Trwają prace nad szczepionką przeciwmiażdżycową. Czy dzięki niej uda się skutecznie obniżyć poziom cholesterolu LDL?
Justyna Piekara

Trwają prace nad szczepionką przeciwmiażdżycową. Czy dzięki niej uda się skutecznie obniżyć poziom cholesterolu LDL?

Polsko–irański zespół pod kierownictwem prof. Macieja Banacha pracuje nad szczepionką przeciw miażdżycy. Podanie podstawowej dawki i dwóch lub trzech przypominających ma na stałe obniżać poziom „złego” cholesterolu w organizmie.

Miażdżyca – czym się objawia?

Miażdżyca może rozpocząć się od uszkodzenia lub urazu wewnętrznej warstwy tętnicy. Z biegiem czasu w jej wewnętrznej wyściółce gromadzą się złogi tłuszczu z cholesterolu i innych produktów komórkowych, które twardnieją, zwężając światło naczynia. Fragmenty złogów tłuszczowych mogą się odrywać i dostawać do krwiobiegu. Pęknięcie tzw. blaszki miażdżycowej może spowodować zakrzep krwi i zablokować jej dopływ do określonej części ciała, narządów i wywołać atak serca lub udar.

Schorzenie może być wywołane przez wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów, a także choroby, takie jak insulinooporność, otyłość, cukrzyca, zapalenie stawów, toczeń, łuszczyca, nieswoiste zapalenie jelit. Rozwój miażdżycy może być też dopingowany przez palenie tytoniu.

Immunizacja LDL w modelach eksperymentalnych miażdżycy. Co wiemy dzięki badaniom?

Pomysł, aby zapobiegać i łagodzić objawy miażdżycy za pomocą szczepień wywodzi się z lat 90. Dwa eksperymenty przyniosły wówczas zaskakujące rezultaty.

Powszechnie zakładano, że immunizacja LDL pogorszy chorobę ze względu na zwiększenie aktywacji immunologicznej i stanu zapalnego, jednak w rzeczywistości doprowadziła do zmniejszenia objawów miażdżycowych. Niespodziewane odkrycie spowodowało wzrost zainteresowania mechanizmami immunomodulacyjnymi.

Idealna szczepionka przeciwko miażdżycy powinno mobilizować odpowiedzi:

  • Limfocytów regulatorowych Treg – zmniejszają wzrost zmian miażdżycowych i mają korzystny wpływ na metabolizm lipidów (u myszy),
  • limfocytów pomocniczych Tfh – indukują proliferację i dojrzewanie komórek B,
  • limfocytów B – wytwarzają przeciwciał anty-LDL, które hamują progresję miażdżycy poprzez promowanie usuwania LDL i zmniejszanie stanu zapalnego naczyń.

Pożądany efekt można osiągnąć, umieszczając antygen odpowiedzialny za miażdżycę w adiuwancie o selektywnym działaniu i zaaplikowaniu szczepionki drogami, które indukują odporność immunoregulacyjną. W dotychczasowych eksperymentach na modelach zwierzęcych wykorzystywano różne adiuwanty i drogi podawania.

Autorzy artykułu opublikowanego w „Nature Reviews Cardiology” zwrócili uwagę na to, że chociaż wyniki badań są zachęcające, to ich znaczenie dla zrozumienia procesu chorobowego u ludzi jest kontrowersyjne, ze względu na pewne ograniczenia związane z zastosowaniem zwierzęcych modeli miażdżycy. Znaczna część dotychczas wykonanych prac badawczych polegała na podnoszeniu poziomu krążącego cholesterolu do stężeń znacznie przekraczających te występujące u pacjentów. Co więcej, układ odpornościowy zwierząt doświadczalnych nie odwzorowuje dokładnie układów dorosłych ludzi.

Polecane dla Ciebie

Szczepionka przeciwko hipercholesterolemii i miażdżycy

Profesor Maciej Banach, kierownik Zakładu Nadciśnienia Tętniczego UM w Łodzi i jego współpracownicy, jako system dostarczania nowego leku wykorzystali nanoliposomy. Na ich powierzchnię wprowadzili immunogenny peptyd-toksoid tężcowy. Koniugaty, które tworzą te białka wzbudzają odpowiedź przeciwko antygenom prezentowanym na ich powierzchni. W próbie kontrolnej użyto pustych liposomów.

W badaniu wykorzystano specjalnie przygotowany szczep myszy, który był karmiony wysokotłuszczowym pokarmem. W czasie obserwacji zwierzęta czterokrotnie otrzymywały zastrzyk nowego preparatu.

Okazało się, że u gryzoni z wysokim poziomem cholesterolu i zaawansowaną miażdżycą szczepionka była w stanie wywołać długotrwałą humoralną odpowiedź immunologiczną przeciw peptydowi PCSK9, której towarzyszył znaczący spadek LDL (w porównaniu z kontrolą nawet o 42%) w ciągu 16 tygodni od podania pierwszej dawki.

Białko PCSK9 odgrywa kluczową rolę w metabolizmie LDL. Jego inhibitory stanowią alternatywę leczenia hipolipemizującego pacjentów, u których osiągnięcie pożądanych wartości cholesterolu za pomocą standardowych schematów leczenia lub terapia statynami nie są możliwe.

