Wulwodynia to przewlekły ból intymny.
Karolina  Wasilewska

Wulwodynia (ból miejsc intymnych). Przyczyny, objawy, leczenie

Wulwodynia jest przewlekłym bólem sromu bez rozpoznanej przyczyny. Boleć może jeden lub wiele obszarów sromu. Ból jest różny – u niektórych przypomina pieczenie, innym pacjentkom może wydawać się np. kłujący. Stopień nasilenia bólu, jego dokładna lokalizacja czy częstotliwość mogą być różne u różnych kobiet. Wulwodynia jest trudna do rozpoznania i leczenia ze względu na podobieństwo objawów do innych schorzeń oraz na brak wysokiej jakości badań naukowych dotyczących metod leczenia. Diagnoza jest stawiana poprzez wykluczenie innych przyczyn, takich jak nawracające infekcje, liszaj, nowotwory, neuralgie i inne.

  1. Czym jest wulwodynia?
  2. Jakie są przyczyny wulwodynii
  3. Objawy wulwodynii
  4. Diagnostyka wulwodynii
  5. Leczenie wulwodynii
  6. Wulwodynia – fizjoterapia

Czym jest wulwodynia?

Wulwodynia to ból sromu trwający co najmniej 3 miesiące, który nie jest wynikiem innego schorzenia. Może pojawiać się po uprzedniej prowokacji przedsionka pochwy np. obcisłą bielizną. Mamy wtedy do czynienia z westybulodynią prowokowaną. Problem ten dotyczy 12% kobiet, najczęściej w okresie okołomenopauzalnym.

Na wulwodynię prowokowaną cierpi 12% kobiet.

W przypadku braku konkretnego czynnika, który prowadzi do dolegliwości bólowych okolic intymnych, mówimy o uogólnionej wulwodynii nieprowokowanej. Dolegliwości tego typu zgłasza 7% populacji kobiet. Są to najczęściej kobiety po 30 roku życia.

Jakie są przyczyny wulwodynii

  1. Zaburzenia równowagi hormonalnej
    Zmiany hormonalne wynikające m.in. z przyjmowanych leków, karmienia piersią czy też menopauzy wpływają na zmniejszone libido i suchość pochwy. Efektem jest tkliwość sromu, która uniemożliwia m.in. odbycie satysfakcjonującego stosunku seksualnego.
  2. Zbyt duże napięcie mięśni dna miednicy (mięśnie Kegla)
    Mięśnie o zbyt wysokim tonusie stają się tkliwe i bolesne. Na zbyt duże napięcie mogą wpływać: przebyta trauma, wysoki poziom stresu, brak aktywności fizycznej, silny lęk oraz zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego.
  3. Zwiększona ilość nocyceptorów w błonie śluzowej przedsionka pochwy
    Nocyceptory są receptorami bólowymi. Mają za zadanie ostrzegać mózg przed uszkodzeniem tkanki. Przy zwiększonej ilości tych receptorów występuje reakcja obronna w postaci bólu na bodziec zupełnie niegroźny, np. dotyk bielizny lub siedzenie na siodełku rowerowym.
  4. Czynniki genetyczne, nawracające infekcje intymne, urazy i alergie.

Powiązane produkty

Objawy wulwodynii

Westybulodynia prowokowana objawia się bólem okolicy przedsionka pochwy spowodowanym dotykiem. Sytuacje, w których pojawiają się dolegliwości, to najczęściej badanie ginekologiczne, stosunek płciowy, aktywność fizyczna i aplikacja tamponu czy też kubeczka menstruacyjnego. Czasem ból może być spowodowany nawet dotykiem bielizny, czynnościami higienicznymi, chodzeniem i siedzeniem. Przy dużym nasileniu objawów kobieta może całkowicie nie być w stanie uczestniczyć w wymienionych aktywnościach, może mieć też znaczny problem z zakładaniem bielizny.

Westybulodynia może powodować zmiany w odczuwaniu bólu przez układ nerwowy. Skutkiem tego jest większa wrażliwość na ból w innych obszarach ciała. Dodatkowo często towarzyszą jej objawy zespołu jelita drażliwego, ból okolicy pęcherza oraz częste oddawanie moczu.

Objawy wulwodynii nieprowokowanej pojawiają się bez wystąpienia konkretnego czynnika drażniącego. Pacjentka odczuwa stały ból sromu opisywany jako pieczenie, swędzenie, palenie, drętwienie lub kłucie. Bodźce generujące ból w westybulodynii prowokowanej mogą również zaostrzać dolegliwości w wulwodynii nieprowokowanej.

