W ciąży nie ma bezpiecznej dawki alkoholu

Wspomniane wnioski zostały wyciągnięte przy zastosowaniu teorii chaosu do analizy sygnałów płynących z mózgu i opublikowane na łamach pisma „Chaos”. Naukowcy odkryli, że u nastolatek, które były wystawione na działanie alkoholu na etapie płodowym, a więc doświadczyły tzw. FASD dochodzi do zmiany połączeń w mózgu, co wpływa na pogorszenie ich zdolności kognitywnych. Badanie przeprowadzono metodą magnetoencefalografii, a jego wyniki poddano analizie narzędziami opracowanymi za pomocą teorii chaosu. 

Czym jest Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD)?

FASD jest jedną z wiodących przyczyn niedorozwoju intelektualnego na świecie i wiąże się z szeregiem problemów natury neurologicznej obejmujących między innymi ADHD. Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych, które rozwinie się u dziecka powoduje trwałe i nieodwracalne defekty. Jednak całkowita abstynencja podczas ciąży w pełni zapobiega jego wystąpieniu. Konsekwencje takiego zachowania obejmują też nadpobudliwość psychoruchową, uszkodzenia środkowego układu nerwowego, opóźnienie rozwoju psychicznego oraz fizycznego, wady rozwojowe, w tym serca i stawów. Jego skutki utrzymują się nie tylko w pierwszych latach życia, ale nierzadko także w okresie dorastania oraz po osiągnięciu dorosłości. 

Jak bardzo alkohol szkodzi mózgowi?

Dotychczasowe analizy wskazywały, że zaburzenia rozwoju intelektualnego mają źródło w konsumpcji alkoholu podczas ciąży, lecz do tej pory nie wiadomo, jak daleko idące są skutki takiego zachowania. Naukowcy nie są też pewni, na jakiej zasadzie działa mechanizm wpływu napojów wyskokowych na rozwijający się mózg. 

Badania interdyscyplinarnej grupy naukowców to jedne z pierwszych, które są w stanie „obliczyć”, do jakiego stopnia spożycie alkoholu pogarsza zdolności kognitywne. Aby to zrobić, członkowie zespołu opracowali wyrafinowaną technikę komputerową o nazwie Cortical Start Spatio-Temporal Multi Dipole Analysis pozwalającą stwierdzić, które partie mózgu były aktywne, gdy uczestnicy analizy zostawali poddawani badaniu magnetoencefalograficznemu. Po zebraniu danych od 19 pacjentów ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych i 21 nie posiadających objawów FASD, badanie komputerowe wykryło szereg sfer w mózgu, które wykazywały upośledzoną łączność charakterystyczną dla tych z badanych, których matki piły alkohol podczas ciąży. 

W mózgach uczestników z tej grupy stwierdzono również większe prawdopodobieństwo zaburzeń w łączności w tzw. corpus collosum, czyli paśmie tkanki mózgowej łączącym lewą i prawą półkulę mózgu. Deficyty w tej sferze zostały dostrzeżone między innymi u osób ze schizofrenią, stwardnieniem rozsianym, autyzmem, depresją oraz nieprawidłowościami związanymi z odczuwaniem bodźców. 

Nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu w ciąży — statystki FAS i FASD

Jak wynika z raportu Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dotyczącego rozpowszechnienia FASD w Polsce — FAS w populacji jest nie mniejsze niż 4 na 1000 osób, a wszystkie zaburzenia z grupy Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych stanowią minimum 20 na 1000 ludzi. Oznacza to, że FASD występuje znacznie częściej niż przykładowo choroby spektrum autystycznego (15 na 1000) lub zespół Downa (1 na 1000). Szacuje się także, że w Europie FASD jest najbardziej powszechnym, niegenetycznym schorzeniem neuro-rozwojowym dotyczącym około 1% wszystkich żywych urodzeń.