Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy. Jakie są przyczyny i jak objawia się RZS?
Magdalena Chrzęszczyk

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy. Jakie są przyczyny i jak objawia się RZS?

Reumatoidalne zapalenie stawów (gościec stawowy) jest przewlekłą chorobą zapalną, która przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, w którym organizm z nieznanych przyczyn zwraca się przeciwko własnym tkankom, np. w stawach, co doprowadza do ich nieodwracalnego zniszczenia. Procesy zapalne mogą również obejmować takie narządy jak nerki, płuca, wątroba. Jakie są objawy reumatoidalnego zapalenia stawów?

Reumatoidalne zapalenie stawów – co to jest? 

Reumatoidalne zapalenia stawów – RZS (inaczej gościec stawowy, łac. poliarthitis rheumatoidea) to choroba tkanki łącznej. Jest ona przewlekła, ma charakter zapalny, a jej podłoże jest autoimmunologiczne. Oznacza to, że układ odpornościowy sam atakuje z niewyjaśnionych przyczyn swój organizm. Ta choroba reumatyczna atakuje najczęściej średnie i małe stawy rąk i nóg i powoduje duże dolegliwości bólowe. Stany zapalne powstające w tych obszarach atakują nie tylko błonę maziową, ale także kaletki maziowe i pochewki ścięgniste, doprowadzając do dużych deformacji tych stawów, przykurczy, zmniejszenia ruchomości, a w konsekwencji do ograniczeń ruchowych uniemożliwiających wykonywanie najprostszych czynności dnia codziennego i do niepełnosprawności. Oprócz stawów zaatakowane chorobą mogą być narządy wewnętrzne – płuca, nerki, wzrok czy układ krążenia. 

Na RZS częściej chorują kobiety, co może mieć związek ze zmianami hormonalnymi w czasie ciąży, karmienia czy menopauzy. RZS jest także najczęstszą chorobą układową, a szczyt zachorowania przypada między 35. a 50. rokiem życia. Przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, rozwija się w przeciągu kilku lub kilkunastu tygodni, może mu towarzyszyć gorączka reumatyczna. 
Reumatoidalne zapalenia stawów może pojawić się także u dzieci. 

Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny 

Nie są poznane przyczyny powstawania reumatoidalnego zapalenia stawów. Jest natomiast kilka czynników, które mogą predysponować pacjenta do rozwoju tej choroby. Zaliczyć tu można predyspozycje genetyczne, płeć żeńską, zmiany w układzie autoimmunologicznym i skłonność do chorób z tej grupy, a także niektóre zakażenia wirusowe i bakteryjne.

Na pewno na przebieg choroby ma także wpływ palenie papierosów, a silny i długi stres może wyzwalać pojawienie się pierwszych objawów. Przyczyną powstania choroby mogą być także nowotwory. 

Polecane dla Ciebie

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy 

Jak rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów? Pomimo, że jest to choroba dotycząca głównie stawów, to objawy przy reumatyzmie dotyczą wielu narządów ciała. 

Reumatoidalne zapalenie stawów – stawy 

Cechą charakterystyczną i najczęstszym objawem stawowym tej choroby jest pojawienie się bólu i dolegliwości stawowych ruchowych w małych stawach rąk i nóg symetrycznie po obu stronach ciała. Towarzyszyć im mogą symetryczne obrzęki i ocieplenie skóry. W dalszym rozwoju choroby także większe stawy oraz stawy kręgosłupa mogą zostać zaatakowane procesem zapalnym.

Przeczytaj więcej na temat przyczyn bólu stawów.

Zesztywnienie stawów najczęściej jest największe o poranku (poranna sztywność stawowa) lub przy długim nieporuszaniu konkretnym stawem. Stawy stają się wrażliwe na ucisk, dochodzi do ich deformacji i zniekształceń oraz pojawia się zmniejszona ruchomość. Mogą także wystąpić przykurcze, a konsekwencją zmian w więzadłach i ścięgnach może być całkowite nieodwracalne zniszczenie stawu i utrata funkcji. Objawy zapalenia stawów najczęściej nie mijają same.  

Reumatoidalne zapalenie stawów – zmiany i objawy pozastawowe 

Początkowy etap rozwoju choroby może rozwijać się jak grypa lub przeziębienie, z objawami osłabienia i zmęczenia, stanami podgorączkowymi (może wystąpić także gorączka), bólami mięśni, mniejszym apetytem a nawet spadkiem masy ciała. Dopiero później zaczynają występować objawy dotyczące stawów. 