 Wulwodynia objawy
Wulwodynia – objawy choroby mogą być różne u każdej kobiety. Łączy je ból i dyskomfort w okolicach sromu, cewki moczowej, czasem nawet odbytu.

Diagnostyka wulwodynii

Wulwodynię rozpoznaje się poprzez wykluczenie wszystkich innych przyczyn powodujących ból sromu. Dodatkowo powinny występować następujące objawy:

  • intensywny ból przedsionka pochwy spowodowany dotykiem,
  • znaczna wrażliwość podczas wykonywania Q-tip test (test polegający na dotknięciu wacikiem przedsionka pochwy),
  • zaczerwienienie przedsionka niewynikające ze zmian chorobowych.

Leczenie wulwodynii

Ze względu na trudności w ustaleniu przyczyny pojawienia się wulwodynii, a tym samym znaczne opóźnienie w postawieniu trafnej diagnozy, leczenie nie należy do prostych. Powinno być ono wprowadzone jak najszybciej ze względu na niekorzystny wpływ objawów na funkcjonowanie kobiety na płaszczyźnie społecznej, seksualnej oraz emocjonalnej. Obniżona jakość życia z tą dysfunkcją krocza, ciągły ból oraz dyskomfort powodują także przewlekły stres, dlatego warto poznać dostępne metody leczenia wulwodynii.

Plan terapeutyczny dobierany jest indywidualnie z wielu możliwych interwencji terapeutycznych. W najnowszych zaleceniach dotyczących leczenia zachowawczego wspomina się o środkach pielęgnacji oraz ochrony sromu, leczeniu farmakologicznym miejscowym, doustnym lub w formie iniekcji, medycynie komplementarnej oraz fizjoterapii uroginekologicznej. Jedną z możliwości leczenia jest wykonanie zabiegu operacyjnego – westybulektomii.

W leczeniu wulwodynii mogą być stosowane także leki przeciwdepresyjne, ponieważ walka z przewlekłym bólem neuropatycznym wpływa niewątpliwie na psychikę pacjenta, a dodatkowo mniejsze dawki działają analgetycznie (przeciwbólowo).

Ważne jest, aby przedstawić pacjentce wszystkie możliwości leczenia oraz zaznaczyć, że najlepsze efekty osiągnie dzięki terapii kompleksowej. Zespół multidyscyplinarny – składający się z lekarza specjalisty, fizjoterapeuty uroginekologicznego i seksuologa lub psychoterapeuty – może w sposób holistyczny zająć się problemem pacjentki.

Do jakiego lekarza z wulwodynia?

Z objawami wulwodynii najlepiej udać się do lekarza ginekologa, który na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz analizy wyników badań postawi rozpoznanie i zaproponuje odpowiednie leczenie.

Czy wulwodynię można wyleczyć?

W zależności od przyczyny wulwodynię można wyleczyć całkowicie bądź tylko kontrolować objawy, aby ułatwić normalne funkcjonowanie. Jeżeli ból jest spowodowany nadmiernym napięciem mięśni dna miednicy, po wdrożeniu fizjoterapii uroginekologicznej i psychoterapii pacjentka często odzyskuje możliwość satysfakcjonującego współżycia oraz odbycia niebolesnego badania ginekologicznego. W przypadku gdy ból wynika z uwarunkowań genetycznych, wyleczenie wulwodynii może okazać się niemożliwe i wtedy celem prowadzonej terapii będzie nie tyle wyleczenie, co kontrolowanie objawów pacjentki.

Wulwodynia – fizjoterapia

Metody fizjoterapeutyczne w leczeniu wulwodynii różnią się w zależności od potrzeb pacjentki. Fizjoterapeuta na podstawie wywiadu i badania dobiera leczenie bólu odpowiednie dla danej osoby. Z metod fizjoterapeutycznych wyróżnia się terapię manualną skupiającą się zarówno na obszarze dna miednicy, jak i na okolicznych tkankach, trening mięśni dna miednicy, metody relaksacji, tj. ćwiczenia oddechowe i treningi autogenne, elektrostymulację mięśni dna miednicy oraz ćwiczenia rozluźniające i rozciągające napięte struktury. Dodatkowo w terapii można zastosować dilatory. Pacjentkę można też przeszkolić w zakresie autoterapii oraz zalecić wykonywanie ćwiczeń domowych.

Czy fizjoterapia bólu przewlekłego w wulwodynii jest ważna?

Fizjoterapia w wulwodynii stanowi nieodłączny element kompleksowej terapii. Pacjentka dzięki wizytom u fizjoterapeuty uroginekologicznego nabywa większej świadomości ciała, umiejętności radzenia sobie z bólem oraz poczucia sprawczości w całym procesie terapeutycznym.

