Berberyna – co to takiego? Właściwości i zastosowanie berberyny

Berberysy to grupa roślin występujących w Europie, Azji, Ameryce i Afryce. Rosną dziko, ale są również wykorzystywane w domowych ogrodach jako krzewy ozdobne. Te niepozorne rośliny skrywają w sobie niezwykle ciekawą substancję – berberynę. Substancja ta jest przedmiotem wielu badań klinicznych, których celem jest wprowadzenie jej na stałe do kanonu nowoczesnej medycyny. Warto więc zapoznać się z właściwościami berberyny, które przybliżone są w poniższym tekście.  

Berberyna – co to takiego? 

Z chemicznego punktu widzenia berberyna jest alkaloidem izochinolinowym (do tej samej grupy związków chemicznych zaliczamy np. działające przeciwbólowo morfinę i kodeinę). Jest substancją koloru żółtego i często była wykorzystywana jako barwnik stosowany do wybarwiania wełny, drewna czy skóry. Wykazuje silne właściwości fluorescencyjne – w wyniku naświetlana światłem z zakresu UV sama emituje intensywne zielono-żółte światło. Występuje naturalnie w roślinach zaliczanych do berberysów. Jej największe ilości znajdują się w takich częściach roślin jak korzenie, kłącza, łodygi i kora. 

Berberyna – właściwości i efekty spożywania berberyny 

Preparaty zawierające berberynę są od wieków stosowane w medycynie chińskiej do łagodzenia objawów i leczenia różnych schorzeń. Liczne badania naukowe potwierdziły jej właściwości przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, przeciwbiegunkowe, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe, antydepresyjne, przeciwzapalne, obniżające poziom cholesterolu we krwi, a także obniżające poziom ciśnienia tętniczego. 

Berberyna – na co pomoże? 

Cukrzyca jest jednym ze schorzeń, w terapii których berberyna wykazała satysfakcjonujące wyniki stosowania. Efektem działania berberyny jest obniżenie poziomu glukozy we krwi u pacjentów cierpiących na cukrzycę typu drugiego (insulinoniezależną). Przeprowadzono badania, w których porównywano działanie leku dedykowanego chorym na cukrzycę – metformina – z działaniem berberyny. Uzyskano podobne efekty obydwu stosowanych terapii, co oznacza, że naturalna substancja może być tak samo skuteczna w walce z chorobą jak zarejestrowany lek. 

Przeprowadzono badania, w których analizowano wpływ berberyny na poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Wykazano, że alkaloid przyczynia się do obniżenia poziomu tych substancji, co przy długoterminowym stosowaniu może obniżyć ryzyko występowania chorób serca.  

Regulacja działania hormonów pośrednio odpowiedzialnych za magazynowanie tkanki tłuszczowej może być powodem, dzięki któremu berberyna daje pozytywne efekty związane z utratą masy ciała, a co za tym idzie może wspierać proces odchudzania.  

Badania przeprowadzone w warunkach in-vitro, na modelach zwierzęcych lub na niewielkiej liczbie pacjentów wykazują, że berberyna może przyczynić się do walki z nowotworami, infekcjami, biegunką czy nawet depresją. Dzięki właściwością przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym pozytywnie wpływa na naszą odporność – wykazano, że przeciwdziała rozmnażaniu grzybów z rodzaju Candida. Są to badania wstępne i do potwierdzenia skuteczności należy przeprowadzić większą liczbę odpowiedni zaplanowanych eksperymentów. 

Berberyna – skutki uboczne i przeciwwskazania do spożywania berberyny 

Berberyna to substancja pochodzenia roślinnego, która uznawana jest za bezpieczną do stosowania. Niska wchłanialność berberyny z układu pokarmowego przekłada się na przyjmowanie dużych jej dawek. Jak każdy specyfik może powodować pewne działania niepożądane jak biegunka, zaparcia, ból brzucha czy wzdęcia. Istnieje przypuszczenie, że jej długotrwałe stosowanie może prowadzić do skutku ubocznego, jakim jest gromadzenie w wątrobie lub mięśniu sercowym.  

W przypadku gdy stosowane są leki obniżające poziom cukru we krwi, należy przed rozpoczęciem przyjmowania berberyny skonsultować się z lekarzem prowadzącym. 

Berberyna – gdzie kupić i w jakiej formie? 

Preparaty zawierające berberynę lub wyciąg z berberysu dostępne są w aptekach i sklepach zielarskich. Znajdziemy jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe (często zawierające również cynamon i/lub kurkumę) produkty zaliczane do suplementów diety. Dostępne są najczęściej w formie tabletek lub kapsułek. Na rynku występują również herbatki czy ekstrakty w postaci kropli. Także kosmetyki służące oczyszczaniu skóry często zwierają ekstrakt z berberysu.  

Berberyna w preparatach występuje w postaci chlorowodorku lub siarczanu. Chlorowodorek berebryny jest formą bardziej popularną i tańszą, jednak wykazującą tendencję do słabszego wchłaniania z przewodu pokarmowego. 

Suplementy diety z berberyną – dawkowanie 

Dzienna dawka berberyny to od 200 do 1000 mg (maksymalnie zaleca się stosować 1500 mg). Ze względu na niską trwałość berberyny w naszym krwioobiegu zaleca się jej stosowanie w równych dawkach trzy razy dziennie łącznie z posiłkami. Przed rozpoczęciem stosowania suplementów diety z berberyną, warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.