  1. Arteriosclerosis/atherosclerosis – Symptoms and causes, „mayoclinic.org” https://www.mayoclinic.org/diseases–conditions/arteriosclerosis–atherosclerosis/symptoms–causes/syc–20350569, [dostęp:] 07.06.2021.
  2. A. A. Momtazi–Borojeni, M. R. Jaafari, A. Badiee i in., Therapeutic effect of nanoliposomal PCSK9 vaccine in a mouse model of atherosclerosis, „BMC Med” 2019, nr 17, [online] https://doi.org/10.1186/s12916–019–1457–8, [dostęp:] 7.06.2021. 
  3. K. Lurka, Szczepionka przeciw miażdżycy, „termedia.pl” [online], https://www.termedia.pl/mz/Szczepionka–przeciw–miazdzycy,36942.html,  [dostęp:] 07.06.2021. 
  4. G. K. Hansson, J. Nilsson, Developing a vaccine against atherosclerosis, „Nature Reviews Cardiology” 2020, nr 17, s. 451–452, [online] https://doi.org/10.1038/s41569–020–0407–7, [dostęp:] 07.06.2021. 
  5. K. Janikowski, M. Lelonek, Inhibitory PCSK9 – nowa terapia hipolipemizująca, "Folia Cardiologica" 2015, nr 10 (3), s. 178–182, [dostęp:] 07.06.2021. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Zniekształcenia poznawcze – co to takiego? Geneza, rodzaje

    Zniekształcenia poznawcze to wyolbrzymione schematy myślowe, które fałszują rzeczywistość i sprawiają, że postrzegamy ją w sposób zdeformowany. Doświadcza ich każdy człowiek, jednak jeśli pojawiają się zbyt często lub utrzymują się przez długi czas, mogą prowadzić do występowania stanów lękowych czy zaburzeń nastroju.

  • Leczenie endometriozy zastrzykiem raz w miesiącu – co wiemy o tej metodzie?

    Endometrioza dotyka na całym świecie około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Patogeneza tej choroby polega na tym, że tkanka podobna do endometrium lub wyściółki macicy rośnie poza macicą, powodując silny ból miesiączkowy i obfite krwawienie, a u niektórych bezpłodność. Dostępne terapie mogą pomóc złagodzić objawy, jednak obecnie nie ma lekarstwa na endometriozę. Nowe badania wykazały, że comiesięczne zastrzyki przeciwciał zmniejszają zmiany chorobowe, tkankę bliznowatą i zrosty narządów u małp z endometriozą.

  • Badania przesiewowe raka piersi – mammografia 3D lepsza niż skan 2D. Przegląd najnowszych doniesień

    W dużym badaniu obejmującym ponad milion kobiet naukowcy porównali skuteczność mammografii 2D i mammografii z tomosyntezą 3D w wykrywaniu raka piersi. Odkryli, że mammografia 3D była znacznie skuteczniejsza niż mammografia 2D. Czy standard profilaktyki raka piersi właśnie uległ zmianie?

  • Spożycie soli może mieć inny wpływ na mężczyzn i kobiety

    Nadciśnienie krwi dotyka około 1,28 miliarda dorosłych na całym świecie. Jeśli ciśnienie krwi nie jest prawidłowo kontrolowane, może zwiększać ryzyko chorób serca, mózgu i nerek. Jedną z powszechnych, ale mniej znanych przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadwrażliwość na sól, czyli sytuacja, w której organizm nie wydala jej nadmiaru. Ostatni przegląd badań nad tym tematem wykazał, że kobiety w każdym wieku są bardziej wrażliwe kardiologicznie na spożycie soli niż mężczyźni. Zjawisko to może mieć wpływ na kontrolę ciśnienia krwi.

  • 5 sposobów na puszące się włosy

    Puszące się włosy to zmora wielu kobiet. U części z nich odstające, trudne do ujarzmienia kosmyki są wynikiem specyficznej budowy włosa. W większości przypadków szorstkie, matowe, przesuszone włosy to jednak wynik niewłaściwej pielęgnacji i częstego stosowania prostownicy lub wykonywania zabiegów fryzjerskich, np. rozjaśniania. Podpowiadamy, jak wygładzić puszące się włosy – poznaj 5 skutecznych sposobów.

  • „Zawał ucha” – co to jest? Jak się objawia?

    Terminem „zawał ucha” określa się objawy towarzyszące niedokrwieniu w obrębie naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego. Pojawiają się wówczas nagłe, zazwyczaj jednostronne, dolegliwości – upośledzenie słuchu, uczucie pełności w uchu, szumy, zawroty głowy.

  • Jak radzić sobie z suchą skórą? Porady dermatologów

    Stosowanie tej samej rutyny pielęgnacyjnej przez cały rok może nie działać tak dobrze, gdy na przykład spada wilgotność. Bez przemyślanej zmiany w sposobie pielęgnacji skóry suche powietrze może sprawić, że np. drobne linie czy zmarszczki będą bardziej widoczne. Sucha, swędząca skóra może się łuszczyć, pękać, a nawet krwawić. Jak sobie z nią radzić i właściwie pielęgnować?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij