Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

1. Rana po CC 
2. Jak powinna wyglądać blizna po CC?
3. Rozejście się blizny po cesarce
4. Plastry i maści na blizny po cesarce
5. Fizjoterapia blizny po cesarskim cięciu

Rana po CC 

O ranę pooperacyjną po cesarskim cięciu można zacząć dbać już od pierwszych godzin po porodzie. Zazwyczaj informacje dotyczące świeżej rany i sposobów pielęgnacji są przedstawiane pacjentce przez położną na oddziale. Występuje tu nieraz pewna trudność w zastosowaniu się do zaleceń ze względu na ogromne emocje związane z porodem i nową rolą, jaką kobieta zaczęła pełnić, oraz przez ból towarzyszący kobiecie w pierwszych godzinach lub też dobach od porodu. Dlatego też wiedzę na temat obchodzenia się z raną warto przyswoić sobie wcześniej – np. w szkole rodzenia czy na wizycie u fizjoterapeuty uroginekologicznego.

Przeczytaj także: Dieta po cesarskim cięciu, czyli jak najszybciej dojść do siebie po „cesarce”

Jak wygląda proces gojenia rany?

Proces gojenia rany składa się z 3 faz:

1. Faza wysiękowa (zapalna) – trwa ok. 5 dni.

2. Faza proliferacji – trwa od 5 dni do 2-6 tygodni (w zależności od źródła).

3. Faza przebudowy – trwa od 2-6 tygodni do ok. 2 lat.

Na proces gojenia wpływa wiele czynników. Niekorzystnie działa długie unieruchomienie, nadwyrężenie świeżej rany, brak wystarczającej ilości tlenu docierającego do blizny, podrażnienia mechaniczne, niedobory żywieniowe, zbyt mała podaż wody oraz zbyt szybko wprowadzona i zbyt mocna mobilizacja.

Po jakim czasie znika blizna po cesarce?

Blizna po cesarskim cięciu, jak każda inna blizna, zostaje na ciele na zawsze. Może być natomiast bardziej lub mniej widoczna. Na jej wygląd mają wpływ indywidualne uwarunkowania, przebieg procesu gojenia oraz to, jak pacjentka dbała o ranę, a później o bliznę.

Jak powinna wyglądać blizna po CC?

Prawidłowa blizna po cesarskim cięciu powinna być płaska, jasna, niebolesna, wyraźnie odczuwana przez pacjentkę (częste są zaburzenia czucia w miejscu po cięciu i w okolicy) i nie powinna wpływać na okoliczne tkanki poprzez np. wciągnięcie. Oczywiście nie mówimy tu o bliźnie świeżej, tylko o w pełni wygojonej.

Rozejście się blizny po cesarce

Rozejście blizny jest jednym z powikłań po cięciu cesarskim. Jest to tzw. objaw Niche. Może dotyczyć śladu pooperacyjnego na całej długości lub tylko na jego fragmencie. Objawami rozejścia się blizny są plamienia i nieprawidłowe krwawienia, bóle podbrzusza oraz zaburzenia seksualne. Objawy te powinny skłonić kobietę do natychmiastowej konsultacji z ginekologiem.

Do rozejścia może dojść szczególnie w początkowym etapie gojenia, gdy blizna nie jest jeszcze dość wytrzymała.

• Po 2 tygodniach od porodu wytrzymałość tkanki wynosi 5% wytrzymałości sprzed zabiegu,
• po 4 tygodniach 40%,
• a w końcowym etapie gojenia osiąga maksymalnie 80%.

Dlatego w okresie połogu tak ważne jest, żeby kobieta się nie przeciążała i prosiła o pomoc, gdy nie czuje się na siłach, aby wykonać zadanie w pojedynkę.

Plastry i maści na blizny po cesarce

Na rynku jest wiele wszelkiego rodzaju produktów do stosowania na bliznę. To, co warto wiedzieć przed kupnem, to to, że produkty na bliznę można zacząć używać po wygojeniu rany, czyli wtedy, gdy rana jest sucha, a jej brzegi są zbliżone i nie ma już szwów. W praktyce są to ok. 2 tygodnie od porodu, ale każda kobieta jest inna, a każda rana goi się inaczej. Dlatego rozpoczęcie nakładania substancji na miejsce po cięciu dobrze jest skonsultować ze specjalistą.

Należy zacząć od produktów z naturalnymi wyciągami, np. z cebuli. Stosuje się je przez pierwsze 3 miesiące. Po tym czasie można zacząć stosować maści z heparyną. Heparyna dobrze się wchłania i wpływa na głębokie warstwy blizny. Taki produkt najlepiej stosować do 6-9 miesięcy po porodzie.

Maści i plastry na bazie silikonu najlepiej jest wprowadzić po 6 miesiącach. Silikon nie będzie penetrował do głębokich tkanek, ale będzie wpływał na wygląd blizny z zewnątrz. Z tego względu w początkowym okresie warto stosować maści naturalne oraz te zawierające heparynę.

Fizjoterapia blizny po cesarskim cięciu

Fizjoterapia ma za zadanie wspieranie gojenia, poprawę ukrwienia, przywrócenie czucia, zapewnienie odpowiedniej ruchomości tkance bliznowatej oraz zapobieganie powstawania zrostów. Fizjoterapię skoncentrowaną na terapii blizny można rozpocząć już na bardzo wczesnym etapie. Początkowo praca fizjoterapeuty skupia się na tkankach okolicznych, na redukcji obrzęku w obrębie rany lub blizny, doborze bezpiecznych ćwiczeń oraz na edukacji, jak obchodzić się ze świeżą raną, a następnie z blizną.

Mobilizacja blizny po CC

Kolejnym elementem, który można wprowadzić, jest mobilizacja pośrednia blizny. Jest to mobilizacja nie bezpośrednio na bliźnie, ale w niedalekiej odległości od niej. W ten sposób pracuje się z blizną już od pierwszych tygodni. Mobilizację bezpośrednio na bliźnie można wprowadzić po ok. 6 tygodniach.

Czas rozpoczęcia mobilizacji bezpośredniej będzie zależał od stanu blizny oraz od tego, czy wcześniej była prowadzona inna terapia. Akcesoriami przydatnymi do terapii są: bańki chińskie, wałek igłowy, igły do suchego igłowania, tejpy do kinezjotapingu, a nawet miód.

Zabiegi z zakresu fizykoterapii, które można zastosować do pracy z blizną, to zabieg z użyciem prądu stałego o wysokiej częstotliwości i laser wysokoenergetyczny. Każdy fizjoterapeuta ma inne metody pracy, ale bez wątpienia najważniejszym narzędziem są dłonie terapeuty. Wyczucie jakości i ruchomości tkanki oraz dopasowanie odpowiednich technik mobilizacji jest możliwe tylko dzięki dobrej palpacji. Ogromną wartością jest też mobilizacja własna wykonywana przez pacjenta. Na wizycie fizjoterapeutycznej pacjent zazwyczaj poznaje techniki do wykonywania w domu i dzięki temu nie musi tak często zgłaszać się na wizytę.

O czym warto pamiętać?

1. Stabilizuj bliznę dłonią podczas wstawania, kładzenia się, kichania i kasłania.
2. Wietrz bliznę i unikaj przedłużającego się namaczania tego obszaru.
3. Unikaj odzieży drażniącej ranę.
4. Kompresuj bliznę. Kompresja przyspiesza gojenie i zapobiega obrzękom. Użyj do tego dłoni, poduszki lub po prostu połóż się na brzuchu (po tygodniu od porodu).
5. Ruszaj się. Na tyle, na ile masz siłę i do granicy możliwości. Unikaj pozycji, w których czujesz bolesne ciągnięcie.
6. Unikaj przedłużającej się pozycji zgarbionej. W takim ustawieniu włókna kolagenowe będą się inaczej układały i mogą negatywnie wpłynąć na proces gojenia. Postaraj się pamiętać o postawie wyprostowanej.
7. Kieruj oddech do blizny – będzie to pierwsza pośrednia mobilizacja.
8. Jeśli brzegi blizny są zasklepione i nie obserwujesz żadnych niepokojących objawów, możesz zacząć dotykać obszaru dookoła blizny. Warto skupić się szczególnie na obszarach o zaburzonym czuciu. Dotyk będzie poprawiał czucie i przyzwyczai tkankę do późniejszej mobilizacji.
9.  Wybierz się na wizytę do fizjoterapeuty.