Jak zapobiegać zapaleniu cewki moczowej?

Cewka moczowa to końcowa część układu moczowego, która wyprowadza mocz na zewnątrz. Jest ona przewodem, którego początek (ujście wewnętrzne) jest zlokalizowany na dnie pęcherza moczowego, zaś koniec (ujście zewnętrzne) u mężczyzny znajduje się na końcu żołędzi prącia, zaś u kobiety na brodawce cewkowej położonej w przedsionku pochwy. Cewka moczowa męska różni się budową od cewki moczowej żeńskiej. Cewka moczowa męska jest przede wszystkim zdecydowanie dłuższa od cewki żeńskiej. Poza tym cewka moczowa męska poza funkcją oddawania moczu na zewnątrz odpowiedzialna jest również za wyprowadzanie na zewnątrz nasienia. Cewka moczowa żeńska jest znacznie krótsza od męskiej. Z tego powodu, jak również dlatego, że jej ujście znajduje się w bliskim sąsiedztwie odbytu, kobiety są zdecydowanie bardziej narażone na wstępujące infekcje układu moczowego.

Zapalenie cewki moczowej to stan zapalny zlokalizowany w dolnej części dróg moczowych. Zapalenie cewki moczowej może być wywołane różnymi czynnikami etiologicznymi, które są najczęściej przenoszone drogą płciową.

Jakie objawy mogą sugerować zapalenie cewki moczowej?

• ból przy oddawaniu moczu
• mocz oddawany jest zdecydowanie częściej, ale mniejszymi porcjami (często pacjenci zgłaszają, że oddają mocz "po kropelce")

Objawy te nazywane są inaczej objawami dyzurycznymi. Zdarza się też, że w przypadku zapalenia cewki moczowej występują:

• szczypanie,
• swędzenie ujścia zewnętrznego cewki moczowej,
• u kobiet mogą być również obecne upławy,
• u mężczyzn z cewki moczowej może wydostawać się patologiczna wydzielina.

Jakie drobnoustroje chorobotwórcze mogą wywoływać zapalenie cewki moczowej?

• Dwoinka rzeżączki

Jednym z czynników etiologicznych odpowiedzialnych za rozwój zapalenia cewki moczowej  jest dwoinka rzeżączki, czyli bakteria o nazwie Neisseria gonorrhoeae. W jaki sposób może dojść do zakażenia dwoinką rzeżączki? Najczęstszą drogą zakażenia dwoinką rzeżączki jest kontakt seksualny z chorym partnerem. Poza tym do zakażenia dwoinką rzeżączki może też dojść poprzez używanie tych samych przedmiotów codziennego użytku, których używa zakażony już pacjent - są to przede wszystkim ręczniki czy też ta sama pościel w łóżku. Należy pamiętać również o tym, że do zakażenia dwoinką rzeżączki może też dojść u noworodka w czasie porodu- dziecko może bowiem zarazić się od chorej matki, wtedy pojawi sie u niego rzeżączkowe zapalenie spojówek, będące groźna choroba, może ona bowiem doprowadzić nawet do trwałego uszkodzenia wzroku. Jakie są objawy zakażenia dwoinką rzeżączki? Na skutek zakażenia dwoinką rzeżączki dochodzi do zapalenia cewki moczowej. U mężczyzn typowym objawem jest ropny wyciek z cewki moczowej, dodatkowo pojawiają się też, czasami mocno nasilone, objawy dyzuryczne, czyli ból i pieczenie w czasie oddawania moczu. U kobiet natomiast, w przypadku rzeżączkowego zapalenia cewki moczowej, pojawiają się upławy, zdarza się również, że dochodzi do zaburzeń cyklu miesięcznego, miesiączki stają się też bardziej obfite. Należy pamiętać o tym, że nieleczone rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej może następnie rozprzestrzenić się na cały układ moczowo-płciowy, zakażenie może też obejmować w niektórych przypadkach gardło, odbyt, mogą też tworzyć się ropnie i zrosty w jajowodach, zdarza się, że choroba obejmuje też narządy odległe, np. stawy. Jak wygląda leczenie rzeżączki oraz rzeżączkowego zapalenia cewki moczowej? Lekiem z wyboru w tej sytuacji jest podawanie penicyliny. Czasami też stosuje się antybiotyki z grupy cefalosporyn oraz chinolonów, zdarza się, że podawane są także makrolidy. 

• Chlamydia trachomatis

Innym drobnoustrojem, który odpowiedzialny jest za wywoływanie zapalenia cewki moczowej, jest Chlamydia trachomatis. Do zakażenia Chlamydia trachomatis również dochodzi poprzez kontakt seksualny z zakażona wcześniej osoba, do zakazenia moze tez dojść na skutek używania wspólnych przedmiotów codziennego użytku, jak ręczniki czy wspólna pościel. Jakie są objawy zapalenia cewki moczowej wywołanego przez Chlamydia trachomatis? U kobiet przede wszystkim pojawiają się bardzo nasilone upławy, dodatkowo obecny jest też często ból i pieczenie przy oddawaniu moczu. U mężczyzn zwykle objawem chlamydiowego zapalenia cewki moczowej są objawy dyzuryczne- częstsze  oddawanie moczu małymi porcjami, bol i pieczenie przy  oddawaniu moczu. Jak wygląda leczenie chlamydiowego zapalenia cewki moczowej? W przypadku chlamydiowego zapalenia cewki moczowej leczenie polega na zastosowaniu właściwej antybiotykoterapii. Przede wszystkim stosuje się doksycyklinę lub też azytromycynę.

Czy jakieś inne drobnoustroje mogą wywoływać zapalenie cewki moczowej?

Tak, chociaż zdarza się to znacznie rzadziej. Za wywołanie choroby mogą być zatem odpowiedzialne:

• Ureaplasma urealyticum,
• Mycoplasma genitalium,
• Trichomonas vaginalis.

Jeszcze rzadziej za zapalenie cewki moczowej odpowiedzialne są grzyby Candida albicans, niektóre wirusy i bakterie.

Czy można zapobiegać zapaleniu cewki moczowej?

• Przede wszystkim należy pamiętać o tym, aby regularnie oddawać mocz. Wstrzymywanie moczu i jego długie "przetrzymywanie" w pęcherzu moczowym jest czynnikiem predysponującym do rozwoju stanu zapalnego.
• Ważna jest właściwa higiena osobista, głównie w przypadku kobiet, u których położna w bliskim sąsiedztwie odbytu krótka cewka moczowa jest zdecydowanie bardziej niż u mężczyzn podatna "na złapanie" infekcji. Należy zatem często podmywać się, a w okresie miesiączki regularnie zmieniać podpaski i tampony.
• Należy unikać obcisłej bielizny z syntetycznych materiałów, najlepsza jest bowiem przewiewna bielizna bawełniana.
• Należy też pamiętać o tym, że ryzyko zapalenia cewki moczowej zwiększają stosunki seksualne bez prezerwatywy – dlatego też, zwłaszcza, jeśli partner jest przez nas krótko znany, zawsze należy pamiętać o mechanicznym zabezpieczeniu, które znacznie zmniejsza ryzyko ewentualnej infekcji.