Jak chronić się przed udarem słonecznym?
Co to jest udar słoneczny?
Udar słoneczny jest rodzajem udaru cieplnego, który wynika z przegrzania organizmu w skutek wystawiania go na silnie i długotrwałe działanie promieni słonecznych. Występuje wówczas, gdy nagrzany organizm nie ma możliwości, aby wydalić nadmiar ciepła. Przegrzanie się opon mózgowych skutkuje szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości.
O udar słoneczny nie jest trudno
Gorący klimat, parne dni, nieodpowiednie ubranie, a w szczególności brak nakrycia głowy w ostrym słońcu to warunki sprzyjające udarowi słonecznemu. Udarowi sprzyja też brak wody do picia. Woda jest niezbędna do utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. Dzięki niej człowiek jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez względu na temperaturę otoczenia.
Kto jest szczególnie narażony?
W grupie zwiększonego ryzyka są osoby starsze oraz dzieci, ponieważ mają one w sposób naturalny niezbyt dobrze działającą termoregulację. Predysponowane są również osoby chore na cukrzycę, z chorobami serca, osoby otyłe i przyjmujące niektóre leki (np.:obniżające ciśnienie, antyhistaminowe, moczopędne, antydepresyjne), a także osoby pod wpływem alkoholu.
Objawy udaru słonecznego
Objawy udaru słonecznego, zależnie od stopnia nagrzania lub nasłonecznienia, mogą wykazywać różny stopień nasilenia. Mogą się pojawić nawet do 8 godzin po zejściu ze słońca. O tym, że doszło do udaru, mogą świadczyć:
- ogólne osłabienie organizmu,
- nagłe zawroty i ból głowy,
- obfite poty,
- przyspieszony plus i podwyższone ciśnienie krwi,
- gorączka, dreszcze,
- wymioty i nudności,
- zaczerwienie skóry twarzy w lżejszych przypadkach , zaś w cięższych zblednięcie,
- omdlenia.
Ponadto udarowi słonecznemu często towarzyszy oparzenie I lub II stopnia odsłoniętych części ciała.
Pierwsza pomoc
W przypadku udaru słonecznego konieczne jest schłodzenie ciała i odpowiednie nawodnienie organizmu. Bardzo ważne jest, aby nie ochładzać ciała zbyt mocno i gwałtownie. Przede wszystkim należy schować się w jakieś zacienione, chłodne i przewiewne miejsce. Położyć się lub usiąść, a na głowę i kark przykładać zimne kompresy z wody. Okłady z lodu są raczej nie wskazane, ponieważ w zetknięciu z rozgrzanym ciałem mogą spowodować szok termiczny. Jeszcze większą ulgę przyniesie obłożenie całego ciała wilgotnymi i chłodnymi ręcznikami - co pewien czas trzeba je zmieniać. Ulgę przyniesie także chłodny prysznic lub kąpiel. Konieczne jest również picie dużej ilości chłodnej, niegazowanej wody z odrobiną soku owocowego lub soli, aby uzupełnić poziom elektrolitów w organizmie. W tej sytuacji świetnie sprowadzają się specjalnie preparaty nawadniające dostępne w aptekach. Nie wskazane jest natomiast picie kawy, herbaty lub innych napojów zawierających kofeinę. Bezwzględnie przeciwwskazane są również napoje alkohole. Pamiętać trzeba, że przy udarze nie wolno aplikować choremu żadnych leków przeciwgorączkowych. Jeśli doszło do bolesnego oparzenia skóry, należy łagodzić podrażnienie i stan zapalny środkami o działaniu chłodzącym, nawilżającym i regenerującym.
W przypadku udaru słonecznego konieczna jest także konsultacja lekarska, zwłaszcza jeśli objawy nie ustępują lub jeśli są bardzo mocno nasilone.
Jak chronić się przed udarem słonecznym?
Zapobieganie udarowi słonecznemu to unikanie długotrwałej, bezpośredniej ekspozycji na słońce – dotyczy to szczególnie niemowląt, dzieci i osób starszych. Najlepiej unikać słońca między godziną 11.00 a 15.00. Warto mieć stale przy sobie butelkę wody. Nie zapominajmy również o odpowiednim ubraniu. Odzież powinna być lekka i przewiewna. Niezbędne jest również nakrycie głowy.