szczepionka na grypę 2023
Alicja Świątek

Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

 

  1. Kiedy najlepiej wykonać szczepienie na grypę? Na jak długo starcza?
  2. Skuteczność szczepionki na grypę. Czy może nie zadziałać?
  3. Kto powinien zaszczepić się na grypę? Wskazania
  4. Jak działa szczepionka na grypę?
  5. Którą szczepionkę na grypę wybrać – trzywalentną czy czterowalentną?
  6. Jakie mogą być skutki uboczne szczepienia na grypę?
  7. Niegroźne objawy po szczepieniu na grypę
  8. Szczepionka na grypę 2023 a refundacja przez NFZ. Ile kosztuje i czy trzeba mieć skierowanie?

Jeśli nie ma przeciwwskazań, szczepionki przeciw grypie wskazane są do podawania już od 6. miesiąca życia. Szczepienia zalecane są szczególnie w grupie osób wysokiego ryzyka w celu uniknięcia powikłań pogrypowych, a także osobom mającym kontakt z osobami z grupy wysokiego ryzyka, będących w środowisku dużego narażenia na zakażenie wirusem grypy – pracownicy szkół, przedszkoli czy służby zdrowia. Spośród dostępnych w Polsce szczepionek wyróżnia się:

  • żywą szczepionkę donosową,
  • szczepionki inaktywowane posiadające powierzchniowe białka wirusa grypy (typu subunit) lub cząstkę wirusa grypy (typu split).

Kiedy najlepiej wykonać szczepienie na grypę? Na jak długo starcza?

Szczepienie na grypę najlepiej wykonać przed rozpoczęciem sezonu infekcyjnego, w okresie od końca sierpnia do końca października. Jeśli nie uda się wykonać szczepienia w tym przedziale czasowym, można je przyjąć w całym okresie zachorowań na grypę, czyli od października do końca marca.

Każdego roku przed sezonem grypowym powstaje nowa odmiana szczepionki na grypę. W związku z dużą zmiennością antygenową wirusa grypy z każdym sezonem pojawiają się jego nowe szczepy. Stosując się do rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, ang. World Health Organization), koncerny farmaceutyczne opracowują nowe rodzaje szczepionek na grypę, składające się z rozszczepionych szczepów wirusów, co do których są przewidywania, że będą stanowiły zagrożenie w określonym sezonie grypowym.

Zazwyczaj po 10–14 dniach od momentu przyjęcia szczepionki na grypę pojawia się odporność na zachorowanie na tę chorobę, która utrzymuje się zwykle przez cały sezon grypowy, który przeważnie trwa od października do marca.

Od czego zależy skuteczność szczepionki na grypę? Czy zawsze działa?

Szacuje się, że skuteczność szczepionek na grypę wynosi 70–90%. Jednak na zachorowanie na grypę wpływają również inne czynniki, takie jak:

  • wiek i stan zdrowia pacjenta,
  • właściwy dobór szczepów wirusa grypy wykorzystywanych do produkcji szczepionki względem szczepów występujących w populacji w danym sezonie epidemicznym,
  • typ wirusa grypy powodującego infekcje w danym sezonie grypowym,
  • czas od wykonania szczepienia do kontaktu z wirusem grypy (przeważnie przeciwciała przeciw wirusowi grypy powstają po ok. 10 dniach od zaszczepienia).

Największą skuteczność szczepień przeciw grypie obserwuje się u młodych, zdrowych osób. U osób w wieku podeszłym skuteczność szczepień może być obniżona.

Na DOZ.pl znajdziesz leki na przeziębienie i grypę
Nie wiesz, jak odróżnić te dwie przypadłości? Dowiedz się więcej i przeczytaj, jakie są między nimi różnice i jak wygląda prawidłowe leczenie

Powiązane produkty

Kto powinien zaszczepić się na grypę? Wskazania

Szczepienia przeciwko grypie zalecane są każdemu powyżej 6. miesiąca życia, jeśli nie istnieją przeciwwskazania medyczne ku temu. Jednak w szczególnej grupie, której rekomenduje się wykonanie szczepienia przeciw grypie, są:

  • dzieci powyżej 6. miesiąca życia oraz dorośli chorujący na choroby przewlekłe, zwłaszcza cierpiący na: astmę oskrzelową, POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc), niewydolność układu oddechowego, niewydolność układu krążenia, choroby serca (choroba wieńcowa, niewydolność serca, po przebytym zawale), schorzenia wątroby, powracający zespół nerczycowy, cukrzycę, choroby neurologiczne;
  • pacjenci z obniżoną odpornością;
  • osoby po przeszczepie narządów, tkanek;
  • pacjenci z nowotworem układu krwiotwórczego;
  • dzieci z wrodzonymi wadami serca;
  • kobiety planujące zajście w ciążę;
  • kobiety ciężarne;
  • dzieci cierpiące na schorzenia immunologiczno-hematologiczne, zakażone wirusem HIV;
  • osoby powyżej 55. roku życia;
  • zdrowe dzieci powyżej 6. miesiąca życia do osiągnięcia pełnoletności;
  • osoby mające bliski kontakt z osobami starszymi lub dziećmi poniżej 6. miesiąca życia;
  • osoby narażone na zwiększone ryzyko zakażenia w związku z wykonywanym zawodem: pracownicy służby zdrowia, przedszkoli, żłobków, szkół, funkcjonariusze publiczni;
  • osoby zamieszkujące w okresie epidemicznym domy pomocy społecznej, domy dla osób starszych, zakłady opiekuńczo-lecznicze, ośrodki opieki paliatywnej, rehabilitacyjnej, leczniczej, leczenia uzależnień, uzdrowiska, hospicja.