  1. Moyal-Barracco M, Lynch PJ. 2003 ISSVD terminology and classification of vulvodynia: a historical perspective. J Reprod Med. 2004 Oct;49(10):772-7.
  2. Burrows LJ, Goldstein AT. The treatment of vestibulodynia with topical estradiol and testosterone. Sex Med. 2013 Aug;1(1):30-3.
  3. Haefner HK, Collins ME, Davis GD, Edwards L, Foster DC, et al. The vulvodynia guideline. J Low Genit Tract Dis. 2005 Jan;9(1):40-51.
  4. Padoa A, Rosenbaum TY. Nadreaktywność dna miednicy. MedPharm Polska; 2023.
  5. Bręborowicz GH. Ginekologia. PZWL; 2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Dyspareunia – czym jest? Przyczyny, objawy i leczenie

    Występowanie dyspareunii jest powszechnym i jednocześnie zaniedbywanym problemem. Nieleczony problem może wpływać negatywnie zarówno na zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety, jak również na relacje w związku. Szacuje się, że dotyczy 3-18% populacji na świecie, a w trakcie swojego życia problemu doświadcza nawet do 28% kobiet. Dolegliwości w dyspareunii mogą ograniczać się do sromu i okolic wejścia do pochwy lub też dotyczyć głębiej położonych struktur.

  • Pochwica – co to jest? Objawy, przyczyny. Jak leczyć skurcz mięśni pochwy?

    Pochwica należy do grupy dysfunkcji seksualnych i polega na skurczu pochwy, a dokładniej mięśni wokół wejścia do tego narządu. W zależności od przyczyny wyróżnia się dwa rodzaje pochwicy – organiczną i nieorganiczną. Czy pochwicę można wyleczyć? Jakie ćwiczenia wykonywać, aby złagodzić ostry, nasilony i rozdzierający ból pochwy?

  • Liszaj twardzinowy – co to jest, przyczyny, objawy

    Liszaj twardzinowy to schorzenie narządów płciowych, które dotyka przede wszystkim młode kobiety wchodzące w okres dojrzewania, jak również panie, u których rozpoczyna się menopauza. Dowiedz się, z czego wynika ta choroba, na którą zapadają również mężczyźni, oraz w jaki sposób sobie z nią radzić.

  • Płyn w zatoce Douglasa - o czym świadczy?

    Zatoka Douglasa, lub inaczej zagłębienie odbytniczo-maciczne, to u kobiet najniżej położony zachyłek otrzewnej, znajdujący się między ścianą macicy a przednią ścianą odbytnicy (dokładnie mieści się ona między tylną ścianą macicy, częścią nadpochwową szyjki macicy, sklepieniem tylnym pochwy a przednią ścianą odbytnicy). U mężczyzn przestrzeni tej odpowiada zagłębienie odbytniczo-pęcherzowe.

  • Wazektomia – na czym polega? Jak się ją wykonuje i czy jest odwracalna?

    Wazektomia to zabieg mikrochirurgiczny polegający na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów. Jest uważany za jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych. Co więcej, procedura ta nie wpływa na gospodarkę hormonalną mężczyzny. Na czym polega wazektomia i jaka jest skuteczność zabiegu?

  • Petting – czym jest? Jak go uprawiać? Bezpieczeństwo

    Petting to forma aktywności seksualnej, która jest alternatywą dla stosunku seksualnego. Często wykorzystywany jest w celu lepszego poznania ciała partnera lub partnerki, ale może jednocześnie stanowić jedyną możliwą formę aktywności seksualnej dla niektórych osób. Jak bezpiecznie uprawiać petting?

  • Orgazm sutkowy – czy istnieje?

    Od wieków piersi są uważane za atrybut kobiecości, a stosowane już w średniowieczu gorsety miały za zadanie eksponować wdzięki dam. Na przestrzeni lat niewiele się zmieniło w kwestiach estetycznych, jednak aktualnie piersi są postrzegane nie tylko jako źródło męskiej przyjemności. Seksuolodzy coraz częściej zwracają uwagę na rolę sutków w osiąganiu satysfakcji seksualnej przez kobiety.

  • Orgazm wielokrotny – czy jest możliwy? Jak go osiągnąć u kobiety i u mężczyzny?

    Orgazm wielokrotny, czyli kaskadową rozkosz seksualną, mogą osiągnąć zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Uważa się jednak, że to przedstawicielki płci pięknej przeżywają go częściej. Tajemnica tkwi w odpowiedniej technice i kontroli napięcia seksualnego.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.