Ale oprócz problemów z zapaleniem stawów i bólem, przy RZS mamy do czynienia także z objawami i chorobami dotyczącymi innych układów i struktur ciała. Choroba ta powoduje powstawanie miażdżycy, a w konsekwencji choroby niedokrwiennej serca i zawału, ale także zapalenie osierdzia, kardiomiopatię, nadciśnienie płucne, uszkodzenie zastawek, czasem zapalenie naczyń. Pacjent chorujący na RZS ma obniżoną wydolność fizyczną, szybko łapie zadyszkę nawet przy małym ruchu, miewa duszności i ból w klatce piersiowej.

Towarzyszyć mu może anemia i różne infekcje, a nawet suchość oka czy zapalenie rogówki. Pojawia się osłabienie mięśni, a nawet osteoporoza. Do objawów pozastawowych należy także dodać te, związane z układem oddechowym – częste zapalenia płuc, oskrzeli, zwłóknienie płuc, suchy kaszel i ból w klatce piersiowej i z układem nerwowym – zespół cieśni nadgarstka, polineuropatie i uciski na rdzeń kręgowy objawiające się niedowładem kończyn, mrowieniem czy zaburzeniami czucia. Reumatoidalne zapalenia stawów może dawać zatem objawy neurologiczne. Uszkodzeniu mogą ulec także nerki. 

Reumatoidalne zapalenie stawów – guzki reumatoidalne 

Guzek reumatoidalny jest typową zmianą morfologiczną pojawiającą się przy RZS. Guzki reumatoidalne powstają najczęściej w tkance podskórnej, ale również w narządach wewnętrznych. 

Reumatoidalne zapalenie stawów – diagnostyka 

Diagnoza reumatoidalnego zapalenia stawów opiera się na wywiadzie przeprowadzonym przez lekarza oraz na podstawie badań laboratoryjnych i obrazowych. Zazwyczaj lekarz zleca wykonanie morfologii krwi, określenie wskaźników zapalnych CRP i OB, przeciwciał anty CCP i czynnika reumatoidalnego RF. Do badań obrazowych pomocnych w diagnostyce należy RTG, rezonans magnetyczny, USG i tomografia komputerowa. Wczesne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów muszą zostać dobrze zweryfikowane, gdyż początkowo mogą świadczyć o innych chorobach czy zaburzeniach. 

Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie 

W leczeniu RZS najważniejsze jest jak najszybsze rozpoznanie i rozpoczęcie prawidłowego leczenia zgodnie z zaleceniami lekarza i fizjoterapeuty. Celem nadrzędnym leczenia RZS jest uzyskanie remisji, czyli wyhamowanie objawów i złagodzenie dolegliwości choroby oraz jej czasowe zatrzymanie. Zapobiega to procesowi niszczenia stawów i zwiększa szanse na dłuższe prawidłowe normalne funkcjonowanie pacjenta. 

W leczeniu reumatyzmu ważna jest zarówno farmakoterapia, jak i stosowanie odpowiedniej diety bogatej szczególnie w tłuste ryby oraz aktywność fizyczna. Lekami podstawowymi są leki modyfikujące przebieg choroby – metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna. Dodatkowo zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe na bóle reumatyczne. 

Do zabiegów fizykalnych pomagających w leczeniu objawów bólowych i zapalnych zaliczyć można ciepłolecznictwo, krioterapię, elektroterapię, magnetoterapię, jonoforezę, a także kąpiele solankowe i siarczkowo– siarkowodorowe. Terapeuta prowadzący ćwiczenia z osobą chorą skupia się na ćwiczeniach przeciwbólowych, rozluźniających i odciążających, ale także ogólnousprawniających i izometrycznych. Ostry stan wymaga leżenia i odpoczynku. 

  1. Hellmann D., Stone J., Imboden J. B., Current diagnosis and treatment– rheumatology, Second Edition ,McGraw–Hill, 2007. 
  2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2006. 
  3. Harris E., Firestein G., Budd R. i in., Kelley's textbook of rheumatology, Eight Edition, Saunders Company, 2008.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka - przyczyny, objawy, leczenie

    Rak żołądka jest jednym z częściej występujących nowotworów przewodu pokarmowego, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Polska należy niestety do krajów o jednej z większej w świecie częstości zachorowań na ten nowotwór. Na szczęście w ostatnich latach obserwuje się stopniowe zmniejszanie liczby nowych zachorowań. Najczęściej występującym nowotworem jest rak gruczołowy (adenocarcinoma).

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij