Powodzie zwiększają ryzyko chorób – GIS ostrzega. Kiedy i jak odkażać wodę po powodzi?

Główny Inspektorat Sanitarny oraz służby ratunkowe ostrzegają powodzian przed spożywaniem wody kranowej. Może to bowiem prowadzić do rozprzestrzeniania się groźnych chorób, takich jak salmonellozy, WZW A czy tężec. Dowiedz się, w jaki sposób odkazić wodę po powodzi.

1. Woda na terenach zalanych nie nadaje się do spożycia
2. Odkażanie studni – jak to zrobić prawidłowo?
3. Powódź zwiększa ryzyko chorób
4. Zalane pomieszczenia – jak je czyścić?

Woda na terenach zalanych nie nadaje się do spożycia

Główny Inspektorat Sanitarny wydał komunikat, w którym ostrzega mieszkańców terenów dotkniętych powodzią przed spożywaniem wody kranowej. Podkreśla, że fala powodziowa niesie ze sobą groźne dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt zanieczyszczenia. Mowa o:

• zanieczyszczeniach biologicznych – woda może być zanieczyszczona m.in. fekaliami, co prowadzi do obecności bakterii, wirusów i pierwotniaków, które mogą wywoływać poważne choroby;
• zanieczyszczeniach chemicznych – powodzie mogą spowodować przedostanie się do wody substancji chemicznych, takich jak pestycydy, paliwa, oleje i inne toksyczne chemikalia;
• zanieczyszczeniach fizycznych – woda popowodziowa może zawierać różnego rodzaju odpady i zanieczyszczenia fizyczne takie jak resztki materiałów budowlanych czy błoto.

Dlatego po opadnięciu wody konieczne jest oczyszczenie i dezynfekcja studni oraz innych zbiorników, a następnie przeprowadzenie badań przydatności do spożycia. Do tego czasu zaleca się picie wody butelkowanej.

Odkażanie studni – jak to zrobić prawidłowo?

Studnie kopane

W celu oczyszczenia studni kopanej należy najpierw usunąć szlam i kilkudziesięciocentymetrową warstwę piachu, a następnie wypełnić ją warstwą przemytego żwiru bądź piasku o grubości około 10 cm. Kolejnym etapem powinno być oczyszczenie cembrowiny oraz zabetonowanie ubytków i szpary. Przed dezynfekcją konieczne jest zmierzenie głębokości wody w studni.

Do odkażania można użyć monochloroaminy (jest to związek chemiczny powstający w wyniku reakcji amoniaku lub jonów amonowych z chlorem; działa jak utleniacz, który zabija bakterie i inne patogeny w wodzie) lub wapna chlorowanego (inaczej podchlorynu wapnia, nieorganicznego związku chemicznego będącego silnym utleniaczem). Należy zastosować następujące ilości:

• studnia o średnicy 80 cm – 150 g wapna lub 165 g monochloroaminy,
• studnia o średnicy 90 cm – 200 g wapna lub 220 g monochloroaminy,
• studnia o średnicy 100 cm – 250 g wapna lub 270 g monochloroaminy,
• studnia o średnicy 120 cm – 350 g wapna lub 380 g monochloroaminy.

O czym trzeba pamiętać, przeprowadzając dezynfekcję?

• Do wiadra z wodą dodaj dwie płaskie łyżeczki detergentu – takim roztworem umyj cembrowinę.
• Ponownie napełnij studnię wodą.
• Do pojemnika z niewielką ilością wody dodaj odmierzony według wyżej przedstawionych wskazówek środek dezynfekcyjny, dolej wody, wymieszaj i całość wlej do studni.
• Wodę zamieszaj tyczką lub przez nabieranie wiadrem czerpalnym i wlewanie z powrotem.
• Po 24 godzinach wybieraj wodę aż do zaniku zapachu chloru.

Studnie wiercone i abisyńskie

Odkażanie studni wierconych jest zdecydowanie bardziej skomplikowane. W wyjątkowych przypadkach roztwór dezynfekcyjny wprowadza się za pomocą specjalnej pompy. Aby zdezynfekować studnię abisyńską, w dwóch wiadrach wody należy rozpuścić 4 g wapna chlorowanego (1 czubata łyżeczka) albo 7 ml roztworu podchlorynu sodu (1,5 łyżeczki). W następnej kolejności roztwór wlewa się do rury studni i pompuje aż do chwili, kiedy woda zaczyna wypływać. Wodę pozostawia się na dobę, a następnie ponownie pompuje aż do zaniku zapachu chloru.

Po przeprowadzeniu takiej procedury, niezależnie od rodzaju studni, niezbędne jest zbadanie próbek wody przez najbliższą stację sanitarno-epidemiologiczną, która oceni, czy woda może być spożywana i używana do celów gospodarczych.

Powódź zwiększa ryzyko chorób

Powódź znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia różnych chorób, głównie ze względu na zanieczyszczenie wody i brak odpowiedniej higieny.

Do chorób tych zaliczamy przede wszystkim:

• choroby zakaźne przewodu pokarmowego – ich objawy to m.in. ostra biegunka, wymioty, gorączka, ból głowy; należą do nich schorzenia takie jak:
  • salmonellozy (grupa chorób wywoływanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella Typhi i Salmonella Paratyphi);
  • czerwonka bakteryjna (powodowana przez bakterie z rodzaju Shigella);
  • dur brzuszny (choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Salmonella Typhi);
  • wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW typu A), znane również jako żółtaczka pokarmowa (wywoływana przez wirusa zapalenia wątroby typu A: hepatitis A virus – HAV);
• tężec – to poważna choroba zakaźna wywoływana przez toksynę produkowaną przez bakterię Clostridium tetani; objawy dotyczą układu nerwowego i są to: sztywność i skurcze mięśni, szczękościsk, trudności z przełykaniem i oddychaniem, gorączka, osłabienie;
• choroby układu oddechowego – obecność pleśni na terenach popowodziowych może zaostrzać takie schorzenia, jak przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc (POChP) czy astma;
• choroby skóry (dermatozy) – wilgotne warunki sprzyjają rozwojowi zakażeń grzybiczych, ponadto osoby z otwartymi ranami lub skaleczeniami mogą być narażone na zakażenia bakteryjne takie jak infekcje wywołane przez Staphylococcus czy Streptococcus.

Zalane pomieszczenia – jak je czyścić?

Eksperci podkreślają, że budynek znajdujący się na terenie, przez który przeszła fala powodziowa, należy traktować jako skażony. Przebywanie w nim może być niebezpieczne nie tylko ze względu na ryzyko ewentualnego naruszenia jego konstrukcji, ale również z powodu prawdopodobieństwa zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. Proces oczyszczania pomieszczeń po powodzi powinien obejmować osuszanie, sprzątanie oraz dezynfekcję.

Po uprzątnięciu szlamu i innych zanieczyszczeń oraz po usunięciu uszkodzonych mebli i wyposażenia domu, które mogą być źródłem bakterii i grzybów, trzeba przeprowadzić odkażanie – zdezynfekowane muszą zostać zarówno ściany, jak i podłogi. Wszelkie prace tego typu należy przeprowadzać w odzieży ochronnej i masce, aby uniknąć m.in. uszkodzeń dróg oddechowych na skutek kontaktu z silnymi detergentami. Szczegółowych informacji dotyczących sprzątania zalanych pomieszczeń udzielają stacje sanitarno-epidemiologiczne.