Jak działa szczepionka na grypę?

Podanie szczepionki na grypę powoduje odpowiedź immunologiczną z wytworzeniem przeciwciał, które zwykle pojawiają się ok. 10. dnia. Wytworzona odporność poszczepienna utrzymuje się zazwyczaj w okresie od 6 do 12 miesięcy. Zgodnie z rekomendacjami Komitetu Doradczego ds. Szczepień Ochronnych Światowej Organizacji Zdrowia WHO szczepienia stanowią najskuteczniejszą formę profilaktyki przed rozwojem grypy.

Którą szczepionkę na grypę wybrać – trzywalentną czy czterowalentną?

W Polsce przeciwko grypie dostępne są 2 szczepionki inaktywowane w postaci ampułkostrzykawek oraz 1 żywa szczepionka donosowa. Zawierają one:

  • rozszczepione, inaktywowane wirusy grypy (np. Fluarix Tetra, VaxigripTetra);
  • inaktywowane antygeny powierzchniowe wirusa grypy: hemaglutyninę i neuraminidazę (np. Influvac Tetra);
  • żywy atenuowany reasortant wirusa grypy, namnażany w zapłodnionych jajach kurzych pochodzących od zdrowych stad kurzych (np. Fluenz Tetra).

Szczepionka donosowa niewskazana jest do podawania dzieciom i młodzieży do 18. roku życia leczonych salicylanami, osobom z niedoborami odporności spowodowanymi chorobami, takimi jak np. objawowe zakażenie HIV, ostre i przewlekłe białaczki, chłoniak, niedobory odporności komórkowej lub farmakoterapia kortykosteroidami w dużych dawkach. Szczepionka donosowa może być podawana osobom z bezobjawowym zakażeniem HIV, otrzymującym ogólnoustrojowo niewielkie dawki GKS lub kortykosteroidy miejscowo/wziewnie.

Wszystkie dopuszczone do obrotu w Polsce szczepionki przeciw grypie produkowane są z zastosowaniem wirusów grypy namnażanych w zarodkach jaj kurzych. Nie ma szczepionek na grypę wytwarzanych z zastosowaniem wirusów grypy namnażanych na liniach komórkowych.

Jakie mogą być skutki uboczne szczepienia na grypę?

Szczepionki inaktywowane przeciw grypie charakteryzują się dużym profilem bezpieczeństwa. Nie wywołują grypy, ponieważ składają się jedynie z nieaktywnych (inaktywowanych) fragmentów wirusa, niezdolnych do namnażania.

Skutkiem ubocznym podania szczepionki inaktywowanej przeciw grypie mogą być odczyny poszczepienne, najczęściej w postaci reakcji miejscowych:

  • obrzęk oraz uczucie bólu w miejscu podania szczepionki, które zazwyczaj ustępują samoistnie po ok. 2–3 dniach;
  • zaczerwienienie w miejscu podania szczepionki;
  • rzadziej występujące objawy grypopodobne: bóle głowy, mięśni, podwyższona temperatura ciała, osłabienie.

Ciężkie odczyny poszczepienne odnotowywane są wyjątkowo rzadko.

Po podaniu donosowej szczepionki przeciw grypie, zawierającej żywy atenuowany reasortant wirusa grypy (to wirus, który powstał po wymieszaniu materiału genetycznego dwóch wirusów) mogą wystąpić łagodne objawy niepożądane w postaci:

  • pogorszenia samopoczucia, bólu głowy i mięśni, gorączki, wycieku z nosa;
  • zmian skórnych, wysypki;
  • osłabienia apetytu.

Niegroźne objawy po szczepieniu na grypę

W przypadku szczepionki na grypę odnotowuje się najmniejszy wskaźnik występowania niepożądanych objawów poszczepiennych. Po podaniu szczepionki mogą pojawić się łagodne, miejscowe odczyny poszczepienne (ból i zaczerwienienie w miejscu podania). Znacznie rzadziej rejestrowane są objawy ogólne, jak podwyższenie temperatury ciała, ból głowy i mięśni, które zwykle samoistnie ustępują po 2–3 dniach.

