Kobita podczas sesji z psychologiem
Kamila Gniady

Dyspareunia – czym jest? Przyczyny, objawy i leczenie

Występowanie dyspareunii jest powszechnym i jednocześnie zaniedbywanym problemem. Nieleczony problem może wpływać negatywnie zarówno na zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety, jak również na relacje w związku. Szacuje się, że dotyczy 3-18% populacji na świecie, a w trakcie swojego życia problemu doświadcza nawet do 28% kobiet. Dolegliwości w dyspareunii mogą ograniczać się do sromu i okolic wejścia do pochwy lub też dotyczyć głębiej położonych struktur.

Dyspareunia jest szczególnym rodzajem wulwodynii prowokowanej, w której uczucie dyskomfortu i dolegliwości bólowe są związane  ze współżyciem płciowym – mogą pojawiać się nie tylko podczas jego trwania, ale również przed i po nim. Diagnostyka i leczenie dyspareunii jest zadaniem interdyscyplinarnym. Pamiętajmy, że dyspareunia może prowadzić się rozwinięcia się lęku. Jest związane z strachem przed bólem, który jest wywołany penetracji i prowadzić do unikania kontaktów seksualnych.n

Dyspareunia – przyczyny

Etiologia dyspareunii łączy przyczyny anatomiczne, zapalne, infekcyjne, nowotworowe, urazowe, hormonalne i psychologiczne. Podłoże anatomiczne może wiązać się z problematyką dysfunkcji mięśni miednicy, tyłozgięciem macicy czy wypadaniem narządu rodnego. Pamiętajmy również, że dolegliwości bólowe może nasilać problem niewystarczającego nawilżenia pochwy – u kobiet w wieku rozrodczym często powiązany z przyjmowaną antykoncepcją, natomiast u kobiet w wieku menopauzalnym – zmniejszone poziomy estrogenu prowadzą do ścieńczenia warstwy śluzówki wewnątrz pochwy.

Również schorzenia dermatologiczne takie jak liszaj płaski, liszaj twardzinowy czy łuszczyca mogą prowadzić do stanów zapalnych w obrębie warstwy śluzowej pochwy i zwiększać dolegliwości bólowe. Innymi przyczynami dolegliwości mogą być również stany infekcyjne cewki moczowej, pochwy czy stany zapalne w obrębie miednicy mniejszej na skutek zakażenia rzeżączką, chlamydią, Candidą, rzęsistkiem pochwowym czy infekcje bakteryjne.

Dowiedz się więcej i przeczytaj artykuł o pieczeniu, upławach i swędzeniu kobiecych okolic intymnych

Problem dyspareunii dotyczy również kobiet po porodzie. Dotyczy to pacjentek zarówno po porodzie siłami natury, zwłaszcza tym zabiegowym (za pomocą kleszczy położniczych lub próżniociągu), ale także po cięciu cesarskim. Dolegliwości częściej zgłaszane są u tych kobiet, u których konieczne było szycie krocza. Wówczas nieprawidłowe odtworzenie anatomii organów lub tworząca się blizna mogą być przyczynami zgłaszanych dolegliwości. W takiej sytuacji konieczne może być np. uruchomienie blizny we współpracy z fizjoterapeutą.

Dyspareunia – diagnostyka

Pierwszym etapem w diagnostyce dyspareunii jest dokładne zebranie wywiadu z pacjentką. Rozmowa obejmuje również cechy zgłaszanych dolegliwości – ich czas trwania, natężenie bólu, dokładna lokalizacja (można stworzyć specjalną mapę bólu), czynniki nasilające i zmniejszające dolegliwości i towarzyszące czynniki psychologiczne.

Kolejnym krokiem jest badanie ginekologiczne. Powinno rozpocząć się od wizualnej oceny sromu, okolicy przedsionka pochwy, odbytu i ujścia cewki moczowej. Możliwe obserwowane zmiany mogą obejmować przerost warg sromowych, zmiany skórne, leukoplakię czy rumień. Badanie obejmuje również ocenę we wzierniku, a także badanie dwuręczne w celu poszukiwania wyczuwalnych zmian na przydatkach czy patologicznych mas w obrębie macicy. W wykrywaniu powyższych zmian nieocenione jest również badanie ultrasonograficzne.

Polecane dla Ciebie

Dyspareunia – leczenie

Zalecanym podejściem w diagnostyce i leczeniu dyspareunii jest postępowanie multidyscyplinarne, które łączy doświadczenie diagnostyczne ginekologa, fizjoterapeuty i psychologa. Zazwyczaj rozpoczynamy od jak najmniej inwazyjnych metod, co więcej, rzadko kiedy konieczna jest interwencja chirurgiczna. Ważne również aby edukować pacjentkę na temat ewentualnych czynników mogących zaostrzać dyspareunię.

Według literatury korzystne może okazać się noszenie wyłącznie bawełnianej bielizny, korzystanie z bezalkoholowych i pozbawionych konserwantów emolientów, unikanie drażniących substancji np. perfum czy płukania wnętrza pochwy.

Leczenie jest również zależne od przyczyny zgłaszanych dolegliwości. Wśród możliwych metod leczenia wyróżniamy m.in. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne, hormonalną terapię zastępczą (HTZ), dopochwowa terapia estrogenami, podawanie iniekcji z botoksu, stosowanie 5% środków zawierających lidokainę, terapię behawioralna i inne. W przypadku czynników infekcyjnych podawane jest leczenie przyczynowe – m.in. antybiotyki czy leki przeciwgrzybicze.

Leczenie chirurgiczne jest stosowane rzadko i wyłącznie po wyczerpaniu metod leczenia zachowawczego. Może być wskazane np. w przypadku stwierdzonych ognisk endometriozy lub w przypadku wypadania narządu rodnego.

  1. Muhammad Tayyeb; Vikas Gupta, Dyspareunia, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562159/ [dostęp: 21.06.2022].
  2. James Sorensen, Katherine E Bautista, Georgine Lamvu,and Jessica Feranec, Evaluation and Treatment of Female Sexual Pain: A Clinical Review, Cureus. 2018 Mar; 10(3): e2379.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij