
Dlaczego leki przeciwbólowe działają słabiej w przypadku kobiet? Nowe badanie
Badania pokazują, że z powodu różnic w zaangażowaniu procesów opioidergicznych kobiety i mężczyźni inaczej reagują na terapie przeciwbólowe. Co to dokładnie oznacza i jakie są tego konsekwencje?
- Wpływ medytacji na łagodzenie przewlekłego bólu u kobiet i mężczyzn
- Różnice w zaangażowaniu procesów opioidergicznych
- Kobiety częściej doświadczają bólu przewlekłego
Wpływ medytacji na łagodzenie przewlekłego bólu u kobiet i mężczyzn
Najnowsze badania przeprowadzone na University of California San Diego w Stanach Zjednoczonych potwierdziły, że mężczyźni i kobiety wykazują różnice w reakcji na terapie przeciwbólowe.
Łagodzenie dolegliwości odbywa się bowiem za pomocą innych układów biologicznych, co może wyjaśniać, dlaczego silne leki są często mniej skuteczne w przypadku pań – u mężczyzn łagodzenie bólu polega na uwalnianiu endogennych opioidów (naturalne środki przeciwbólowe wytwarzane w mózgu), natomiast u kobiet działają szlaki nieopioidowe.
Wcześniejsze analizy na zwierzętach udowodniły między innymi, że gryzonie płci męskiej w porównaniu z samicami wykazują większą analgezję w odpowiedzi na dożylną morfinę.
W nowym badaniu naukowcy ocenili działanie przeciwbólowe medytacji na przewlekły ból w dolnej części pleców. Wzięli pod lupę dwie prace kliniczne z udziałem łącznie 98 uczestników (zarówno zdrowych, jak i tych, u których zdiagnozowano ból kręgosłupa w okolicy lędźwiowej). Przeszli oni trening medytacyjny, a następnie praktykowali medytację i otrzymywali placebo lub dużą, dożylną dawkę naloksonu – leku, który hamuje działanie zarówno syntetycznych, jak i endogennych receptorów opioidowych. Naukowcy zmierzyli i porównali, w jakim stopniu ból został zniesiony, gdy układ opioidowy był zablokowany i gdy był nienaruszony.
Różnice w zaangażowaniu procesów opioidergicznych
Badanie naukowców z Kalifornii wykazało, że:
- w przypadku mężczyzn blokowanie układu opioidowego podczas stosowania naloksonu zahamowało łagodzenie bólu za pomocą medytacji – tym samym można wysnuć wniosek, że mężczyźni polegają na endogennych opioidach w celu łagodzenia bólu;
- nalokson zwiększył skuteczność medytacji w łagodzeniu bólu u kobiet, co wskazuje, że kobiety polegają na mechanizmach nieopioidowych.
Omawiane wyniki są pierwszymi, które wykazują różnice specyficzne dla płci w zaangażowaniu procesów opioidergicznych. Są to mechanizmy biologiczne związane z działaniem układu opioidowego w organizmie. Układ ten obejmuje endogenne opioidy (naturalnie występujące w organizmie substancje o działaniu podobnym do opioidów), receptory opioidowe oraz enzymy i szlaki biochemiczne odpowiedzialne za ich produkcję, działanie i metabolizm. Procesy opioidergiczne odgrywają kluczową rolę w regulacji bólu oraz różnych funkcji fizjologicznych. Do głównych endogennych opioidów należą: endorfiny, enkefaliny, dynorfiny, nocyceptyna.
Kobiety częściej doświadczają bólu przewlekłego
Badania wskazują, że kobiety częściej niż mężczyźni cierpią na przewlekły ból. Szacuje się, że aż 20-25% kobiet doświadcza przewlekłego bólu, podczas gdy wśród mężczyzn odsetek ten wynosi około 10-15%. Kobiety są bardziej narażone na rozwój schorzeń związanych z bólem neuropatycznym, migrenowym oraz bólem mięśniowo-szkieletowym.
Liczne prace naukowe wykazują, że kobiety zgłaszają wyższe natężenie bólu w porównaniu do mężczyzn. Prawdopodobnie wynika to między innymi z faktu, że estrogeny (hormony płciowe występujące u kobiet) mogą wpływać na przekaźnictwo bólowe i modulację receptorów opioidowych, co może zmieniać sposób odczuwania dolegliwości.
Badacze z University of California San Diego podkreślają, że konieczne jest opracowanie terapii przeciwbólowych dostosowanych do płci pacjenta, ponieważ wiele metod leczenia działa odmiennie u kobiet i u mężczyzn.