powinien być stosunek kwasów omega-3 i omega-6 w diecie.

Czym są kwasy omega-6?

Kwasy tłuszczowe dzielimy na kwasy tłuszczowe nasycone, czyli nieposiadające w swojej budowie wiązań podwójnych oraz na kwasy tłuszczowe nienasycone, które posiadają jedno lub więcej wiązań podwójnych. W prawidłowym rozwoju organizmu człowieka oraz w utrzymaniu dobrego zdrowia bardzo ważną role odgrywają wielonienasycone wyższe kwasy tłuszczowe, czyli kwasy omega-3, omega-6, w tym głównie NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe). Warto podkreślić, iż różnica pomiędzy kwasami omega-3 oraz omega-6 wynika z odmiennego położenia wiązania podwójnego w cząsteczkach tych związków. 

W rodzinie kwasów omega-6 wiązanie podwójne występuje przy 6. węglu, licząc od metylowego końca łańcucha. Fakt ten wiąże się z posiadaniem odmiennych właściwości biologicznych wymienionych kwasów. 

Do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zaliczamy następujące kwasy omega-6: linolowy (LA), 

• γ-linolenowy (GLA),
• kwas arachidonowy (AA). 

Omega-6 – występowanie

Do dobrych źródeł kwasu linolowego (LA) zaliczamy oleje roślinne:

• olej słonecznikowy,
• olej sojowy,
• olej krokoszowy,
• olej z pestek winogron,
• olej z kiełków pszenicy,
• olej kukurydziany,
• olej sezamowy,
• olej rzepakowy,
• olej arachidowy.

Kwas γ-linolenowy (GLA) występuje w:

• nasionach ogórecznika lekarskiego,
• nasionach czarnej porzeczki,
• nasionach wiesiołka,
• oleju konopnym.

Na uwagę zasługuje fakt, iż kwas γ-linolenowy (GLA) powstaje w organizmie z kwasu linolowego (LA) w wyniku działania odpowiednich enzymów. Natomiast dobrym źródłem kwasu arachidonowego są jaja, a także drób. Kwasy tłuszczowe omega-6 występują również w oleju bawełnianym oraz w oliwie z oliwek.

Omega-6 – właściwości

Kwas γ-linolenowy posiada właściwości, które korzystnie wpływają na stan skóry – wzmacnia jej barierę, a także pełni istotną rolę naprawczą. Oczywiście działanie kwasu GLA uzależnione jest od drogi podania danego związku. W przypadku zastosowania maści lub kremów na skórę, kwas GLA przedostaje się tylko do warstwy rogowej naskórka. Natomiast zastosowanie kwasu γ-linolenowego w preparatach doustnych, sprawia, że związek ten przechodzi do skóry właściwej, wzmacniając jej spójność. Dodatkowo dzięki kwasowi γ-linolenowemu skóra jest zabezpieczona przed nadmierną utratą wody. Działanie to przekłada się na wzmocnienie bariery, która chroni przed przenikaniem ze środowiska zewnętrznego bakterii, grzybów oraz alergenów. Kwas GLA w celach leczniczych podaje się między innymi w sytuacji, kiedy zachodzi ograniczone enzymatyczne przekształcanie się kwasu linolowego do kwasu γ-linolenowy.

Kwas arachidonowy (AA) jest budulcem dla fosfolipidów błon komórkowych komórek nerwowych oraz fotoreceptorów siatkówki oka. Odgrywa bardzo ważną rolę w procesie prawidłowego kształtowania się i rozwoju mózgu dziecka (od 3. trymestru ciąży). Literatura fachowa podkreśla jednak fakt, iż z kwasu AA na skutek przemian metabolicznych powstają związki o właściwościach prozapalnych. Związki powstałe z kwasu arachidonowego cechują się również:

• możliwością przyczynienia się do zwężenia światła naczyń krwionośnych,
• generowaniem silnych reakcji zapalnych oraz reakcji alergicznych,
• progresją zmian zakrzepowych.

Stosunek kwasów omega-6 do omega-3 w diecie

Analizując różne dane z literatury fachowej, można zwrócić uwagę, iż stosunek kwasów omega-6 oraz omega-3 może się od siebie nieznacznie różnić, lecz zawsze liczby te oscylują wokół podobnych do siebie wartości. Odpowiedni stosunek podaży kwasów omega-6 do omega-3 wynosi 4–5:1. Niektóre publikacje naukowe podają, iż stosunek ten powinien wahać się w zakresach 2:1 do 3:1. 

Dowiedz się więcej na temat właściwości kwasów omega-3.

Podkreśla się niepokojącą tendencję do zaburzeń odpowiedniej proporcji w podaży kwasów omega-6 w stosunku do omega-3. W sposobie odżywiania pojawia się skłonność do nadmiernego spożywania posiłków bogatych w kwasy omega-6 oraz tłuszczów, które zawierają kwasy tłuszczowe nasycone. Stosunek kwasów omega-6 do omega-3 w diecie może wynosić nawet 15-20:1. Utrzymywanie niekorzystnego stosunku wymienionych kwasów może generować poważne problemy zdrowotne i zwiększać ryzyko występowania licznych chorób cywilizacyjnych.

Kwasy omega-6 – czy konieczna jest suplementacja?

Kwasy omega-3 oraz omega-6 są bardzo ważnymi składnikami diety, są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów wzrostu i rozwoju organizmu człowieka, w szczególności zwraca się uwagę na korzyści dla układu sercowo-naczyniowego, układu nerwowego oraz narządu wzroku (siatkówka oka). Suplementacja kwasu gamma-linolenowego może okazać się pomocna w dolegliwościach dermatologicznych. Zauważono między innymi zmniejszenie suchości skóry (redukcja przezskórnej utraty wody), a także ustąpienie świądu skóry.