Nowy lek na odchudzanie zatwierdzony. Jak działa tirzepatyd?

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zatwierdziła nowy lek do stosowania u pacjentów zmagających się z nadwagą bądź otyłością i co najmniej jedną chorobą związaną z nadmierną masą ciała. Mowa o preparacie o nazwie Zepbound, którego substancją czynną jest tirzepatyd. Jak on działa? Czy jest bezpieczny? Wyjaśniamy.

1. Tyrzepatid (tirzepatyd) – nowy lek na otyłość?
2. Jak działa tirzepatyd?
3. Czy tirzepatyd jest bezpieczny?

Tyrzepatid (tirzepatyd) – nowy lek na otyłość?

8 listopada 2023 roku amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (U.S. Food and Drug Administration, FDA) zatwierdziła lek o nazwie Zepbound na terenie Stanów Zjednoczonych. Jego substancją czynną jest tyrzepatid, a wskazaniem do stosowania leczenie nadmiernej masy ciała u dorosłych z otyłością (ze wskaźnikiem masy ciała – BMI – wynoszącym 30 lub więcej) oraz nadwagą (ze wskaźnikiem masy ciała wynoszącym minimum 27) i z co najmniej jednym schorzeniem związanym ze zbyt dużą wagą (takim jak nadciśnienie, cukrzyca typu 2 lub wysoki poziom cholesterolu). Lek powinien być stosowany łącznie z niskokaloryczną dietą oraz zwiększoną aktywnością fizyczną. Zepbound jest wytwarzany przez firmę Eli Lilly.

W Polsce lek jest dostępny w aptekach pod nazwą Mounjaro. Jest to roztwór do wstrzykiwań podskórnych. Aby kupić lek, należy okazać receptę. Koszt preparatu zawiera się w przedziale cenowym od 300 do 500 zł za jedno opakowanie.

Według badań pacjenci stosujący tyrzepatid stracili średnio 18% masy ciała, gdy przyjmowali lek w największej możliwej dawce. Dla porównania inny popularny ostatnio lek stosowany u dorosłych z otyłością lub nadwagą i schorzeniami związanymi z nadmierną masą ciała, zawierający semaglutyd, powodował średnio utratę wagi o 15%. Z tego powodu eksperci ds. leczenia otyłości twierdzą, że tirzepatyd może stanowić przełom w walce z nadwagą i otyłością, które stają się coraz większym problemem zdrowotnym. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 2 miliardów osób na świecie ma nadwagę, a ponad 650 milionów jest otyłych.

Jak działa tirzepatyd?

Tirzepatyd jest długo działającym podwójnym agonistą receptorów GIP i GLP-1 – hormonów wytwarzanych w jelicie cienkim, które stymulują wydzielanie insuliny oraz zmniejszają wydzielanie glukagonu. Jako związek leczniczy został zatwierdzony przez FDA w maju 2022 roku, a przez Europejską Agencję Leków (European Medicines Agency, EMA) w listopadzie 2022 roku jako środek obniżający glikemię u dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2.

Zepbound podaje się we wstrzyknięciu podskórnym (zastrzyk w udo, ramię lub brzuch) raz w tygodniu, a dawkę należy zwiększać w ciągu 4 do 20 tygodni, aby osiągnąć dawki docelowe wynoszące 5 mg, 10 mg lub 15 mg. Maksymalna dawka leku to 15 mg raz w tygodniu. Jego średnia biodostępność wynosi 80%.

Czy tirzepatyd jest bezpieczny?

Skuteczność działania tirzepatydu została udowodniona w 5 badaniach klinicznych III fazy (SURPASS 1-5). Wzięło w nich udział 6263 pacjentów z cukrzycą typu 2 (w tym 4199 leczonych tirzepatydem). Działania niepożądane leku są podobne do działań niepożądanych preparatu Wegovy czy Ozempic i dotyczą przede wszystkim dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Są to głównie wymioty i biegunka, które mogą prowadzić do odwodnienia, a także nudności, zaparcia, zgaga.

Wśród rzadziej zgłaszanych objawów znajdowały się: przyspieszenie tętna, uczucie zmęczenia czy kamienie żółciowe. Jednak większość pacjentów dobrze tolerowała lek, a skutki uboczne miały krótkotrwały, przemijający charakter. Trzeba również pamiętać, że tirzepatyd opóźnia opróżnianie żołądka, a więc może też opóźniać wchłanianie innych substancji leczniczych podawanych doustnie.

Ponadto w badaniach na szczurach wykazano, że tirzepatyd może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów tarczycy z komórek C (gruczolaków i raków). Dlatego też leku Zepbound nie należy stosować u pacjentów, u których zdiagnozowano raka rdzeniastego tarczycy (bądź występował on w rodzinie), lub u chorych z zespołem mnogiej neoplazji endokrynnej typu 2.