Warto podkreślić, że szczepienia na grypę są przeciwwskazane, jeśli:

  • po poprzedniej szczepionce wystąpiła reakcja anafilaktyczna;
  • osoba chcąca się zaszczepić przechodzi ostrą infekcję lub/i ma podwyższoną temperaturę ciała powyżej 38ºC.

Przed wykonaniem szczepienia na grypę osoba kwalifikująca do szczepienia powinna ocenić, czy istnieją przeciwwskazania do szczepienia. Niejednokrotnie w przypadku pacjentów, u których istnieje wysokie ryzyko pojawienia się powikłań pogrypowych, korzyść związana ze szczepieniem może przewyższać ryzyko działań ubocznych i pomimo „rzekomych” przeciwwskazań lekarz może zdecydować o wykonaniu szczepienia.

Szczepionka na grypę 2023 – czy jest refundowana przez NFZ? Ile kosztuje? Czy trzeba mieć skierowanie, żeby się zaszczepić?

Od 1 września 2023 roku w związku z nowymi zasadami refundacji wszystkie szczepionki na grypę podawane są bezpłatnie dzieciom od okresu kwalifikacji do szczepień (różny w zależności od rodzaju szczepionki – od 6. lub 24. miesiąca życia) do 18. roku życia. Dodatkowo szczepionki VaxigripTetra i Influvac Tetra wydawane są bezpłatnie kobietom ciężarnym, a także wszystkim pacjentom powyżej 65. roku życia w przypadku Influvac Tetra oraz pacjentom powyżej 65 lat z grup ryzyka w przypadku VaxigripTetra.

Dowiedz się więcej, jak wygląda aktualny kalendarz szczepień dla dzieci. Sprawdź na DOZ.pl 

W sezonie grypowym 2023/2024 szczepionki przeciw grypie są wydawane w podmiotach leczniczych i aptekach ogólnodostępnych:

VaxigripTetra (inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie, podawana we wstrzyknięciu):

  • bezpłatnie dla osób powyżej 65. roku życia, kobiet ciężarnych, dzieci po ukończeniu 6. miesiąca życia, a przed ukończeniem 18 lat;
  • z 50% refundacją (pacjent płaci 26,15 zł) dla osób w wieku 18-64 lat z dodatkowymi chorobami (predysponującymi do wystąpienia ciężkiego przebiegu powikłań pogrypowych: po przeszczepieniu narządów, z niewydolnością układu oddechowego, astmą oskrzelową, POChP, niewydolnością układu krążenia, chorobą wieńcową, niewydolnością nerek, nawracającym zespołem nerczycowym, chorobami wątroby, metabolicznymi, w tym cukrzycą, neurologicznymi oraz neurorozwojowymi, z upośledzeniem układu odporności, w tym po przeszczepieniu komórek hematopoetycznych i chorujących na nowotwory układu krwiotwórczego);
  • odpłatnie dla pozostałych osób (cena detaliczna szczepionki 51,85 zł).

Influvac Tetra (inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciw grypie, podawana we wstrzyknięciu):

  • bezpłatnie dla kobiet ciężarnych, dzieci po ukończeniu 6. miesiąca życia, a przed ukończeniem 18 lat, dla osób powyżej 65. roku życia;
  • z 50% refundacją (pacjent płaci 25,70 zł) dla osób w wieku 18-64 lat;
  • odpłatnie dla pozostałych osób (cena detaliczna szczepionki 51,40 zł).

Fluenz Tetra (żywa, donosowa 4-walentna szczepionka przeciw grypie):

  • szczepionka wydawana jest bezpłatnie po okazaniu ważnej recepty dla dzieci po ukończeniu 24. miesiąca życia, a przed ukończeniem 18 lat;
  • odpłatnie dla pozostałych osób;
  • obecnie szczepionka jest niedostępna w aptekach.

W niektórych samorządach organizowane są bezpłatne programy szczepień seniorów.

Ile kosztuje szczepionka na grypę w 2023 roku?
Ile kosztuje szczepionka na grypę w 2023 roku?

 

  1. Fluenz Tetra. Charakterystyka produktu leczniczego, ema.europa.eu [online] https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/fluenz-tetra-epar-product-information_pl.pdf [dostęp:] 13.07.2023.
  2. Szczepionka przeciw grypie, szczepienia.pzh.gov.pl [online] https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa/ [dostęp:] 13.07.2023.
  3. Komu przysługują bezpłatne lub refundowane szczepionki przeciw grypie?, szczepienia.pzh.gov.pl [online] https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/komu-przysluguje-bezplatna-lub-refundowana-szczepionka-przeciw-grypie/ [dostęp:] 13.07.2023.
  4. Szczepienia przeciw grypie – pomocne czy niepotrzebne?, neurologia-praktyczna.pl [online] https://neurologia-praktyczna.pl/a2655/Szczepienia-przeciw-grypie-----pomocne-czy-niepotrzebne-.html [dostęp:] 13.07.2023.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij